Zaterdag was ik aanwezig bij de goedbezochte Koerdische demonstratie in Den Haag waar werd geprotesteerd tegen de Turkse inval in het Koerdische deel van Syrië (Rojava). Het was voor mij een nieuw iets om te demonstreren, maar volgens mij is er -voor het buitenlandbeleid- de laatste jaren geen belangrijkere reden geweest. Het fascistische regime van Recep Tayyip Erdoğan moet door het Westen een halt worden toegeroepen en dit zou voor ons de absolute rode lijn moeten zijn. Niet alleen om de Koerden in Rojava te steunen, maar ook voor de liberale Turken die hun land langzaam zien afglijden naar een theologische autocratie.
De steeds zwaarder wordende situatie in Noordoost-Syrië laat niet alleen de ongebondenheid van NAVO-lid Turkije zien, maar ook het totale gebrek aan daadkracht en capaciteit van de Westerse landen. Op dit moment zijn er meer dan 200.000 mensen op de vlucht, ontsnapten er meer dan 700 ISIS-strijders, kwamen al meer dan honderd YPG-strijders om en werd politica Havrin Khalaf in koele bloeden geëxecuteerd. Het zijn feiten waar je maag van omdraait en hoopt dat Nederland en Westen in het algemeen met een duidelijk statement komt. Niets van dit alles lijkt echter het geval te zijn, want de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) vindt namelijk dat sancties vooral niet ten koste mogen gaan van de economische verhouding met Turkije. Sterker nog: VVD-Kamerlid Sven Koopmans gaf zondag bij Buitenhof aan dat de ‘Corendon-vakanties van Nederlanders’ niet geraakt mogen worden door de acties van Turkije. U weet wel: die acties waarbij onschuldige families op de vlucht moeten slaan, ISIS’ers ontsnappen, kinderen worden gebombardeerd en Arabische milities terreur verspreiden. Het lijkt erop dat elk greintje moraliteit inzake het buitenlandbeleid uit de partij is geperst. Plaatsvervangende schaamte voor deze houding valt mij ten deel.
Nederland is een klein, maar geen onbeduidend land op het Europese politieke toneel. Op dit moment zouden wij binnen de EU en NAVO een voortrekkersrol moeten nemen om Turkije hard te treffen voor de inhumane acties die zij ondernemen in Rojava. De afwachtende en inefficiënte houding van de EU is precies de reden waarom een Europees leger vooral een idee is dat in de ijskast moet worden gezet. Het is ontzettend frustrerend om te zien dat er de afgelopen jaren niet nagedacht lijkt te zijn over dit scenario, terwijl men dit aan had moeten zien komen. De NAVO vergadert pas maandag over een lidstaat dat het oorlogsrecht en mensenrechten schendt bij een algemeen geaccepteerde bondgenoot. Waarom heeft men niet eerder geanticipeerd op dit scenario?
In december 2018 heeft Trump al aangegeven zich terug te willen trekken uit Syrië, maar onder andere Nederland gaf aan de Koerden niet militair te willen ondersteunen. Tegelijkertijd pleiten Nederlandse politieke partijen wel voor lokale berechting; hoe wil men dit gaan organiseren als de Koerden geen militaire, financiële en logistieke ondersteuning krijgen? Aan het behalen van een resultaat zal eerst een inspanning vooraf moeten gaan. In deze wereld krijg je het niet gratis en daarom moet Europa leren om harde machtspolitiek te spelen.
Het is duidelijk dat er verschillende harde acties tegen Turkije moeten worden ondernomen: stoppen met alle financiële steun, de gesprekken over een EU-lidmaatschap definitief stopzetten, economische en diplomatieke sancties, het opschorten van het NAVO-bondgenootschap en de mogelijkheid bekijken om de tegoeden van specifieke personen te bevriezen. De belangen van het Westen in Noordoost-Syrië zijn namelijk groot en moeten niet worden onderschat. Door de Koerden te steunen had het Westen voet aan de grond op een plek die geopolitiek de komende tijd van belang blijft en als een belangrijke buffer kon fungeren tegen de expansiedrift van de Turken.
Op dit moment wordt een appeasmentpolitiek jegens Turkije gevoerd waar Neville Chamberlain trots op zou zijn. Daarnaast zullen de Koerden nu overgeleverd zijn aan de grillen van Iran en Rusland; de rol (en invloed) van het Westen is volledig uitgespeeld. Ook zal geen enkele toekomstige bondgenoot in de strijd tegen terrorisme ‘ons’ nog volledig vertrouwen, want voor je het weet zullen de opportunistische politici zonder principiële gebruiksaanwijzing je links laten liggen.
Terug naar de demonstratie van de Koerden in Den Haag. De wandeling door de stad eindigde bij het Malieveld iets minder vredevol doordat drie jongens met een Turkse vlag de Koerdische demonstranten provoceerden en een confrontatie uitlokten. Persoonlijk heb ik drie Turkse jongens met veertig boze Koerden in hun kielzog nog nooit zo hard zien rennen en de frustratie van de Nederlandse Koerden was dan ook goed te begrijpen. Hun vrienden, familie en kennissen worden in de steek gelaten door het Westen in hun strijd voor een vredevol bestaan en daar zullen ook wij in de toekomst een grote prijs voor gaan betalen.
