Niemand weet precies hoeveel boeken er komend jaar over Thierry Baudet uitkomen. Prometheus kondigde een biografie aan die in het voorjaar zou verschijnen. Niemand weet hoe het ermee staat. Ook twee journalisten van Vrij Nederland werken aan een biografie. Hoe ver ze zijn is in nevelen gehuld. Er circuleert nog een roddel over een derde biografie. Zelfs de auteursnaam ontbreekt. Ik kom binnenkort zelf ook nog met een boek over Baudet’s partij. Wat een ironie: al die boeken zijn bedacht in de tijd dat Baudet en FvD nog hoog in de peilingen stonden. Inmiddels denk je: wat een overkill.
Afgelopen zaterdag verscheen Politiek van het gezond verstand van Baudet zelf. Deze publicatie is moeilijk los te zien van de boeken die de komende periode zullen verschijnen. Al is de publicatie van al die boeken onzeker en kent niemand de inhoud ervan: de kans op negatieve publiciteit voor Baudet is groot. Het is bijvoorbeeld niet ondenkbaar dat al die auteurs Henk Otten aanwijzen als het brein achter FvD. Vermoedelijk ligt er daarom nu al een boek waarin het lijkt alsof Otten nooit heeft bestaan. De eerste klap is een daalder waard, zal Baudet gedacht hebben. Geloofwaardig wordt het niet meer.
Het probleem van Politiek van het gezond verstand laat zich raden. Het kost veel tijd om een goed boek te schrijven en dat geldt al helemaal voor een pil van 365 pagina’s. Baudet heeft die tijd simpelweg niet. De oplossing ligt dan ook voor de hand: sla een nietje door bestaande stukken en je hebt een boek. Dat is dus ook wat Politiek van het gezond verstand is: een selectie oude artikelen die elders al zijn verschenen en wat toespraken die hij in de Tweede Kamer en bij wat FvD-partijbijeenkomsten heeft gehouden.
We kunnen dit boek ook niet los zien van de fanbase die Baudet heeft opgebouwd. FvD is de grootste ledenpartij van Nederland en er zijn tienduizenden mensen die hem fantastisch vinden. FvD is altijd een lucratief verdienmodel geweest waar leden graag hun geld naartoe stuurden, zodat Baudet’s kompanen dikke facturen konden schrijven of in een Jaguar konden rondrijden. Dit boek is slechts een voorbeeldje van dat verdienmodel: er blijken 4000 mensen bereid vijftien euro extra te betalen om een versie met Baudet’s handtekening te bemachtigen. Dit allemaal los van de gewone verkoop. Kassa!
En dat alles voor een boek wat in hooguit twee dagen in elkaar is geflanst. Het maakt allemaal niets uit natuurlijk, want de meeste kopers lezen het toch niet. Als je Baudet volgt, ken je veel van deze stukken al. Het eerste deel van het boek gaat over de strijd voor een referendum die Baudet voor het ontstaan van FvD voerde en waar hij ook ten tijde van de denktank FvD mee bezig was. Niet al die stukken zijn even bekend, maar ze zijn zeker wel gedateerd. De rest van het boek wordt gevuld met stukken uit de politieke loopbaan van Baudet en dan volgt nog een deel over cultuur en een rondgang langs bibliotheken.
Zelfs voor de grootste fans die instemmend voor alle FvD-standpunten klappen is dit boek geen aantrekkelijk leesvoer. Het probleem van zo’n bundel is simpel: deze stukken zijn om verschillende redenen op verschillende momenten geschreven en dus totaal niet op elkaar afgestemd. Er ontstaat slechts een herhalende dreun van standpunten: we lezen talloze keren hoe slecht de EU is, dat de Nederlandse cultuur beschermd moet worden en dat de democratie in ere moet worden hersteld. De bewoordingen zijn steeds anders, maar verder is het allemaal heel veel van hetzelfde. Een afgesleten riedeltje.
Baudet ziet zichzelf als een belangrijke intellectueel. We zien hem op foto’s door bibliotheken struinen en in boeken neuzen. Maar een echte intellectueel doet meer: deze is in staat nieuwe ideeën uit te werken waar vriend en vijand over worden gedwongen na te denken, komt met originele perspectieven op actuele gebeurtenissen, attendeert zijn publiek op nieuwe literatuur, verdiept het werk van andere auteurs, formuleert nieuwe oplossingen voor oude problemen en reflecteert op de kwaliteit en relevantie van zijn eigen werk. Politiek van het gezond verstand doet dat allemaal niet. Dit boek is een intellectueel onwaardig.
Kennelijk zijn Baudet’s ideeën op en daarom is op de herhaalknop gedrukt. Dat levert nog steeds geld op, maar het biedt weinig perspectief. Bij FvD mag immers alleen Baudet goede ideeën hebben. De grote vraag is wat te doen nu hij het ook niet meer weet.
