Wat gaat Forum voor Democractie (FvD) in het Europees Parlement doen? Deze week was uw verslaggever in Brussel om daar inzicht in te krijgen. In de hal van het megagrote parlementsgebouw is meteen duidelijk wat het probleem van iedere Europarlementariër is: probeer maar eens op te vallen in deze amorfe massa van politici, lobbyisten en ambtenaren. Hier lijkt het op voorhand onmogelijk een verschil te maken en dat aan de buitenwereld te communiceren. Dit probleem blijkt al uit het feit dat kiezers nauwelijks Europarlementariërs kunnen noemen. Dat risico loopt FvD ook.
Het Europees Parlement is vooral een wetgevingsmachine. De meeste Europarlementariërs specialiseren zich en willen een invloedrijke functie bemachtigen op een voor hen interessant dossier. Het belangrijkste voorbeeld is een rapporteurschap: een Europarlementariër schrijft namens het parlement een rapport over een specifiek onderwerp. Een redelijk bekend voorbeeld is Kati Piri (PvdA) die zich vijf jaar lang met Turkije bezighield en daar vrij vaak de media mee haalde, al is ze er zeker geen echte bekende Nederlander mee geworden.
Een bekender voorbeeld is Judith Sargentini (GroenLinks) die een rapport schreef over de uitholling van de Hongaarse democratie, waar ze vervolgens een meerderheid mee binnenhaalde. Sargentini werd er wel beroemd mee: de aandacht was enorm, het rapport was belangrijk en had nog invloed ook. Dit is wat je als Europarlementariër wilt: een hoogtepunt waarbij je je inhoudelijke invloed en media-aandacht maximeert. Dit krijg je door een combinatie van ervaring, hard werken en geluk: zonder dat laatste gaan alle invloedrijke rapporten naar je collega’s.
Wat betekent dit voor FvD? De partij heeft een probleem want eurosceptisch rechts vormt een minderheid in het Europees Parlement. De grote meerderheid is eurofiel en daarmee is het makkelijker voor eurofiele Europarlementariërs om een meerderheid te behalen dan voor hun eurosceptische collega’s. Daar komt nog bovenop dat de rapporten onder fracties worden verdeeld en dat de kans dat invloedrijke rapporten naar eurosceptisch rechts gaan vrij klein is. Daar zit je dan, als FvD’er in Brussel.
In FvD-kringen zegt men dit zelf ook: het heeft betrekkelijk weinig zin om mee te draaien in het wetgevende circuit en alle commissies braaf af te lopen. De kans is minimaal dat FvD in het Europees Parlement één regel wetgeving kan veranderen. Of FvD heel actief is of niet maakt daarvoor niet zoveel uit. Onder FvD’ers leeft dan ook een heel ander idee: het Europees Parlement is een platform dat kan worden ingezet ter verspreiding van kritiek op de EU. Dit is wat vele eurosceptische voorgangers al deden: Nigel Farage is er groot mee geworden.
Op deze manier wordt het begrijpelijk waarom bijvoorbeeld FvD’er Rob Roos in geen enkele commissie volwaardig lid is: hij is alleen plaatsvervanger. Als volwaardig lid mag je in de commissie stemmen, als plaatsvervanger alleen als de volwaardige leden afwezig zijn. Een minimaal verschil volgens Roos, want er zijn regelmatig mensen afwezig. Die uitleg kan beter: stemmingen doen er voor FvD op zichzelf niet zoveel toe want de mogelijkheden om beleid tegen te houden zijn toch minimaal (al beweerde de partij tijdens de campagne trouwens wat anders).
Roos zit als plaatsvervanger bij drie commissies, terwijl de meeste Europarlementariërs in één commissie volwaardig lid zijn en in een tweede commissie plaatsvervanger. Wat Roos doet is in de wereld van het Europees Parlement onlogisch omdat je je als Europarlementariër moet specialiseren om ooit een rapport te kunnen krijgen. Een brede portefeuille is vrij zinloos. Maar omdat FvD er – terecht – op rekent dat men toch nauwelijks invloed heeft, is een brede portefeuille juist nuttig om vanuit een soort helicopterview te kunnen zien wat er in Brussel allemaal passeert.
Met die brede blik krijg je een beeld van waar de EU allemaal op te bekritiseren valt en dat kun je vervolgens onder het grote publiek uitdragen. Dit laatste wordt in FvD-kringen ook letterlijk zo gezegd. Daarmee is duidelijk waar we FvD op kunnen afrekenen: niet op wetgevende invloed maar op de bijdrage aan het publieke debat. Is FvD in staat Brusselse problemen of misstanden te signaleren en breed bekend te maken? Als FvD stil blijft of slechts met ideologische praatjes of een herhaling van uitgekauwde standpunten komt, is duidelijk hoe hard de drie FvD’ers werken.
Laat ik een constructieve suggestie doen: vraag TPO om een EU-column en verlicht ons elke week met alle recent door FvD ontdekte ellende uit de Europese superstaat. We kijken ernaar uit.
