Overijssel wordt overstelpt met initiatieven voor de aanleg van zonneparken in het landschap. Vreemd, want de provincie hanteert in haar beleid dat de groene omgeving moet worden ontzien. Beschermen van de ruimtelijke kwaliteit en onze agrarische gronden zijn zaken die letterlijk in het coalitieakkoord staan opgenomen. Forum voor Democratie wil de aanleg van zonneparken in het groen een halt toeroepen. Steeds duidelijke wordt hoe slecht grondgebonden zonnepanelen in de groene omgeving zijn voor de biodiversiteit. En net als in andere provincies is de meerderheid van de Overijsselse bevolking niet bereid om het landschap te vervuilen met industriële elementen. Zeker als er voldoende alternatieven zijn. Die zijn er voldoende. Denk aan daken, gronden langs snelwegen en braakliggend gebied van bedrijventerreinen.
Zolang niet al het potentieel aan geschikte daken en gronden buiten de groene omgeving zijn benut zou je menen dat de overheid dus onder geen beding meewerkt aan zonneparken in het landschap en op vruchtbare landbouwgrond. De aanleg van zonneparken hoort wat FvD betreft daarom een hard halt te worden toegeroepen.
Zonneparken gaan over geld. Agrarische grond of grond van de gemeente volplempen met zonneparken is het goedkoopst en procedureel het makkelijkst te realiseren. Geen zonnepark zonder een financiële en procedurele prikkel vanuit de projectontwikkelaar om zonneparken op dit type gronden te realiseren.
Zoals Den Haag de uitvoering van haar desastreuze klimaatbeleid over de schutting gooit bij de provincie, zo wast ook de provincie op haar beurt de handen schoon door naar de gemeente te wijzen. Dat is allesbehalve consequent. Want de provincie heeft beleid voor ruimtelijke kwaliteit en de energietransitie. Dezelfde provincie die sturend kan en wil optreden, verwijst voor de aanleg van zonneparken plotseling naar de gemeenten als bevoegd gezag.De gemeente is weliswaar beslissingsbevoegd inzake de realisatie van een zonnepark, maar wel binnen de ruimte die de provincie geeft. De provincie heeft via de omgevingsverordening kaders gesteld hoe de gemeente deze afweging moet maken. Voor zonneparken in de groene omgeving geldt dat een goede ruimtelijke inpassing verplicht is om de ruimtelijke kwaliteit en de agrarische gronden te beschermen. Hiertoe heeft de provincie de Overijsselse zonneladder geïntroduceerd. De Overijsselse zonneladder geeft de voorkeursvolgorde aan voor het opwekken van zonne-energie. Dat betekent concreet eerst bovenaan de ladder kijken naar de opties op daken, op bedrijventerreinen en braakliggende gronden. Op de onderste trede leggen landbouwgronden en natuurgebieden het loodje. Op papier vindt er bij het afdalen langs de zonneladder een afweging plaats.
In het echt rolt de zonneladder de rode loper uit voor zonneparken in de groene omgeving. Onder verwijzing naar de te grote financiële en regeltechnische belemmeringen kan een gemeente namelijk uiterst eenvoudig naar beneden racen op de treden van de zonneladder om toch zonneparken naast natuurgebieden, op landbouwgrond en in gebieden met landschappelijke waarde toestaan.
FvD wil voorkomen dat de zonneladder onder de schijn van een ‘echte afweging’ gebruikt wordt om zonnepanelen in het land te plaatsen in plaats van op daken. De provincie is heel goed in staat om het speelveld waarbinnen de gemeente opereert te verkleinen om te voorkomen dat gemeenten vanwege financiële motieven of gemakkelijke procedures kiezen voor de weg van de minste weerstand, namelijk zonneparken in het landschap.
De coalitie heeft wel een duidelijke visie dat de zonnepanelen niet in het landschap maar op de daken horen. Maar tegelijk handelt de provincie hier niet naar. Door te verwijzen naar de gemeente ontloopt de provincie haar verantwoordelijkheid om ons landschap te beschermen. De provinciale zonneladder geeft duidelijk te weinig bescherming tegen organisaties die zo snel en zo makkelijk mogelijk geld willen verdienen, desnoods met gekocht draagvlak. Bij de plannen voor zonneparken zijn draagvlak en participatie toverwoorden. In de praktijk betekent het dat beide worden gekocht. Althans, dat wordt geprobeerd om de grote onrust in de samenleving tot bedaren te krijgen. Financiële prikkels die initiatiefnemers geen andere keuze bieden dan ja te zeggen tegen zonnepanelen in het in het landschap, of vóór zonnepanelen in het landschap zijn getuigen niet van echt draagvlak en participatie. Draagvlak betekent óók dat een samenleving nee kan zeggen en tegen kan zijn.
Om te voorkomen dat de zonneladder participatie en draagvlak biedt die alleen op papier tot zijn recht komt, wil FvD dat proactief in contact wordt getreden met alle belanghebbenden om te werken naar een duurzame oplossing waarbij het plaatsen van zonnepanelen op daken, gronden langs snelwegen en braakliggend gebied van bedrijventerreinen én het wegnemen van knelpunten hiervoor het uitgangspunt is.
In een coalitie is het logisch dat je water bij de wijn doet en niet alles uit je programma even sterk kan verwezenlijken. Echter deze coalitie heeft een akkoord op hoofdlijnen dat het de moeite waard vindt om de ruimtelijke kwaliteit en onze agrarische gronden te beschermen. Een zonneladder die zonneparken voorkomt, past bij dit beleid. CDA bijvoorbeeld zoekt graag de media als het om zonneparken in het landschap gaat. FvD rekent op steun van een coalitie die het coalitieakkoord serieus neemt en van coalitiepartijen die in de Provinciale Staten waarmaken wat ze in de media beloven. Uitvoering van het coalitieakkoord is meer dan een mooie belofte over zonneparken veranderen in een rode loper die deze belofte om zeep helpt.
Wij hebben als provincie de verplichting ons landschap te beschermen. Dit kan prima zonder de opgave van de energietransitie geweld aan te doen. Er zijn in Overijssel genoeg bedrijventerreinen met braakliggende gronden en daken die geschikt zijn of geschikt zijn te maken zijn voor het plaatsen van zonnepanelen.
