Mensen willen dolgraag betrokken zijn bij de goede doelen. Alleen niet bij Goede Doelen. Als zij willen overleven is het dan ook zaak om een nieuwe manier te vinden om mensen weer op een plezierige manier bij hun werk te betrekken.
Nieuws in de de Volkskrant van maandag: voormalige trouwe leden van de Goede Doelen keren hun rug toe aan deze organisaties, en geven er steeds minder aan uit. Ik vind het weinig verrassend. Zoals ik al eerder aan de hand van mijn ervaringen bij Novib schreef, hebben medefinancieringsorganisaties gebroken met hun verleden door zich te te vervreemden van hun achterban.
Er is bij medefinancieringsorganisaties zo’n beetje hetzelfde gebeurd als met veel politieke partijen en andere organisaties met maatschappelijke belangen: de omgang met de achterban is zo georganiseerd dat die niets meer heeft in te brengen, maar “gemanaged” wordt door communicatie-adviseurs, campagnestrategen en klantcontactcentra. De leiders van de organisaties hebben weinig binding met de achterban, (en vaak ook niet met de doelen) en “managen” de organisatie zodat het er aan het eind van het jaar keurig uitziet. Toezichthouders worden uit dezelfde groep gekozen als de bestuurders (die “snappen” het immers, en hebben vaak een dergelijke baan in een aanpalende organisatie) en besturen op voorzichtigheid: aansprakelijkheid is immers ook een dingetje.
De jaarverslagen, ANBI-verklaringen, codes of conduct, governancebeschikkingen en weet ik veel wat allemaal moeten ook op tijd af; ook daar is toezicht vervangen door controle, “management”, en het operationaliseren en minimaliseren van verantwoordelijkheden.
De jongere generatie kan je niet veel kwalijk nemen. Zij zijn hooguit opgegroeid met de herinneringen van hun ouders. Maar voor hen is de tijd van institutionele binding verre geschiedenis.
In Bowling Alone wordt beschreven hoe de rol van het maatschappelijk middenveld verandert. Mensen willen zich minder structureel inzetten voor goede doelen, vrijwilligersorganisaties, besturen en noem maar op. Het goede nieuws is dat dat niets zegt over de betrokkenheid of interesse van mensen. Het zit dan ook nu eenmaal in de menselijke natuur om een buurman of zwakkere te helpen, en zelfs om iets van het eigen “te veel” met anderen te delen of zich in te zetten om de wereld een klein stukje beter te maken.
Er zijn dan ook veel hoopgevende signalen. Afgelopen weekend gingen miljoenen de straat op voor een beter klimaat. Eén van mijn favoriete bloggers haalt regelmatig forse bedragen op om mensen te steunen. Organisaties als Stichting Gilat die op een laagdrempelige manier iets heel simpels doet waar veel kinderen plezier van hebben, en die dan ook, terecht, daar veel steun voor ontvangt. De Alpe d ‘Huzes, en tientallen fundraise-acties en challenges. Mensen willen persoonlijk betrokken zijn. Mensen willen ook wel geven.Het is zou dan ook interessant zijn om te weten hoeveel er in totaal is uitgegeven aan goede doelen.
Als de goededoelenorganisaties willen blijven voortbestaan, is het voor hen dan ook zaak om een nieuwe manier te vinden om mensen duurzaam te betrekken. Het faciliteren van manieren van mensen om persoonlijk betrokken te zijn, is een goede eerste stap.
