De algemene en militaire inlichtingen- en veiligheidsdiensten AIVD en MIVD gaan op meerdere punten in de fout met het verstrekken van geheime informatie aan buitenlandse zusterdiensten. Het gaat om gegevens over burgers en organisaties die de diensten in Nederland hebben verworven en zelf niet of amper inhoudelijk hebben onderzocht of beoordeeld. De twee diensten mogen die ‘ongeëvalueerde’ informatie verstrekken, maar ze schieten tekort in de wettelijke verplichtingen om risico’s voor betrokkenen tegen te gaan.
Dat stelt de toezichthouder CTIVD in een rapport dat dinsdag is gepubliceerd en gaat over de periode mei 2018, toen de nieuwe wetgeving inging, tot januari 2019. De AIVD deelde in de onderzoeksperiode twaalf keer informatie met het buitenland en de MIVD tien keer. Het kan daarbij gaan om grote hoeveelheden communicatie. Maar doordat de AIVD en MIVD bij de ‘ongeëvalueerde’ informatie zelf niet of amper weten wat de informatie inhoudt, kunnen bijvoorbeeld ook gegevens van advocaten en journalisten worden verstrekt.
De CTIVD doet allerlei aanbevelingen om het beleid en de werkwijze te verbeteren. Zo moeten de diensten hun interne registratie op orde krijgen en de niet beoordeelde informatie zo nodig toch filteren op kenmerken van beschermde beroepsgroepen, voordat die gedeeld wordt met het buitenland. Ook is niet in alle gevallen toestemming gevraagd aan de minister en wordt het verzoek om informatie te delen niet altijd goed gemotiveerd of gemeld bij de CTIVD, wat ook verplicht is.
De toezichthouder wijst erop dat de inlichtingendiensten snel beter moeten worden, omdat de hoeveelheid informatie die kan worden onderschept, nog veel groter wordt. Dan zijn de diensten in staat om ook communicatie via de kabel te onderscheppen. Nu gebeurt dat uit de ether.
Daarnaast constateert de CTIVD in een ander rapport dat de AIVD en de MIVD nog steeds niet voldoen aan alle verplichtingen en waarborgen omtrent het verzamelen van bulkinformatie, in de volksmond het sleepnet genoemd. Daarbij moeten de diensten zo gericht mogelijk te werk gaan en na selectie de gegevens die niet relevant zijn, snel verwijderen. De toezichthouder sprak eerder van hoge risico’s en stelde in de onderzoeksperiode inderdaad een paar onrechtmatigheden vast.
ANP
