Het is wel wat anders als je zelf ineens hoogstpersoonlijk wordt gereduceerd tot een complot dan wanneer je – pak ‘m beet – over antivaxers leest. Woensdag merkte ik zelf hoe een betoog op de opiniepagina van het Financieele Dagblad binnen een dag uitmondt in een cocktail van haat en idiotie.
Even terugspoelen: In het Financieele Dagblad hield ik dinsdag een betoog over de economische structuur van Nederland, welke rol KLM daarin speelt en wat dat betekent voor de overheidssteun. Onderdeel van dat betoog: uit onderzoek blijkt dat vluchten naar pure vakantiebestemmingen zonder economische centra geen extra banen opleveren. Vakantievluchten zijn natuurlijk prima, maar KLM redden betekent wel een focus op het intercontinentale netwerk waardoor bedrijven zich in Nederland vestigen. Van meerdere KLM’ers kreeg ik op de app steun, want een discussie over staatssteun in coronatijd is natuurlijk een legitieme discussie waar redelijke mensen van mening over kunnen verschillen.
Spoel de band een half dagje vooruit en ik word door bekende ‘opiniemakers’ vergeleken met (1) Pol Pot, (2) het fascisme (3) Stalin en (4) de paus. Een verzameling die meer past bij het spelletje ‘wie hoort er niet in dit rijtje thuis?’ Dan zou ik zeggen: de paus. Want de andere drie zijn samen goed voor zo’n 25 miljoen doden.
Leon de Winter gaf in de Telegraaf de aftrap. Hij pakte mijn term ‘economische meerwaarde’, redeneerde dat die term eigenlijk véél meer impliceert en concludeerde zo dat ik een hekel aan gewone mensen en al hun vakantieplezier heb. Een paar alinea’s verder stelt hij al dat ‘Paternotte niet de enige is die onze samenleving wil veranderen in een heropvoedingskamp’. Daar blijft het niet bij: “Pol Pot had ook een ’beoordelingsmechanisme’, en als ze hun zin krijgen, zullen ook onze geprivilegieerden een mechanisme ’optuigen’. Wat is een ’goed’ bedrijf, wat is een ’slecht’ bedrijf? Gaat Jan Paternotte daarover oordelen? En zijn de mensen van ’slechte’ bedrijven ook zelf slecht?”
Pol Pot, juist ja. Die vermoorde een kwart van de Cambodjaanse bevolking. Paternotte wil – net als de Nederlandse staat bij de fusie van Air France en KLM – aandacht voor de netwerk-kwaliteit van KLM. De overeenkomst is zonneklaar! Wie het niet ziet begrijpt de wereld niet. Een tevreden twitteraar constateerde dan ook dat het ‘Jan Pol Pot Paternotte’ is. Soepele alliteratie. Geen toeval!
De Winter had zijn column ook kunnen wijden aan het advies uzelf te injecteren met schoonmaakmiddelen om zo Corona af te wenden [doe het niet!]. Maar hij verkoos, in zijn eigen woorden, ‘een poging tot fascisme’. Met fascisme en Pol Pot binnen enkele regels van elkaar worden wat ideologieën door elkaar gegooid. Gelukkig was voormalig Kamerlid (VVD) en raadslid (voormalig FVD) Anton van Schijndel alert. Hij schreef op twitter heel precies: “Ik zou het inderdaad fascisme noemen. Met nazisme heeft het gebeuzel niks uitstaande.”
Fijn dat iemand oog heeft voor de nuance..
De gedachten van Quote 500-ster en PowNED-personality Erik de Vlieger gingen op Twitter juist de andere kant op: “Bent u soms een reïncarnatie van Stalin?” Gaf de ontwerper van de Gulag en moordenaar van 23 miljoen Russen ook prioriteit aan business hubs boven zonbestemmingen? “Overmorgen wordt ons voorgeschreven wat voor brood we wel mogen kopen!”, voegt hij nog toe. De volgers van De Vlieger – vaak voorzien van mooie Russische vlaggetjes – begrijpen de hint, en op Twitter gaat het los.
Je houdt een verhaal over de economische structuur van Nederland, en binnen een dag word je in de tweede krant van Nederland vergeleken met een smörgåsbord aan massamoordenaars. Zo’n vergelijking met Pol Pot werkt vooral op de lachspieren, maar wordt – zo zie ik op social media en in mijn eigen inbox – door veel mensen serieus genomen. Dat mensen op internet regelmatig uit te bocht vliegen is niks nieuws, maar hoeveel verder kun je op internet gaan als in de mainstream media Pol Pot het startpunt is? Dit is natuurlijk gewoon één voorbeeld van vele, waarin meningsverschillen geen meningsverschillen meer zijn maar aanleiding om met hysterisch vijandsbeelden de temperatuur zo hoog mogelijk te laten oplopen. Maar ik zie dat wat in Amerika al de norm is geworden in Nederland steeds minder ophef veroorzaakt. Als een opiniestuk in – nota bene – het Financieele Dagblad vergelijkingen met een serie dictators oplevert van mensen die dat bloedserieus menen maak ik me wel zorgen dat het publieke debat verziekt.
