Uw verslaggever is deze donderdagmiddag bij de commissievergadering Algemene Zaken van de Amsterdamse gemeenteraad. Er wordt gesproken over de vermaledijde illegalenopvang waar Forum voor Democratie (FvD) actief oppositie tegen voert. Er moet zestien miljoen worden geïnvesteerd in de panden waarin de illegalen zullen worden opgevangen. Deze middag is de voorbespreking waarna er over twee weken een besluit valt. Dat besluit is eigenlijk al bekend want de coalitie wil deze opvang sowieso doorzetten. Vandaag blijkt vooral dat Amsterdamse raadsleden dit controversiële beleid niet in het openbaar willen verdedigen.
Het gaat vandaag niet alleen over de illegalenopvang. De commissie praat eerst een uur lang over de agenda. De voorzitter kan nauwelijks bijhouden hoe de agenda er na alle wijzigingen uitziet. Na deze bureaucratische horde volgt er nog eentje: de insprekers. Er is een half uur voor gereserveerd maar er zijn te veel mensen op komen dagen. Hun spreektijd wordt daarom ingekort van drie naar twee minuten per persoon. De hele exercitie duurt nog steeds een uur. Sommige insprekers komen traditiegetrouw klagen over Israël en Palestina. Ze komen elke maand langs.
Zo sleept de vergadering zich voort met punten waarvan de relevantie vaak onduidelijk is. Johnas van Lammeren (PvdD) stoort zich aan de uitspraak van een wethouder dat het niet uitmaakt wat de gemeenteraad vindt van het voeren van juridische procedures tegen Schiphol. Die gaat hij sowieso niet voeren. Van Lammeren wil weten of de wethouder wel naar de gemeenteraad luistert. Burgemeester Halsema legt uit dat de wethouder niets nieuws heeft gezegd. ‘Het is een volstrekt theoretische exercitie en daar hou ik van,’ zegt ze.
Dan komt Tjitske Kuiper (ChristenUnie) aan het woord. Ze ziet niets op de gemeentelijke website over de eikenprocessierups. Kuiper wil dat er meer informatie op de website komt over waar je de rups in Amsterdam kunt aantreffen, waar je dit kunt melden en hoe het dier bestreden kan worden als deze in je tuin aanwezig is. Burgemeester Halsema grapt dat het niet duidelijk is wie de ‘woordvoerder rups’ is maar ze gaat erover overleggen met de GGD. Het ontgaat de vergadering dat er allang informatie over de rups op de gemeentelijke website staat.
Zo gaat het nog een hele tijd verder. Er zijn nogal wat moties over etnisch profileren. Burgemeester Halsema meldt dat die vaak over nationale bevoegdheden gaan en dat de gemeente dus machteloos staat. Het is duidelijk dat raadsleden geen idee hebben wat de bevoegdheden van de gemeente zijn en dat ze ook geen zin hebben om zich daarin te verdiepen. We horen meerdere keren dat de moties bedoeld zijn om ‘een signaal te geven’. Volgens Halsema belemmeren ze vooral het normale politiewerk. Er volgt een discussie over de vraag of er kaartjes uitgedeeld moeten worden die burgers aanzetten over de politie te klagen.
Sylvana Simons (Bij1) wil een campagne voor de bewustwording van LHBTI+’ers, zich kennelijk niet realiserend dat de Gay Pride één grote bewustwordingscampagne is. Burgemeester Halsema herinnert haar daar maar even aan. Tjitske Kuiper komt met een onbegrijpelijk verhaal over mensen op de Zuidas die vitaminen krijgen geïnjecteerd. Sylvana Simons heeft een motie zonder dekking en haar partij wil mannenemancipatie uit het veiligheidsbudget gaan financieren. Zo zijn we al snel ruim drie uur verder. De lokale journalisten zijn inmiddels vertrokken. De publieke tribune wordt leger en leger.
Er is nog maar een half uur over. Dan blijkt pas echt hoe belangrijk al dit gedoe is. De vraag komt op of de vergadering in de avond verder moet gaan. Meerdere punten worden op initiatief van de raadsleden alsnog van de agenda gehaald omdat die toch geen haast hebben of omdat ze ook wel schriftelijk kunnen worden afgehandeld. Soms worden punten zelfs verschoven naar september. Dit alles om maar niet in de avond te hoeven vergaderen. Er komen nog wat insprekers praten over de voorgestelde illegalenopvang, maar het uiteindelijke debat over dat onderwerp wordt toch pas in de avond gehouden.
Na een pauze van twee uur is de halve raadscommissie terug: Bij1, Denk, PvdA, SP, PvdD en Partij voor de Ouderen zijn niet meer van de partij. Naast de voorzitter en de wethouder zijn er nog zes raadsleden over. Er zitten nog zes mensen op de publieke tribune, waaronder minstens twee partijmedewerkers en uw verslaggever. De insprekers zijn ook naar huis. Annabel Nanninga (FvD) en Marianne Poot (VVD) komen met kritische vragen en opmerkingen. Het college komt toezeggingen aan bewoners niet na, er was geen inspraak, wat zijn de kosten echt, wat gebeurt er met de panden als de opvang is beëindigd en waarom moet deze opvang juist plaatsvinden in Amsterdam waar de woningmarkt zo extreem onder druk staat?
Echt veel zin heeft dit allemaal niet. Wethouder Groot Wassink (GroenLinks) beantwoordt alle vragen en wimpelt bezwaren af. Het contrast met de middagvergadering is immens: toen ging het over relatieve details of zaken waar de gemeente weinig aan kan doen. Alle partijen waren aanwezig en konden niet genoeg krijgen van het stellen van vragen. Deze avond gaat over de beslissing om zestien miljoen euro in illegalenopvang te investeren. De helft van de fracties is er opeens niet. De huisvesting komt er toch wel, mompelt Nanninga. Er is sowieso een meerderheid en er valt vanavond toch geen besluit.
Dat is een belachelijke redenering. De hoogste macht in de gemeente ligt bij de raad, bijvoorbeeld bij de illegalenopvang die Amsterdam wil gaan organiseren. Tientallen burgers kwamen er inmiddels hun zorgen over uiten. Het weerhoudt raadsleden van coalitiepartijen SP en PvdA – die de opvang zullen steunen – er niet van om weg te blijven. Partijen die zich laten voorstaan op een inclusieve samenleving als Denk en Bij1 zijn er ook niet. Het ontbreekt hen aan basaal democratisch besef dat hun standpunten over deze kwestie publiekelijk besproken en verantwoord moeten worden. Je vraagt je af waarom ze daar niet toe bereid zijn.
Chris Aalberts onderzoekt dit jaar de opmars en ontwikkeling van Forum voor Democratie. Hij gaat op bezoek bij campagnebijeenkomsten, ledenactiviteiten en vergaderingen in Amsterdam, Den Haag, Brussel en de provincie waar FvD-politici het woord voeren. Ook gaat hij in gesprek met FvD-politici, hun collega’s en hun achterban. Doet FvD wat ze aan haar kiezers belooft, wat is in de praktijk het politieke geluid van FvD en welke politici krijgen de kans een eigen plek in de schijnwerpers te bemachtigen?
