Een failed state is een staat die niet bij machte is te voldoen aan de belangrijkste taak van een staat: het realiseren van orde, rust en veiligheid op het grondgebied. Is Nederland een failed state? Nou, gehéél gefaald heeft de staat misschien niet, maar falende is die Nederlandse staat zeker. Een failing state.
“Amsterdam is erger dan Napels”, zei de schrijver Roberto Saviano tijdens een bezoek aan Amsterdam. De Volkskrant interviewde de bestseller-auteur over de liquidatie van de Amsterdamse advocaat en de ontstane discussie hierover. Omdat Saviano de manier van werken van de Napolitaanse maffia gedetailleerd heeft beschreven, heeft hij de gramschap van de Gomorra over zich afgeroepen. Hij wordt al 13 jaar lang beveiligd. Saviano wijst erop dat onze eigen mocromaffia relatief klein begonnen is met hasj, maar gaandeweg zich met andere middelen is gaan bezighouden. In criminele kringen heeft men de overtuiging: “wie Nederland in handen heeft, heeft een van de slagaders van de wereldwijde drugsmarkt in handen”. En dat is dus aardig gelukt. Als deel van de oplossing wijst Saviano op een “zwaarder gevangenisregime voor maffiosi”. Verder op het vergroten van de mogelijkheden tot beslaglegging op goederen van maffiosi. Maar hij wijst ook op het probleem dat ze “allemaal hier zijn” omdat het Nederlandse systeem zo gunstig voor ze is: “Ze zijn hier omdat jullie dat toelaten”.
Dat horen we natuurlijk niet zo graag, want we dromen met minister Sigrid Kaag graag over het tolerante Nederland van de 17e eeuw. We denken dat onze grootste problemen racisme, seksisme, slavernijverleden en J.P. Coenscholen zijn. Dat we met onze tolerantie ook de mocromaffia hebben opgeleid vindt minder erkenning.
Een andere prominente deskundige, naast Saviano, is de fotograaf en antropoloog Teun Voeten die onlangs door Wierd Duk in De Telegraaf werd geinterviewd. Voeten promoveerde op het drugsgeweld van de Mexicaanse criminele kartels. Het afgehakte hoofd van Nabil A. dat voor de shishalounge in Amsterdam werd neergelegd komt regelrecht uit het handboek van de Zeta’s, een van de grootste drugbendes in Mexico, zegt Voeten. Voeten spreekt van een nieuw soort oorlog: “een bendestrijd met zware wapens en extreem wrede methodes, gevoerd in een land dat officieel niet in oorlog is”. De voortgaande narcotisering van onze samenlevingen baart Voeten zorgen. Nederland is met zijn parallele drugseconomie een narcostaat geworden.
Voeten wijst ook op de verantwoordelijkheid van de ‘top’, de advocaten, de voormalige collega’s van onze minister Justitie en Veiligheid. Voeten:
“Het is ook mijn indruk dat cocaïne-gebruik aan de top, op de Zuidas en in de City van Londen bijvoorbeeld, zo normaal is en wijdverbreid, dat het directe gevolgen heeft voor de inschatting van risico’s in die kringen.”
Ik ga nu zelf wat toevoegen aan de diagnoses van Saviano en Voeten. Wat betekent het, wat zij aangeven? Ik zou zeggen dat in onze sinds-de-17e-eeuw-oh-zo-tolerante-samenleving wij graag kiezen voor niet-handhaven. Wij zijn de beste niet-handhavers van Europa. Misschien wel van de wereld. Wij maken wetten maar zeggen erbij: “Maar als het u niet schikt, be my guest”. Dat vinden wij ruimdenkend.
Onze burgemeesters zeggen graag: “De wetten van Den Haag? Die passen niet in mijn stad”. Wordt een pistool bij de burgemeester gevonden dan zeggen we ‘neppistool’, ‘privézaak’, of ‘iedereen heeft opgroeiende kinderen’.
Of (de echte killer): ‘mijn moederhart bloedt’.
En dan gaan we weer over tot de orde van de dag. En die orde is druk bezig zijn met niet-handhaven. Zwijmelen over ons ‘tolerante’ Amsterdam. Ruimdenkendheid aan de dag leggen. Kosmopolitisch de zaken grensoverschrijdend aanpakken (zolang we binnenslands maar niet aan het werk hoeven).
Dat kan deze falende staat nog aardig opbreken.
