‘Prikkelterrorisme’: het is geen bestaand woord, maar het zou er zo een kunnen worden. Geen vorm van terreur is immers zo alomtegenwoordig. Werkelijk overal regent het prikkels. En net zoals meteorietenregens een catastrofale uitwerking kunnen hebben op het leven op aarde, zorgt de terreur van de prikkels voor de verwoesting van het cultureel landschap.
Wanneer en hoe het juist is begonnen valt niet meer te traceren. De dingen gingen hun gang en het Rijk der Prikkels groeide gestaag. Het groeide quasi geruisloos. Van de industriële, over de communicatie-, tot de internetrevolutie: het mensdom werd binnengeloodst in een wereld waarin rust en stilte verbannen werden. Als een vloot stealthoorlogsbodems omsloten prikkels beetje bij beetje de wereld van het gezond verstand en de bedachtzaamheid. Een razende drukte eiste haar plaats op, ten koste van rust en stilte.
*
In het kielzog van de prikkelterreur kwamen hoogsensitiviteit, autismespectrumstoornis, obsessief compulsief gedrag, depressie en consorten. Niet dat die voorheen níét bestonden, alleen katalyseerde de prikkelterreur hun intensiteit. In een klimaat van overdadig gejengel en constant lawaai gedijen stoornissen, die eigenlijk doorgaans normale menselijke reacties zijn op dreiging. En dus bloeien in de slipstream van de prikkelterreur en de daarbij horende groei van het aantal psychische problemen allerlei nieuwe beroepsgroepen. Psychiaters, psychologen, therapeuten, mental coaches en webinar-aanbieders vermeien zich in het slagveld dat de terreur van de prikkels achterlaat.
‘Word wat je wil!’, ‘Because you deserve it!’, ‘Create your own future!’, de altijd lachende familie Van Daag-van-telenet, en wat er al niet rest aan immer lopende diarree, wordt aan de lopende band over ons uitgestort. Lachende mensen, springende mensen, overgelukkige mensen… Doorgaans betekent dat stront aan de knikker. Want om aan zo’n waanbeeld te kunnen voldoen dient een mens ofwel chemisch geproduceerde dopamine-, ofwel GABA-agonisten tot zich te nemen. (Wat enigszins op te vangen valt door het op een zuipen te zetten óf illegale drugs tot je te nemen.)
*
En dat gebeurt dan ook. Farmaceutische bedrijven pikken hun karretje aan, aan de trein van de prikkelterreur. De farmaceutische revolutie uit de jaren ’50 van de vorige eeuw kwam net op tijd. Welvaartsstaten vol vrolijke mensen hadden en hebben nood aan Largactil, Haldol en ‘nieuwe generatie dopamine-boosters’. De prikkelterreurtrein wordt dan ook met de tijd langer. Achter psychische ziekten en nieuwe beroepsgroepen rijdt nu ook de bedrijfswereld mee. Gezellig.
Maar wees gerust, ook andere maatschappelijke domeinen laten zich niet onbetuigd. Kijkt u even naar een gemiddeld kinderprogramma, zónder achteraf de drang te voelen om een fles Whisky achterover te kappen. Een bombardement aan drukte, snelheid en anti-rust transformeert de kijker in ofwel een geestesdode ofwel een Rilatin-verslaafde. De keuze is die tussen de pest en de cholera.
*
En omdat het onderwijs niet kan achterblijven en veranderingsdrang tot een soort conditio sine qua non heeft uitgeroepen, heerst ook daar de terreur van de overdadige prikkels. Vergeet rustig lezen, of meevolgen met een les. Verwelkom groepsprojecten, liefst naar voren gebracht in de vorm van een bombastische performance, al dan niet met back-up van een smartboard. Meester Bart Whatsappt ’s avonds nog wel eens enkele shots door van de show, aangedikt met van hashtags voorziene street slang. Aangezien ongeveer 90% van de leerlingen als gevolg hiervan een stoornis ontwikkelt (of gewoon normaal reageert op het artillerievuur van de prikkelterreur), mag het zorgteam van de school zich vergenoegen in een uitbreiding van het aantal medewerkers. Dat levert de schoolgroep dan weer een stevige subsidie op, met plezier geschonken door de staat die bij monde van de prikkelterroristen bijna automatisch gunstig advies levert waar het kwesties betreft die de prikkelterreur nog kunnen versterken.
*
Waarheen deze trein der snelheid spoort weet niemand. (Geen hond weet of het spoor wel is afgewerkt.) Er is ook geen tijd om daarover na te denken. Wordt ons trouwens niet gezegd dat de future exciting is? Het positivisme dat eind negentiende eeuw aan de orde was, werd weggevaagd door de gruwelen van twee wereldoorlogen. Maar de realiteitszin vertrok weer met de noorderzon, aan dezelfde snelheid waarmee de gruwelen verdwenen in de herinnering. Langs de achterdeur kon positivisme terug binnenwandelen en de mensheid opnieuw onderwerpen aan zijn juk. Het vooruitgangsoptimisme is helemaal terug. Wie er niet in gelooft is een kneus. Want alleen kneuzen leggen hun levenslot niet in handen van de prikkeltirannie.
