Het leven anno 2020 lijkt hemels. Maar is het dat ook?
Jazeker, decennia van emancipatiestrijd hebben mannen, vrouwen, kinderen en ongewervelden een pak rechten opgeleverd. Heel fijn allemaal. Maar een leven met rechten is een leven in de openbaarheid. En een leven in de openbaarheid betekent: jezelf waarmaken, je capaciteiten benutten en jezelf in de lijn van de meritocratische beginselen ‘zelfvoltooien’. In feite wordt de eenentwintigste mens in de westerse wereld geboren als een zelfbouwpakket. Alleen ontbreekt de handleiding. Want ook die dien je zelf te fabriceren. En daar loopt een en ander fout.
*
Neem nu een boreling die toevallig van het vrouwelijk geslacht blijkt te zijn. Haar leven volgt de loop van de eenentwintigste-eeuwse opgroeirivier. Ze gaat naar school, heeft honderdvijfendertig hobby’s, ontmoet haar eerste grote liefde die haar kwetst, gaat studeren, reist ‘met vriendinnen’ naar Peru en Nepal, heeft honderdvijfendertig onenightstands, ontmoet haar tweede keus, gaat samenwonen, wil eeuwig twintig jaar oud blijven, ergert zich blauw aan haar tweede keus, wordt verliefd op ‘die leuke gozer’ die de vriend van haar beste vriendin blijkt te zijn…Et cetera.
Tegen de tijd dat de gemiddelde westerse vrouw dit hoogst leerrijk parcours heeft doorlopen, staat de levensjarenteller op ongeveer dertig. Mensen zijn nogal onder de indruk van ronde getallen, vrouwen dus ook. Ze voelen dat er ‘iets’ moet gebeuren, dat er ‘iets’ moet veranderen. In werkelijkheid beleeft de vrouw op zo’n moment een levenscrisis. Bij gebrek aan ‘rites de passages’ (de handleidingen uit het Ancien Regime zeg maar) die, hoe verwrongen soms ook, een houvast boden tijdens het volwassenwordingsproces, dient de dertigjarige vrouw zélf iets in elkaar te boksen. Merkwaardig genoeg blijken de dames nagenoeg allemaal eenzelfde soort handleiding bij elkaar te sprokkelen.
*
Eerst en vooral sjot ze haar tweede keus-partner eruit. Om ‘on’ te kunnen ‘moven’ dient ze zich van wat overtollige ballast te ontdoen. En zo’n kneus van een vent die het zélf al zo moeilijk heeft met het voltooien van zijn eigen persoon en het derhalve ook allemaal niet zo goed weet, daarmee ga je ‘het’ nooit bereiken.
Laat me hier kort even tussenwerpen dat de dertigjarige dame dit alles niet zomaar ineens begint te doen. Ze past haar handleiding aan nadat deze levenscrisis die ze zelf moest zien op te lossen, haar bij de keel had gegrepen. De eerste symptomen manifesteerden zich tijdens haar professionele bezigheden als HR-consultant bij een multinational. Onverklaarbare hoofdpijn, slapeloosheid, ‘seks die stuk is’, duizeligheid: een hele resem ongein in haar lichaam leek haar iets te willen vertellen. Maar wat?
Ze grasduint op het wereldwijde web, ze gaat naar de bibliotheek en ze praat met vriendinnen. De stapel met boeken over ‘gelukkig leren zijn’, ‘je gevoel volgen’, ‘voeding als bron van geluk’ en ‘leren loslaten’, die haar salontafel siert, wordt hoger en hoger. Het aantal columns in tijdschriften dat ze leest van medevrouwen die net hetzelfde meemaakten en dus medestanders zijn, valt niet meer bij te houden. De contacten die ze legt in de yogaclub bieden haar een ongekende diepgang, verrijken haar wereld en leren haar mild te zijn voor haarzelf.
*
De aha-erlebnis die de dertigjarige deerne ondergaat verandert haar leven, verlegt haar prioriteiten. Als een jaguar ziét ze plots ‘de dingen in hun ware zijnsvorm.’ Gedaan is het met vlees eten. Haar vernieuwd en hoger bewustzijn heeft haar overtuigd van het belang van een juist uitgebalanceerd voedingspatroon. Sterker nog, ook alle producten die van dierlijke origine deriveren bant ze uit haar menu. Ze wordt ‘vegan’. Neen, niet veganistisch: ‘vegan’. Dat klinkt kek en heeft meer internationale uitstraling. Bovendien bekt ‘vegan’ beter met een hashtag erbij op haar Instagram-profiel.
