“Zo adviseert het OMT op donderdag 12 maart de scholen open te houden. Sluiting zou grote maatschappelijke gevolgen hebben en de verspreiding nauwelijks reduceren (plus: op de achtergrond leeft de hoop dat besmetting van kinderen en hun ouders zou kunnen bijdragen aan groepsimmuniteit). Onder maatschappelijke druk besluit het kabinet drie dagen later tóch de scholen voorlopig te sluiten.
Ook de horeca hoeft op 12 maart van het OMT nog niet dicht, wat het kabinet op diezelfde zondag mede door de toestroom van Belgische bezoekers alsnog doet. ‘De rol van het OMT is steeds geweest: wat is het bewijs?’ zegt Boin. ‘Maar het kabinet kwam er al snel achter dat het OMT heel weinig wist. Van begin af aan besloot het kabinet het OMT meerdere keren te overrulen.’
Kritiek is er in die periode weinig. Hoogleraar besturen van veiligheid Ira Helsloot van de Radboud Universiteit vraagt zich nog wel hardop af of de maatregelen in verhouding staan tot de schade door het virus, maar door de beelden uit China en Italië en de ontwikkelingen in Brabant klinken zijn relativerende woorden simpelweg onverantwoord. Prominenter is de kritiek op de keuze om niet al het mogelijke te doen om de verspreiding te stoppen en vooral de inzet op ‘groepsimmuniteit’. In Nieuwsuur bevestigt Marion Koopmans, OMT-lid en hoogleraar virologie in het Erasmus MC, dat een strategie die uitgaat van groepsimmuniteitsopbouw veertig- tot tachtigduizend doden tot gevolg zou kunnen hebben, uitgaand van de geschatte sterftecijfers van dat moment. OMT-voorzitter Jaap van Dissel haast zich de volgende dag te zeggen dat de groepsimmuniteit ‘geen doel op zich is’ en de kwetsbaren afgeschermd zullen worden.
Wat Boin stoort is dat het Outbreak Management Team bij ingewikkelde kwesties niet zegt dat ze het niet weten, maar zich wanneer dat goed uitkwam liet verleiden tot: ‘We denken dat het zo zit.’ Voor het ontsmetten van winkelkarretjes en de keuze voor anderhalve (en niet één of twee) meter hoefde dus helemaal niet zoveel bewijs te zijn, voor ventilatie, mondkapjes en onderscheid tussen binnen- en buitenomgeving wel.
‘Tijdens de eerste persconferentie na de zomervakantie van Rutte en De Jonge op 6 augustus leek het wel of Rutte een oude grammofoonplaat had meegenomen. Hij verkondigde precies dezelfde boodschap als in maart en april: anderhalve meter afstand, thuisblijven bij klachten, de handen stuk wassen. Maar nu klonk die boodschap ineens ontzettend sleets. Als ze niet inzien dat er een nieuwe strategie nodig is, dan hebben we een probleem.’”
Als er een tweede coronagolf komt, een echte ergens in november ofzo, dan is Nederland zo dor hout dat het fubar is. Reden: een RIVM met uitsluitend ‘NJET!’ roepende babyboomersego’s als ‘deskundigen’, een OMT dat er alles aan doet om transparantie te voorkomen en gemaakte fouten niet toe te geven en stuurloos, visieloos, krachteloos, lafjes, polderend, twijfelachtig, typisch Hollands net niet-fopleiderschap van Mark Rutte en Hugo de Jonge. Bindende leestip.
