Aanvankelijk leek het me wel leuk, tijdens een late vlucht van KLM van New York naar Amsterdam zaten mijn vrouw en ik midden tussen een groep orthodoxe joden. Zo kom je eens aan de praat met mensen die je anders niet zo vaak hoort, dacht ik eerst nog. Maar zo ver kwam het niet, omdat geen van de mannen bereid was om naast mijn vrouw te zitten. Ook wilde geen van de vrouwen dat doen. Wat daarna volgde was een vooraf ingestudeerd toneelstuk. De mannen bleven uit protest in het gangpad staan en lieten zich niet vermurwen door het radeloze personeel. De sfeer werd grimmiger en de vlucht werd steeds meer vertraagd. Uiteindelijk hebben mijn vrouw en ik toch maar besloten om onze plaatsen te verlaten. Discriminatie op een vlucht van KLM, dat hadden we nooit verwacht. Dit gebeurde begin mei en ik heb daar toen ook een column over geschreven.
Naar aanleiding van deze column kregen we veel positieve reacties, ook van mensen met een joodse achtergrond. Iemand wees ons er op dat dit soort discriminatie bij El Al, de Israëlische vliegmaatschappij, al lang niet meer mogelijk is. Renee Rabinowitz, een gerespecteerd psychologe en juriste (en een overlevende van de Holocaust) was naar de rechter gestapt nadat op een vlucht van El Al een orthodoxe geloofsgenoot weigerde naast haar te gaan zitten en zij vervolgens haar plaats moest afstaan. De rechter oordeelde dat dit discriminatie was en legde de man een boete op. El Al werd het verboden om vrouwen nog langer te vragen hun stoel af te staan. Het technologiebedrijf NICE uit Israël dreigde El Al zelfs met een boycot als het dit intimiderende gedrag van orthodoxe joden in haar vliegtuigen niet zou stoppen. Vooral die laatste actie bleek bijzonder effectief te zijn.
In juni vorig jaar besloot El Al een einde te maken aan de discriminatie en haar beleid te veranderen: ‘Wie nu nog weigert naast een andere passagier te zitten, wordt meteen van boord gezet.’ Dit is wellicht ook een reden waarom deze ‘charedische’ joden voortaan een andere maatschappij kiezen en dit soort groepen ook vaker in een KLM-vliegtuig zit. Tijdens onze vlucht in mei trof het me hoe het personeel van KLM met de situatie in de maag zat. De stewardess schaamde zich voor deze discriminatie van vrouwen op de eigen vlucht. Na een melding bij KLM en het verschijnen van de column kregen we een heel vriendelijk telefoontje van een KLM- directeur. Die is toen geïnformeerd over de ontwikkelingen in Israël en van het besluit van El Al om aan deze discriminatie niet meer mee te werken. De directeur beloofde dat KLM hier heel serieus naar zou kijken.
Het is nu ruim drie maanden later maar we hebben van KLM nog steeds niets gehoord. Volgens mij is het simpel. Als deze groep orthodoxe joden niet naast een vrouw wil zitten, dan moeten niet de slachtoffers hun stoel opgeven, maar de daders het vliegtuig verlaten. Ik hoop dat we alsnog snel iets vernemen. En ik verwacht dat onze nationale trots ook zal besluiten om deze discriminatie van vrouwen op haar vluchten te stoppen.
