Wat waren die Ancien Regimmers toch stom! Zomaar wat geloven in een onzichtbare man die de wereld zou hebben gemaakt. Hahahaha! En denken dat bosgeesten en nekkermennekes respectievelijk bossen en waterputten bevolkten. Hahahahaha! Tjonge jonge, al een geluk dat we in de eenentwintigste eeuw leven!
Juist, al een geluk. Stel je voor. Als je jezelf in een bepaalde omgeving bevindt, in een bepaalde tijd leeft en er bepaalde inzichten op nahoudt van hoe de wereld in elkaar zit, is het moeilijk om objectief naar jezelf te kijken. Je gaat ervan uit dat joúw ideeën, en joúw manier van leven de enige juiste zijn. Dat jij wél kritisch bent en nadenkt over de dingen. Dat beide laatste concepten deel uitmaken van een tijdgeest waarin je wordt verteld dat dát na te streven idealen zijn, ontgaat je.
Kijk bijvoorbeeld naar de geestelijke hulpverlening. Een zeer actueel thema, waarover iedereen wel iéts heeft te vertellen. Maar is die moderne geestelijke hulverlening nu ook écht zoveel anders dan vroeger? Heeft het geborneerde geloof van ‘les Anciens’ plaats gemaakt voor een doeltreffender manier van omgaan met geestelijke problemen?
*
Zoals een gebrek aan God geen gebrek aan geloof impliceert, zo impliceert een gebrek aan priesters niet dat er ook een gebrek zou zijn aan biechtafnemers. Het verschil met hun historische pendanten is dat de huidige priesters met een klok en een vast tarief werken. Legioenen mensen stellen hun hoop op de raadgevingen van psychologen, psychiaters en therapeuten. Een zeer diverse fauna en flora van geestelijke hulpverleners gedijde op de vermolmde restanten van de biechtstoelen, een beetje zoals mos op oude verroeste fietsen die je soms in een oude loods terugvindt. Als schimmel dat tijdens het carboon de landmassa’s ging bevolken, als cowboys die in hun trek naar het Westen het land inpalmden omdat er nu eenmaal plaats zat was, zo zwermden life coaches, systeemtherapeuten en andere mentalosauriërs uit over de barre gronden van de naar houvast zoekende zielen die in moderne samenlevingen rondspoken.
Voorzien van een stapel documenten waarop allerlei titels prijken, verblijden de geestelijke tovenaars van de eenentwintigste eeuw de mensheid met hun gedurende jaren van harde studie bij elkaar gesprokkelde wijsheden. Flitsende woorden en beklijvende termen zorgen ervoor dat de naar heling hunkerende mensen die het label ‘cliënt’ krijgen opgeplakt, overdonderd en financieel lichter gemaakt van de therapiepraktijk terug huiswaarts keren. In de wetenschap dat ze aan hun herstelproces aan het werken zijn, komen ze terug in hun woning, wetende dat de dissociatieve stoornis, het frotteurisme, of de genderdysforie hun al die jaren parten speelde. Met een classeur vol voorschriften trekken ze vervolgens naar de apotheker, die de psychologisch kwetsbare op zijn beurt voorziet van Zyprexa, Citalopram, Haldol en andere pretpillen. In plaats van levenslang rozenkransjes te bidden en God de Vader te smeken voor een goede oogst slikt de hedendaagse verloren ziel zichzelf de pleuris in de hoop eens een dag te kunnen doorbrengen zónder voor een trein te willen springen.
*
Gelukkig maakt de geestelijke hulpverlening gebruik van een tweesporenbeleid. Enkel pillen zullen de moderne mens met zielenpijn niet redden. Naast een pillenbeleid dient ook een mentaal stappenplan te worden uitgedokterd. Is het niet voor het welzijn van de cliënt, dan toch in ieder geval voor dat van het leger geestelijke hulpverleners. Die hebben niet voor niets vier jaar Emotion Focused Therapy gevolgd en daar nog enkele masterclasses Eye Movement Desensitization and Reprocessing-therapy aan gebreid. Werk aan de winkel dames en heren therapeuten!
Dus krijgt de cliënt via een app zijn of haar afspraken doorgestuurd. Inclusief opdrachtjes. Want om de ziel te helen heeft de mental sorcerer nood aan materiaal om mee te kunnen werken. Dat materiaal bekomt hij tijdens het kennism… intakegesprek, waar de cliënt hem kond doet van zijn wissewasjes, zijn grote pijnen en kleine kantjes. De therapeut pent dan met een gezichtsuitdrukking die in de lijn ligt van het in een kader achter hem hangende diploma ‘schematherapie’ (een héle serieuze gezichtsuitdrukking dus) de meest belangrijke dingen neer in een schriftje. Om zijn inzicht in de mensengeest kracht bij te zetten omcirkelt hij sommige woorden. Vervolgens trekt hij pijltjes van het ene cirkeltje naar het andere.
*
Fysiotherapeuten werken met een aantal beurten. Zo ook geestelijke therapeuten. Na pakweg tien beurten zou je je dan wat beter moeten voelen. Ook al omdat de medicatie tegen die tijd z’n werk begint te doen. Een arts ontfermt zich over je medicatie en een therapeut werkt in op je geest. Met het briefje van de psychiater kan je naar je ziekenfonds gaan. Je krijgt dan een bepaald bedrag terugbetaald. De overheid regelt dat zo. Fitte mensen, fitte economie.
Wanneer je serotonine heropname remmers en dopamine agonisten hun werk aan het doen zijn, kan je je gaan verdiepen in… jezelf. In de bibliotheek vind je stapels boeken over mentaal welzijn. Maar je kan ook vormingen volgen, al dan niet via webinars. Je schrijft je in op een cursus. Daarvan ontvang je certificaten. Die plak je tegen je muur. Tot die volhangt. Je maakt van die kamer met die muren die volhangen met certificaten een praktijkruimte, plakt een bordje met daarop ‘mental coach‘ tegen je voordeur en hop: een nieuwe zielendokter is geboren!
Zo sleept de homo modernicus zich voort doorheen zijn dagen. Vastgeklonken met ketenen die navelstrengen zijn, doolt hij rond in de perpetuum mobile van de tijdgeest.
