Deze week laten een bevestiging zien van de electorale ontwikkelingen van de laatste twee maanden.
VVD en PvdA stijgen twee zetels naar resp. 27 en 18. Dat zijn resp. 4 en 5 meer dan kort na de verkiezingen voor de Provinciale Staten.
FVD en GroenLinks dalen twee zetels naar resp. 22 en 14. Dat zijn er 4 minder dan twee maanden geleden. Voor de PvdA is dat de hoogste uitslag in 6 jaar.
Dat leidt tot een uitslag waar, voor het eerst sinds lange tijd onder de vier grootste partijen VVD, PvdA en CDA zich bevinden. Samen op 60 zetels, een score, die ze voor het laatst haalden in 2017, kort voor de vorming van het huidig kabinet.
Er wordt verdeeld gereageerd op de situatie bij GroenLinks over het opstappen van het kamerlid Özdil. Nogal veel wordt geantwoord “weet niet”. Wel vindt een duidelijke meerderheid dat Kamerleden wat onafhankelijker van hun fractie zouden moeten mogen opereren.
De volgende Tweede Kamerverkiezingen zijn in ieder geval binnen twee jaar. En ook is al zeker dat bij één van de grotere partijen een nieuwe lijsttrekker zal zijn. Dat brengt een andere electorale dynamiek dan de huidige. Bij TK-verkiezingen speelt immers wel een grote rol, wie men wil dat de grootste wordt. (Levert sinds 1981 ook de premier op).
Daarbij gaat het niet alleen wat de kiezers van je vinden, die toch al van plan zijn op je partij te stemmen, maar vooral wat kiezers van je vinden, die op dit moment aan een andere partij voorkeur geven.
Uit de tabel is goed te zien (pdf) dat de nieuwe lijsttrekker van het CDA (Hoekstra of de Jonge) een forse concurrentie vormt voor de lijsttrekker van de VVD.
Maar ook dat de electorale potentie van Asscher op dat punt aan de linkerkant van het politieke spectrum grote is dan die van Klaver.
Vanzelfsprekend hangt het ervan af, wanneer die verkiezingen zijn (al dan niet na een kabinetsbreuk) en wat de electorale positie van die partijen een maand voor de verkiezingen is. Maar het zou me niets verbazen als we ook dan weer een verkiezingsuitslag krijgen die fors verschilt van de voorgaande Tweede Kamerverkiezing. (In 2017 verschoven een record van 38 zetels van partij, met name doordat de PvdA 29 zetels verloor).
