De Nationale Jeugdraad (NJR) plaatste deze week een bericht op haar Facebookaccount waarin samen met het Ministerie van Buitenlandse Zaken werd gezocht naar de ‘Nederlandse Greta Thunberg’ om mee te gaan naar New York voor een klimaatbijeenkomst. De zoektocht naar een ‘klimaatspijbelaar’ stoorde mij niet alleen, maar meerdere jongeren reageerden met de vraag uit wiens naam zij eigenlijk hun activiteiten ondernamen. Het bleek helaas niet het enige voorbeeld van politieke vooringenomenheid te zijn en dat moet in de toekomst veranderen.
De Nationale Jeugdraad heeft als doelstelling ‘De deelname van jongeren op alle niveaus van de samenleving stimuleren en ondersteunen; zorgen dat jongeren hun kracht kennen, ontwikkelen en inzetten voor een betere toekomst voor zichzelf en anderen.’, aldus de website. Er zijn daarvoor op de terreinen ‘Europese Zaken’, ‘Mensenrechten en Veiligheid’ en ‘Duurzame Ontwikkeling’ jongerenvertegenwoordigers gekozen om in binnen- en buitenland het geluid van onze jeugd te laten klinken. Geen onbelangrijke functie, vooral in een tijdsgewricht waarin er steeds vaker wordt verwezen naar ‘de mening van onze jongeren’.
Het opvallende is hier dat de vacatures van de Jeugdraad duidelijk een politieke dimensie hebben. Er wordt bijvoorbeeld bij de werkgroep Jong en Duurzaam letterlijk gevraagd om sollicitanten met de volgende kenmerken:
“Enthousiast over duurzaamheid. Op verjaardagen praat je over niets anders. Je koopt je kleding liefst tweedehands en wordt dolblij van een vegan maaltijd.”
Naast dat ik natuurlijk mensen ook iets anders gun dan een vegan maaltijd, is het afkeurenswaardig dat hier al op deze vooringenomen manier naar wordt gekeken. Waarom mogen jongeren die een geheel andere onderbouwde mening over het klimaat en duurzaamheid hebben niet solliciteren? Ook de aangeboden gastlessen gaan over het volgen van een klimaatdieet en het kopen van duurzame kleding.
Dit zou allemaal geen probleem zijn als de organisatie op zichzelf zou staan; iedere jongere heeft dan ten slotte de mogelijkheid om zelf een denktank op te richten en zich voor te doen als jongerenvertegenwoordiger. Het ‘probleem’ is echter dat de Jeugdraad in 2018 alleen al een rijkssubsidie kreeg van maar liefst 790.086 euro. Dit is zeer veel geld waarmee een hoop inhoudelijke activiteiten kunnen worden georganiseerd en waardoor je zou moeten kunnen verwachten dat er een representatieve Jeugdraad is. Op dit moment geeft het Rijk subsidie, maar is er geen sprake van representativiteit. Waarom wordt hier dan toch mee doorgegaan en ziet onze overheid deze raad als belangrijke maatschappelijke partner?
Er wordt door verschillende politici aangegeven dat dit soort instituties uit het maatschappelijke middenveld links georiënteerd zijn en daarmee niet representatief voor de Nederlandse bevolking. Dat wordt vaak weggezet als het geluid van mensen die in een slachtofferpositie willen gaan zitten, maar gezien dit soort voorbeelden hebben zij hier een punt. Ter verdediging van de NJR: het is zeer moeilijk om als jongerenvertegenwoordiger recht te doen aan linkse en rechtse opvattingen mede gezien het feit dat er zo verschrikkelijk veel uiteenlopende meningen zijn. Echter, de Nationale Jeugdraad moet niet de pretentie hebben dat zij namens dé jeugd van Nederland aan het spreken is, want er zullen ook veel mensen het oneens zijn met de eerdergenoemde uitgangsposities.
Het zou democratisch zijn als ‘rechts’ georiënteerde jongeren ook kans zouden maken op een positie als jongerenvertegenwoordiger. In september zullen kandidaten zich weer aan kunnen melden voor diverse posities en als het bestuur de democratie en representativiteit wil laten zegevieren, moeten deze verkiezingen geheel transparant worden gehouden. De procedure is nu dat de sollicitatiecommissie zelf de kandidaten zal kiezen en uitnodigt voor een gesprek; na deze gesprekken zullen er 4 á 6 kandidaten per functie naar voren worden geschoven waaruit het publiek en een jury kan kiezen. Waarom mag een sollicitatiecommissie en jury bepalen wie de officiële jongerenvertegenwoordiger wordt van de Nederlandse jongeren? Maak het openbaar en transparant! Ik stel voor om een open sollicitatieprocedure te houden waarin de jongeren van Nederland online (mooi hé, die digitalisering?) kunnen kiezen.
Op dit moment heeft het er alle schijn van dat kandidaten meer worden gekozen op basis van politieke voorkeur dan er wordt gekeken naar representativiteit. Het is begrijpelijk dat er in de Nationale Jeugdraad serieuze gegadigden plaats moeten nemen, maar zij zullen vanzelf naar boven komen drijven als jongeren gaan stemmen. Dat is hoe onze democratie hoort te werken, ook voor de Nationale Jeugdraad. In de ‘Code van de Nationale Jeugdraad’ wordt nadrukkelijk gesteld dat er sprake moet zijn van inclusiviteit en diversiteit. De vraag die al gauw opborrelt is: hoe divers en inclusief is de NJR zelf? De nieuwe sollicitatieprocedure is een goede kans om een nieuwe richting te kiezen.
