Consternatie in Den Haag. Deze week liepen ruim dertig Kamerleden van de coalitiepartijen weg toen er een hoofdelijke stemming moest plaatsvinden om de salarissen van zorgmedewerkers te verhogen. Geen fraai beeld: het leek alsof tientallen Kamerleden geen zin hadden zorgmedewerkers meer geld te geven en dus massaal het hazenpad kozen. Het probleem laat zich raden: dit ging eigenlijk over de toepassing van interne regels. Veel leeswerk en daar heeft niemand zin in. Hoeft ook niet: over die motie wordt binnenkort alsnog gestemd.
Er is een ander probleem. Als je vindt dat zorgmedewerkers meer salaris verdienen, is de vraag hoe je dat regelt. De medisch specialisten ook extra geld? De schoonmakers van ziekenhuizen voortaan beter belonen dan die van scholen? Hoe hoog moeten die salarissen worden? Zeg het maar. Verrassing: dit regel je niet even met één stemming. Stel dat die wegloop-motie een meerderheid had gekregen, dan hadden de zorgmedewerkers voorlopig nog geen tientje extra op hun bankrekening staan. Nog zo’n open deur: salarissen verhogen kost geld en dat groeit zelfs in coronatijden niet aan een boom. Misschien kan Wilders even melden waar het vandaan moet komen.
Een motie is in de wereld van sociale media een ultieme vorm van politieke daadkracht geworden. We horen er de ene na de andere politicus over opscheppen: er is er weer eentje ingediend en soms zelfs aangenomen. De PVV illustreert dit fenomeen het beste: moties kun je met een beetje creativiteit in één minuut schrijven: Zwarte Piet is alleen zwart! Twitteren maar. Een prachtige werkwijze want nu weet je achterban dat je ‘het juiste standpunt’ hebt ingenomen. Of het iets verandert is natuurlijk wat anders.
We zagen vorige week Femke Merel van Kooten – voorheen van de dierenpartij, ouderenpartij, toekomstpartij en nu weer van zichzelf – in het warme bad van GeenStijl plaatsnemen. Ze vertelde het verhaal over haar zoveelste afsplitsing en mocht haar klachten uit de doeken doen over de Henken die bij de toekomstpartij aan het roer staan. Leuk twittervoer, maar eigenlijk verdween een interessant detail hiermee naar de marge. Van Kooten pronkt graag dat ze een motie aangenomen heeft gekregen om zorgmedewerkers een bonus van duizend euro te geven. Prachtig werk, hoorde je GeenStijl mompelen.
Toegegeven: het voorstelletje is realistischer dan die extreem dure wegloop-motie van Wilders. Maar iedereen die Van Kooten prijst, zegt vooral het erg goed te vinden dat ze deze motie als eerste indiende, misschien een paar uur voordat een ander op dat idee kwam. De SP had natuurlijk geen seconde getwijfeld. Duimpje omhoog voor Van Kooten, maar de motie is vooralsnog niet uitgevoerd. Een motie is namelijk een niet-verplichtend verzoek, geen wet. Weer geen geld op de rekening van de zorgmedewerkers. Van Kooten houdt een vinger aan de pols, zei ze nog. We wachten geduldig af.
NRC spreekt momenteel met Kamerleden die na de verkiezingen van maart niet terugkeren. We lazen al interviews met SP’er Frank Futselaar, GroenLinks-nestor Bram van Ojik en D66-Kamerlid Kees Verhoeven. Leuk idee van NRC, maar al na drie interviews is de serie sleets. Al die Kamerleden hebben dezelfde klacht: dat de inhoud van het werk nogal te lijden heeft onder de druk om zichtbaar te presteren. Een zeer irrationeel doel want beleid veranderen kost tijd en niet alle 150 Kamerleden kunnen zichtbaar zijn. Op de meeste portefeuilles is dat zelfs volstrekt onmogelijk.
Dus leuk hoor die motie van Wilders om out of the blue zorgsalarissen te gaan verhogen, maar het kabinet kan moties gewoon naast zich neerleggen. Wilders gaat daar huilie-huilie over doen, maar hij weet best dat je niet even een ongedekte cheque in de Tweede Kamer kunt tekenen om structureel miljarden extra uit te geven. Gelukkig zijn alle zorgmedewerkers ondertussen blij gemaakt met de dode mus van Van Kooten. Laten we nog maar even wachten met alle lofprijzingen totdat de zorgmedewerkers echt een duurder huis kunnen kopen. Zo ver is het nog lang niet.
Wat te doen aan deze onvoorstelbare oppervlakkigheid? Een begin zou zijn Kamerleden anders te belonen. Geef ze geen aandacht voor het moties indienen, commentaartjes geven en Kamervragen stellen, maar voor serieuze pogingen beleid structureel te veranderen of de regering grondig te controleren. Dat leidt tot minder politieke verslaggeving en minder tweets, maar ook tot relevantere verhalen. Het zou transparant maken aan welke Kamerleden je echt iets hebt.
Ik ben niet helemaal zeker dat Wilders en Van Kooten hoog op dat lijstje staan.
