Asielzoekers krijgen in de toekomst pas een advocaat zodra de IND hun aanvraag heeft afgewezen. Het kabinet slaat het advies van een onderzoekscommissie in de wind om van dat plan af te zien. Volgens VluchtelingenWerk laat staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) met het besluit “het asielsysteem verder vastlopen”, aldus de organisatie in een reactie.
Nu kunnen asielzoekers nog onmiddellijk bij aankomst een beroep doen op een advocaat. Die kan hen dan bijvoorbeeld helpen bij hun gesprekken met vreemdelingendienst IND. Maar het kabinet wil daarvan af. En de commissie die in opdracht van het kabinet de asielprocedure tegen het licht heeft gehouden, brengt verantwoordelijk staatssecretaris Ankie Broekers-Knol niet op andere gedachten, schrijft ze aan de Tweede Kamer.
Deze commissie-Van Zwol raadde het kabinet aan te “investeren in een zorgvuldige behandeling van een eerste asielaanvraag”. Dat scheelt vervolgens vertraging door fouten en beroepszaken, meent de commissie.
Broekers neemt dat advies niet over. Ze verzekert er wel “op toe te zien dat er aandacht is voor het waarborgen van een zorgvuldige behandeling van de eerste aanvraag”.
Ook voor de voorbereidingen op een uitzetting krijgt een asielzoeker minder tijd. Nu krijgen uitgeprocedeerde asielzoekers die niet zelf naar hun land terugkeren, twee etmalen van tevoren te horen dat ze worden uitgezet. Broekers brengt dat terug tot 36 uur.
Ook op andere manieren probeert de staatssecretaris de terugkeer van afgewezen asielzoekers te versnellen. Ze laat onderzoeken of Nederland kan leren van Noorwegen. Dat land verhaalt de kosten van een uitzetting op de asielzoeker. Wie niet betaalt, krijgt een inreisverbod.
Volgens VluchtelingenWerk staat het IND het water al aan de lippen en wordt dat door het beperken van de rechtsbijstand alleen maar erger. De organisatie vreest dat taken van de advocaten bij de medewerkers van de IND komen te liggen. Nu al wachten ruim tienduizend asielzoekers op hun asielprocedure, waarschuwt de organisatie.
Ook heeft de vluchteling de rechtsbescherming nodig, vindt VluchtelingenWerk, omdat een advocaat de asielzoeker helpt bij het verzamelen van bewijs en het corrigeren van fouten in rapporten. “Onlangs is een Bahreinse vluchteling na zijn uitzetting gevangengenomen en tot levenslang veroordeeld. Ik vrees dat als de rechtsbijstand wordt geschrapt, dit vaker voor zal komen. Een goede asielprocedure is letterlijk van levensbelang”, aldus directeur Abdeluheb Choho.
ANP