Als een bekeerling schaart de dertigjarige nieuwgeborene zich bij de gelederen van het miljoenenleger dat zich intussen verzameld heeft in ‘blog’-land. Ze creëert een eigen blog. Daarop post ze wetenswaardigheden die al honderdvijfendertigmiljoen keer geblogd en gecolumnd werden. Maar wat deert het. Als unieke persoon die het voorgeborchte van het Nirvana heeft bereikt acht de dertigjarige vrouw die haar eerste levenscrisis erop heeft zitten de tijd rijp om te oogsten.
*
En ze oogst. Ze heeft zichzelf ontdekt. Al dat inzicht dat ze verworven heeft wil ze delen met de mensheid. Dus wordt ze lifecoach. Ze heeft daarvoor enkele vormingen gevolgd, wat cursussen doorlopen en enige certificaten met daarop het bewijs van het behalen van een paar modules op zak. Dus start ze haar eigen onderneminkje.
Alles nieuw, dus ook ‘het lief’. Dat is dan doorgaans een wat oudere man met drie kinderen, die zíjn levenscrisis achter de rug heeft en als gescheiden man door het leven banjert. In het bezit van een baard en een vlotte tong vormt hij de prins op het witte paard voor dertigjarige dames met inzicht in het leven. Tal van foto’s op Instagram en Facebook getuigen van de contemplatieve levensstijl die het kersverse koppel erop nahoudt.
In ‘the winning mood’ nu, besluit de intussen eenendertigjarige vrouw haar business uit te breiden. Ze opent een online shop waar ze zelfgemaakte granola verkoopt. Bij aankoop van tien zakjes krijg je er als koper een zelfgebreide granola-opbergzak bij met daarop een geprinte foto van haarzelf aan de zijde van haar ‘leuke samengestelde gezinnetje’. Dit alles kan je terugvinden op haar website, waarop ook een link is terug te vinden die je rechtstreeks binnenleidt in de wondere wereld van haar uiterst originele blog.
*
En zo kabbelt het leven voort. Maar kijk, daar staat de volgende levenscrisis al voor de deur. Meneer de prins op het witte paard, die vormingen geeft aan dames die hun eerste levenscrisis doormaken, is het afgebold met een dertigjarige dame. Met haar vijfendertig lentes is het vet van de soep. Tijd dus voor duizeligheid, hyperventilatie en slapeloosheid. En de biologische klok, die tikt verder.
Mevrouw begint te Tinderen dat het een lust is. Na door een aantal kerels dat de bevolking van een stad als Peking evenaart bereden en vervolgens geghost te zijn, heeft ze haar zwangerschap beet. Als late dertiger die bovendien single is, geen eenvoudig varkentje om te wassen. In een ultieme poging die nooit gevonden verbondenheid met íémand te kunnen ervaren, plempt ze haar Instagram-account vol met foto’s van zichzelf in profiel. Op die manier kunnen de kijkers haar hele zwangerschap volgen. Maar eigenlijk interesseert het niemand een moer.
Op de golven van het moderne leven vaart het schip waarvan de aan levenscrisissen overgeleverde dame de stuurvrouw is, voort. Zonder kompas, zonder kaart, zonder doel. Qua bewustzijnsvorming kan dat tellen. Het is het summum ervan.
*
En net dít besef is het ultieme besef. De wetenschap zich helemaal alleen in het midden van een eindeloze oceaan te bevinden waarover met de regelmaat van een klok hevige stormen passeren doet de amper vijftigjarige millennial, wier kind allang eieren voor zijn/haar geld heeft gekozen, overgaan tot het finale orgelpunt. De climax van haar zelfontplooiing, het zegel van haar zelfverwerkelijking is de aanschaf van een LEIF-kaart. Daarop kan ze datgene in handen nemen wat haar nog rest, namelijk haar eigen vege lijf.
De datum wordt geprikt, de artsen geven hun fiat, haar leven is voltooid, de bevrijding is nabij.
En uiteindelijk, na een leven lang lijden dat zich voordeed als genot, bereikt de negenenveertigjarige vrouw het Nirvana waarnaar ze zo lang heeft gesmacht.
