21 november 2014 lijkt een willekeurige datum en dat is het ook. Het is de dag dat Thierry Baudet de Kamer van Koophandel binnenliep om de denktank Forum voor Democratie (FvD) op te richten. Deze week kon Baudet daarom zeggen dat FvD vijf jaar bestaat. Puur formeel klopt dat, maar het is wel een beetje overdreven: de eerste maanden gebeurde er bij de denktank – die toen alleen uit Baudet bestond – zo goed als niks: er waren nauwelijks sympathisanten en geld was er al helemaal niet. Waar begon het succes van FvD? Niet 21 november 2014, maar 26 januari 2015. Het was de dag dat Baudet Henk Otten opbelde en iets wilde bespreken. Otten besloot hem te helpen en de rest is geschiedenis.
Nu vraagt u zich misschien af hoe ik deze datum weet. Dat is vrij simpel: een goed geheugen. Op het FvD-partijcongres van eind 2017 vertelde Henk Otten onder groot applaus hoe het allemaal begon. Op 26 januari 2015 dus. Otten’s toespraak staat niet op het YouTube-kanaal van de partij. Die is namelijk bezig de geschiedenis te herschrijven.
We zien dat in de video van deze week waarin Baudet praat over de FvD-verjaardag. Iedereen die de organisatiestructuur van de partij wil leren kennen moet deze video eens goed bekijken. Luister maar goed hoe vaak Baudet het woord ‘ik’ in de mond neemt. Dat is voor een partij een beetje raar, maar het is erger: het klopt alleen voor de eerste twee maanden. Daarna was Otten er ook. In de video lijkt het even alsof Peter van Duyvenvoorde – nu uitvoerend directeur van het Renaissance Instituut – ook aan de wieg van FvD stond. We kunnen niet uitsluiten dat hij er weleens binnenliep, maar hij was een lange periode helemaal buiten beeld. Otten was er wel.
Baudet deed deze week bij Beau hetzelfde: de naam van Van Duyenvoorde viel weer. Die moet kennelijk achteraf worden gepresenteerd als iemand die belangrijk was. Beau vroeg toen zelf maar naar de man die er wel toe deed. Baudet deed vervolgens alsof Otten pas na een jaar bij FvD kwam en maar 2,5 jaar bleef. Dit is sowieso een rekenfout van één jaar. Het moet kennelijk overkomen alsof Otten een detail in de FvD-geschiedenis was, maar hij staat pas sinds zeven maanden op een zijspoor en is pas vier maanden geleden geroyeerd. Van de vijf jaar FvD was hij maar zes maanden niet van de partij.
In de wereld van leiders zoals Baudet, die hun partij uiteindelijk opvatten als een verlengstuk van zichzelf, moet de geschiedenis herschreven worden. En dus moet Otten uit de annalen van FvD verdwijnen, al had de partij in werkelijkheid zonder Otten waarschijnlijk nooit bestaan. De enige rol die nog voor hem is weggelegd is die van iemand die ‘financiële malversaties’ pleegde. Baudet herhaalde die beschuldiging bij Beau nog maar eens, wederom zonder enig bewijs te leveren. Best slim trouwens, het herhalen van zo’n dubieuze beschuldiging als er een smaad-zaak tegen je loopt.
‘We zijn hier om je succes te vieren’, zei Beau zonder enige gêne. Opeens begrijpen we waarom Baudet voor de slecht bekeken concurrent van Pauw koos. Normaliter zou hij voor het grootste kijkerspubliek gaan maar Jeroen Pauw trapt niet in dit soort geschiedvervalsing. Bij Beau was Peter R. de Vries de enige rimpeling in de vijver. Zijn vraag leverde de ontboezeming op dat FvD nog geld aan het terugvorderen is van Otten. Rare bewering, want eerder werd gesteld dat Ottens banktransactie al gecorrigeerd was. Ook hier zullen we bij de smaadzaak nog wel van horen.
Baudet mocht van Beau het hoogte- en dieptepunt van vijf jaar FvD uit de doeken doen. Het hoogtepunt was de winst in maart, aldus Baudet. Pijnlijk: die winst kon ontstaan door de voorbereiding door het team Henk Otten, Jeroen de Vries en Robert Baljeu. Zij zijn allemaal weggelopen of weggestuurd. Ze bedachten een gematigde boodschap voor burgers die weinig of niets van Europa, klimaatbeleid en migratie moeten hebben. Een aantrekkelijk verhaal voor mensen die hopen dat er op die punten echt iets verandert, in plaats van politici die er maar wat over schreeuwen. Door Baudet toedoen kregen de kiezers alleen dat laatste. Daarom was FvD al snel niet meer de grootste partij.
Het dieptepunt was het regeerakkoord, vond Baudet. We moeten aannemen dat Baudet inmiddels in zijn eigen versie van de geschiedenis is gaan geloven en dit dus echt meent. Maar iedereen die heeft opgelet, weet dat het dieptepunt van FvD de ruzie met Henk Otten was. De kans dat FvD ooit nog voor een groot publiek acceptabel wordt neemt met de dag af, net als de kans dat de partij ooit in een coalitie kan plaatsnemen. Vanuit dat perspectief is het inderdaad wel logisch dat Baudet Henk Otten probeert weg te gummen, want met deze strategie wilde Otten nooit iets te maken hebben.
Chris Aalberts onderzoekt dit jaar de ontwikkeling van Forum voor Democratie (FvD). Hij kijkt naar de ontwikkeling van de partijorganisatie, de prestaties van FvD in Amsterdam en de werkzaamheden in de provincie, de Senaat en Brussel.
