Beste Willem,
Dat was, gisteravond bij de Nationale Dodenherdenking op de Dam, de beste speech die een koninklijke speechwriter ooit produceerde.
Maar het zou jou als koning onrecht doen, als alle credits naar de schrijver gingen. Die was uiteindelijk de artiest, maar jíj was degene die hem of haar de boodschap had ingefluisterd.
En die was op twee punten letterlijk én figuurlijk majestueus.
In de eerste plaats natuurlijk vanwege de grootsheid die je toonde door ook kritisch te zijn op je overgrootmoeder, koningin Wilhelmina.
Je zei: “Medemensen, medeburgers in nood, voelden zich in de steek gelaten, onvoldoende gehoord, onvoldoende gesteund, al was het maar met woorden. Ook vanuit Londen, ook door mijn overgrootmoeder, toch standvastig en fel in haar verzet. Het is iets dat me niet loslaat”.
Prachtig!
Geen uitgebreid ge-‘ja, maar…’ over alles wat ze tijdens de Tweede Wereldoorlog wél goed gedaan heeft of zou hebben, maar 75 jaar na de bevrijding van ons land vooral die kritische noot over de vrouw die je opzadelde met 12,5 procent van haar genen en een levenslange inperking van de vrijheid van meningsuiting.
Dit was werkelijk de eerste keer dat een Nederlandse monarch diepe indruk op me maakte.
En daarnaast was er natuurlijk die prachtige, nauwelijks verborgen, boodschap over de kwetsbare mensen anno nu, voor wie de doodskistfabrikanten hun productie al weken drastisch hebben opgevoerd.
Ik vroeg me tijdens je speech af waarom premier Rutte er een beetje lullig bij stond, maar die had de tekst natuurlijk van tevoren al gelezen.
Hoe zei Jules Schelvis het zes jaar geleden in de Westerkerk en jij dus gisteren op de Dam?
“Hoe kon de wereld toestaan dat wij, rechtschapen burgers van Nederland, als uitschot werden behandeld?”
“Honderden omstanders hebben zonder vorm van protest toegekeken…”
“Het leek zo geleidelijk te gaan. Elke keer een stapje verder.”
En als genadeklap: “Het minste wat we kunnen doen is: niet wegkijken. Niet goedpraten. Niet uitwissen. Niet apart zetten. Niet ‘normaal’ maken wat niet normaal is.”
Als een eenvoudige dorpsgek uit Eesterga het schrijft, gaat het bij de verantwoordelijken het ene oor in en het andere uit.
En misschien wel terecht, al was het maar omdat de boodschap (dood door schuld) soms wat ruw wordt gebracht.
Maar nu was het de koning.
En was niet alleen de inhoud raak, maar kon er ook op de vorm niet worden afgegeven.
Dus ik ga iets geks doen.
Voor één keer neem ik mijn pet voor je af.
Groet,
JanD
PS, Normaal denk ik: koop het ff lekker zelf, maar deze keer heb je wel een extra cadeau van een daan verdiend!
Het dagelijkse ‘Briefje van Jan’ wordt mede mogelijk gemaakt door vaste maandelijkse donaties (Back me) en/of incidentele giften (Bunq me). Waarvoor dank! (Kopen bij Bol.com via mijn partnerlink wordt ook gewaardeerd)
