Je kunt niet vroeg genoeg aan de voorbereidingen voor de Tweede Kamerverkiezingen beginnen en dus trapt Bij1 dit weekend de campagne af. We hebben immers nog dertien maanden te gaan. Zondagmiddag legt partijleider Sylvana Simons aan haar achterban uit dat dit de derde keer is dat de partij campagne gaat voeren. Toen Bij1 de eerste keer campagne voerde – toen nog onder de naam Artikel 1 – was de partij pas twee en een halve maand oud. Toen kreeg de partij bijna één zetel, weet Simons, dus moet er in 2021 een klinkend resultaat in zitten.
Simons legt zich niet vast op een concreet zetelaantal: ze praat het liefst over ‘zoveel mogelijk’. Ze noemt tussen neus en lippen door twee tot vijf zetels. Om dit mogelijk te maken gaat Bij1 extra lang campagne voeren. De aanwezigen worden massaal opgeroepen om zich aan te melden als kandidaat of vrijwilliger, te doneren of een partijshirt aan te schaffen. Deze officiële ‘campagne kick-off’ suggereert een redelijke achterban: er zijn zo’n 300 mensen naar Amsterdam gekomen. Dat is uniek voor een partij die niet in de Tweede Kamer zit.
Bij1 is controversieel en dat merk je meteen: de locatie wordt alleen na aanmelding bekend gemaakt en je wordt gevraagd deze geheim te houden. Het lijkt erop dat Bij1 geen zin heeft in vijandige cameraploegen voor de deur. Waarschijnlijk zit er meer achter: men wil ‘geen gedoe’, zegt een medewerker. Dat lijkt een codewoord voor veiligheidsproblemen, maar ik durf er niet naar te vragen. De beveiliger maakt geen ontspannen indruk als ik een grapje maak dat ik me goed aan de regels zal houden.
De vijandigheid ten aanzien van de partij valt in mijn mentions op Twitter direct op. Ik tweet een foto van een sticker met ‘FCK FVD’ erop, die me door een man in de handen wordt gedrukt. Twitteraars boos, terwijl het geen verrassing kan zijn dat er bij Bij1 geen FvD-fans rondlopen. Men wordt pas echt boos van een spandoek met de tekst ‘Tegen giftige mannelijkheid, voor radicale gelijkwaardigheid’. Het is rare boosheid: ik begrijp zelf niet zo goed wat ‘giftige mannelijkheid’ is, al kan ik wel een gokje wagen. Je zou kunnen lachen dat Bij1 haar standpunt niet erg duidelijk overbrengt en zo een minuscuul partijtje zal blijven, maar twitteraars denken daar kennelijk anders over.
Zo is het deze middag op eieren lopen. Dit is een besloten bijeenkomst van een partij die onder druk staat omdat Bij1 anderen continu tegen de haren instrijkt, met name over racisme. Bij1 is ‘links van links’ en ‘intersectioneel’, horen we. Het zijn labels die irrelevantie doen vermoeden, want ga maar de straat op en de meeste mensen vinden ‘links’ links genoeg en hebben geen idee wat ‘intersectioneel’ betekent. Met het Zwarte Piet-standpunt van Bij1 is men het ook al massaal oneens. Je vraagt je af wat andersdenkenden bezielt om zich hier zo druk over te maken.
Het antwoord is waarschijnlijk dat sommigen vermoeden dat Bij1 geen splinterpartij is maar het begin van een echte beweging. Het is de partij immers gelukt de Amsterdamse gemeenteraad te halen. Sylvana Simons zegt dat Bij1 in 2017 bijna een zetel haalde, maar dat was in werkelijkheid maar een halve. Bij1 heeft dus nog veel werk te doen. Kennelijk zijn het vooral de haters die denken dat het wel gaat lukken. Die verwachting is goed te volgen: deze middag is overduidelijk dat Bij1 méér is dan een privé-project van Simons. Er zijn afdelingen, honderden aanhangers en een handjevol commissies.
Nog zo’n indicator voor succes: hier lopen twee bekende PvdA’ers rond. Niet omdat ze willen overstappen, maar omdat Bij1 hun aandacht trekt. Onder hen oud-Tweede Kamerlid Amma Asante, die denkt dat de PvdA wel iets van Bij1 kan leren. Hier is het publiek diverser dan bij de PvdA en spelen ervaringsdeskundigen een grotere rol dan bij de sociaaldemocraten. Zelfs als Bij1 geen zetels haalt, verspreidt het gedachtengoed zich.
Daar zijn wel grenzen aan. Raadslid Sonny Spek uit Katwijk, tevens opgestapt FvD-kandidaat, meldt zich aan, maar mag niet naar binnen. De reden: hij heeft wat sarcastische tweets over de partij gestuurd. Deze ruimte is een ‘safe space’, krijgt hij te horen. Vreemd: natuurlijk wil Bij1 geen leger rechtse stemmers binnen hebben en gaat Bij1 over haar eigen toegangsbeleid. Maar politiek is juist geen safe space, zeker niet als je meedoet aan landelijke verkiezingen. Dan wordt het tijd voor meer dialoog met andersdenkenden.
Die dialoog gaat er waarschijnlijk niet komen met de boze twitteraars in mijn mentions, maar waarom niet met een weggelopen FvD’er die anderhalf uur heeft gereisd om naar Simons te komen luisteren? Daar moet Bij1 zich toch nog eens over achter de oren krabben.
