Als iedereen het met je eens is, moet je je afvragen of je wel het juiste standpunt uitdraagt. De demonstratie van vanmiddag, waarbij betoogd wordt voor het recht om een keppel te dragen, kan op zó’n grote sympathie rekenen dat weldenkende mensen zich moeten afvragen of ze er wel aan mee moeten doen.
Waar gaat die demonstratie eigenlijk over? De sympathisanten dragen verschillende onderliggende argumenten aan. Het recht om jezelf te mogen zijn? Een aanklacht tegen de islam? Een aanklacht tegen het rechtsextremisme dat, zoals ik in de krant lees, verantwoordelijk is voor 90 procent van de antisemitische incidenten in Duitsland, waar deze kwestie aangeslingerd is? Ik heb geen idee, maar alleen steun voor het kunnen belijden van het Jodendom kan het niet zijn, want nogal wat mensen die deze demonstratie een warm hart toedragen, verdenk ik ervan om een tegenstander te zijn van de rituele slacht, en – als het er op aankomt –de besnijdenis. Zou een demonstratie vóór hoofdbedekking bij Islamitische vrouwen op dezelfde sympathie kunnen rekenen? Ik denk het niet. Of nee: ik weet het wel zeker.
Het grote verbindende argument is dat Joden niet weer slachtoffer mogen worden van antisemitisme, en niemand voor antisemitisme moet buigen.
Tsja.
Zelden in de geschiedenis werden Joden als Joden gediscrimineerd. Antisemitisme is weliswaar een klassiek verschijnsel, maar vernieuwend in de zin van dat het zich telkens opnieuw uitvindt. Er was altijd een ander excuus om Joden te haten: vergiftiging van waterbronnen, moord op Jezus of onschuldige kinderen, heulen met de vijand, heulen met het Marxisme, heulen met het kapitaal, het ritueel willen martelen van kleine jongetjes of vee, of het betrokken zijn bij een bepaalde staat, of juist niet. Antisemitisme, de pisvlek in de broek van de Europese beschaving, is er al zo lang die Europese beschaving bestaat, en zal ook nog wel even blijven zitten.
Maar er is wat anders. Net zoals er altijd antisemitisme in Europa zal zijn, zullen er altijd mensen zijn die Joden in bescherming willen nemen. Maar als mensen harder om je grapjes gaan lachen, of je aardiger vinden dan je eigenlijk bent, of voor jou je identiteit gaan bepalen, moet je ook uitkijken. Er is immers een grote kans dat ze dat doen voor hun eigen politieke of morele agenda en het Jodendom zien als vervulling van de Christusbelofte, het zionisme als bolwerk tegen de Islam of het gewoon prettig vinden om Joden als slachtoffer te zien, en graag zielige mensen steunen, en ze misschien wel vooral zielig willen houden.
Joods slachtofferschap is een gevaarlijke verslaving. Het degradeert het Jodendom en zet aan tot morele zelfgenoegzaamheid. Voor Joden is het al helemaal gif. Het Jodendom behelst een traditie en praktijk die al duizenden jaren wordt doorgegeven. Met variaties en uitzonderingen en implementatievraagstukken en botsende interpretaties. Maar dát is de essentie. Leer, opdracht, verbondenheid. Al hoort er -soms- slachtofferschap bij: dat mag nooit de essentie van de Joodse identiteit zijn. De demonstratie van vanmiddag bevestigt het beeld van Joden als (potentiële) slachtoffers, ik ben er dan ook niet bij.
