Op 23 april zullen regeringsleiders van de 19 EU-landen een videoconferentie houden over het steunpakket coronacrisis van 540 miljard euro dat ministers van Financiën eerder zijn overeengekomen. Intussen maken tal van politici, vooral uit Italië, Spanje en Portugal van de tussentijd gebruik om de druk op Nederland op te voeren om alsnog in te stemmen met corona-eurobonds. Ook Nederlandse hoogleraren mengen zich in deze discussie. Helaas gebeurt dit teveel in de vorm van stemmingmakerij.
Zo is prof. Arnoud Boot, hoogleraar Corporate Finance en Financiële Markten aan de Universiteit van Amsterdam, regelmatig op TV te zien om de belangen van de zuidelijke EU-landen te bepleiten. In het TV-programma Buitenhof op zondag 12 april was hij gelukkig iets realistischer dan prof Mathieu Segers, hoogleraar Europese geschiedenis en integratie aan de Universiteit van Maastricht, en ook wat reëler dan bij vorige gelegenheden. Beide hoogleraren bleven echter eenzijdig hameren op toegeven aan het zuiden omwille van Nederlandse exportbelangen in het zuiden. Alsof Nederland geen coronacrisis kent en alsof Nederland geen economische terugslag heeft en krijgt en alsof er geen andere exportmarkten zijn. Tot zover was het overigens nog wel om aan te zien.
Echter, op maandag 13 april werd het mij te gortig tijdens een uitzending van Radio 1. Van hoogleraren mag je verwachten dat ze bij de feiten blijven en niet eigen politieke standpunten gaan uitdragen. Op Radio 1 werd Prof Harald Benink, hoogleraar bankwezen en financiering aan de Universiteit van Tilburg, geïnterviewd door Sven Kockelmann. Zelden heb ik een wetenschapper zo’n eenzijdig politiek verhaal horen vertellen. Ik zal het Sven Kockelmann niet kwalijk nemen dat hij er niet doorheen prikte want de EU is een weinig doorzichtig onderwerp en je moet over veel achtergrondkennis beschikken om ‘wetenschappelijke’ uitspraken te kunnen interpreteren.
De heer Benink liet zich door Sven Kockelmann uitspraken ontlokken die hij in een collegezaal en elders beter niet kan herhalen. Bijvoorbeeld dat de EU in feite al voor honderden miljarden euro’s Eurobonds heeft ingevoerd, niet alleen in het door de ministers van Financiën vorige week overeengekomen Europees steunpakket voor de coronacrisis, maar ook al veel eerder. Zelfs de ECB-steunmaatregelen werden voor het gemak als ‘Eurobonds’ getypeerd. Nu is de ECB inderdaad een ondemocratische instelling die als schaamlap dient voor Europese politici, maar als de ECB ongelimiteerd Italiaanse staatsoblogaties opkoopt is dat nog steeds niet hetzelfde als de door Italië beoogde gemeenschappelijke schuldfinanciering via Eurobonds. Die Italiaanse staatsobligaties zijn immers eerst tegen marktrente door Italïë uitgegeven en niet tegen een gemeenschappelijke EU-marktrente.
Verder zei de heer Benink dat via de Europese Commissie met het EU-steunpakket Coronacrisis in feite ook Eurobonds op de markt komen. Weer fout. De door Italië gewilde Eurobonds zijn bedoeld om uiteindelijk de hele Italiaanse staatsschuld te (her-)financieren, terwijl via het steunpakket tot nu toe alleen onder voorwaarden wordt gefinancierd, gebonden aan de coronacrisis. Als D66-Tweede Kamerlid Rob Jetten en genoemde hoogleraren hun zin krijgen dan is Nederland veel beter af met een status als deelnemer van een gemeenschappelijk interne goederen- en dienstenmarkt in Europa dan als EU-lid.
De Italianen willen zonder eerst hun economie te saneren (zonder onder andere de pensioenleeftijd te verhogen tot de Nederlandse en Duitse pensioenleeftijden) nu alvast profiteren van gemeenschappelijke verschulding. Dat is het paard achter de wagen spannen, door misbruik te maken van de coronacrisis. Eerst meer geld uit de Europese ruif halen en dan niet meer hoeven te saneren omdat er dan geen druk meer achter zit? Italië onderschat schromelijk het feit dat ook Nederland een grote schare populisten heeft en volgend jaar zijn er Tweede Kamer-verkiezingen..
Ik hoop dat Nederland de Eurobonds en alle schuldpapieren die erop lijken zo lang mogelijk kan tegenhouden, anders wordt het hele Europese project niks en kunnen we beter zo snel mogelijk uit de EU stappen: NEXIT. Nog langer wachten met een Nexit maakt de schade voor Nederland dan alleen maar groter. Ik hoop ook dat minister Hoekstra beter aan het volk en aan de EU gaat uitleggen waarom wij nu niet de kant van de Eurobonds op moeten gaan en dat hij Duitsland voortaan eerder zelf kleur laat bekennen.
