Soms zie je een mislukking mijlenver aankomen. Zo is daar de rol van Forum voor Democratie (FvD) in het Europees Parlement. Weet u het nog? FvD zou ervoor gaan zorgen dat de EU een toontje lager zou gaan zingen om verdere Europeanisering van het beleid te voorkomen. Het klonk wel aardig, maar het sloeg werkelijk nergens op. Daarom hierbij de voorlopige tussenstand, speciaal voor iedereen die dacht dat Derk Jan Eppink in Brussel een deuk in een pakje boter zou gaan slaan.
Alle FvD-fans hadden vanaf de eerste seconde kunnen weten dat hun partij de EU niet zou veranderen om de doodsimpele reden dat Nederlandse partijen er in Brussel niet toe doen. Zelfs als FvD een monsterzege van tien zetels had behaald, was de partij in Brussel een dwerg geweest. Dat geldt ook nu het bij drie zetels is gebleven. Men haalt in Brussel niet eens zijn schouders op over de vraag wat FvD precies met de EU wil. Alles draait om de Europese fracties waar nationale partijen onderdeel van worden. Maar helaas, ook op dat punt is er bij FvD geen goed nieuws.
FvD wilde ‘blokkerende minderheden’ organiseren, al wist iedereen bij FvD al vanaf de eerste seconde dat deze minderheden helemaal niet bestaan: ze staan in geen enkel verdrag en alleen bij grote uitzondering is er een wat grotere meerderheid nodig dan 50procent plus één. Minderheden blokkeren dus bijna niets. Maar goed, als je in een grote fractie zit is er misschien een kansje. FvD koos echter voor ECR, de Europese Conservatieven en Hervormers.
In het vorige Europees Parlement was ECR de derde fractie. Dat klonk als een aardig begin maar de eerste en tweede fractie waren toen al veel groter dan de derde en sinds de verkiezingen is er bovendien nogal wat veranderd. De grootste verliezer is ECR, vooral omdat er van de Britse Conservatieven nog maar weinig over is. ECR is nu de zesde en daarmee een na kleinste fractie. De kans dat ECR ooit nodig is voor een meerderheid is geminimaliseerd, laat staan dat ECR ‘blokkerende minderheden’ weet te organiseren. Het ergste is: iedereen kon vooraf al gokken dat de Britse Conservatieven afgestraft zouden worden.
FvD-fans zullen zeggen: ach, de partij heeft nu toch maar mooi drie Europarlementariërs. Zeker, maar als je beter kijkt is het er alweer eentje minder. Rob Roos vertelt trots aan De Volkskrant dat hij zijn rol in het Europees Parlement gaat combineren met het Statenlidmaatschap van Zuid-Holland. Uniek inderdaad, want de vergaderdagen in Den Haag vallen samen met die in Brussel en Straatsburg. We zagen al meteen hoe succesvol zo’n combinatie is: op één van die plekken is Roos gewoon afwezig. Deze week was dat Zuid-Holland. Zo heeft Roos nergens invloed.
Roos is in Brussel sowieso overbodig. Een Europarlementariër komt in de regel als lid in een parlementaire commissie en als plaatsvervanger in een tweede. Als plaatsvervanger doe je wel mee, maar heb je alleen stemrecht als een echt lid verstek laat gaan. De belangrijkste functies – rapporteurschappen en schaduwrapporteurschappen – worden vrijwel altijd aan leden gegeven. Roos is alleen plaatsvervanger. Daarmee staat vast dat hij geen enkele belangrijke functie gaat krijgen. Eigen schuld, maar hij gaat er ongetwijfeld het Europees Parlement de schuld van geven.
Het werk in het Europees Parlement is dus nog niet begonnen maar we kunnen wel raden hoe het met al die FvD-ambities afloopt: FvD zit in een fractie die nooit nodig is voor een meerderheid, die geen blokkerende minderheden kan organiseren omdat die niet bestaan, een van de FvD’ers maakt nu al geen enkele kans meer op enige functie van belang en als klap op de vuurpijl heeft hij bovendien geen tijd omdat hij ook nog naar Zuid-Holland moet. Gelukkig heeft het allemaal geen invloed op zijn vergoeding.
Een paar weken geleden liep ChristenUnie-Europarlementariër Peter van Dalen boos weg bij diezelfde ECR-fractie omdat FvD er lid van werd. Wat een loser, hoorde je FvD-fans denken. Misschien moeten zij zich eens op de hoogte stellen hoe het Van Dalen daarna verging. Hij deed het omgekeerde van FvD: hij schreeuwt niets van de daken, maar zit nu wel op een invloedrijke post. Vanuit de grootste fractie in het Europees Parlement zal Van Dalens invloed op het visserij-beleid vele malen groter zijn dan ooit bij het minuscule ECR het geval zou zijn geweest.
Hoog tijd dus dat FvD eens zijn licht opsteekt bij de ChristenUnie.
Chris Aalberts onderzoekt dit jaar de opmars en ontwikkeling van Forum voor Democratie. Hij gaat op bezoek bij campagnebijeenkomsten, ledenactiviteiten en vergaderingen in Amsterdam, Den Haag, Brussel en de provincie waar FvD-politici het woord voeren. Ook gaat hij in gesprek met FvD-politici, hun collega’s en hun achterban. Doet FvD wat ze aan haar kiezers belooft, wat is in de praktijk het politieke geluid van FvD en welke politici krijgen de kans een eigen plek in de schijnwerpers te bemachtigen?
