Het was me even ontgaan, maar Esther van Fenema leidt tegenwoordig een politieke beweging: NL-Beter. Ik moest even graven waar dit ook alweer over gaat. Oh ja: Van Fenema is tegenwoordig lijsttrekker van een politieke partij met deze naam. Die partij zegt de zorg te willen verbeteren. Er kwam een soort aankondiging bij EenVandaag met de lachwekkende leus dat als Den Haag niet naar de dokter gaat de dokter maar naar Den Haag moet komen. EenVandaag had weer een paar minuten van de uitzending gevuld en toen werd het stil. Sinds kort heeft NL-Beter standpunten. Nou ja, soort van.
NL-Beter is nu dus getransformeerd tot beweging. Verwarrend. Misschien komt dat door de aanduiding. De term ‘beweging’ suggereert verandering, zoiets als honderdduizenden mensen die achter een groots plan aanlopen, klaar om de maatschappij in rap tempo een totaal ander aanzien te geven. Talloze gesprekken bij het koffiezetapparaat op het werk, in de kroeg of desnoods via Zoom, over wat ons in Nederland te wachten staat. Overal opwinding en hoop voor de toekomst, met in dit geval een glansrol voor Esther van Fenema, die u vast nog kent van haar mislukte programma op RTL5. Of niet natuurlijk.
Waarschijnlijk is het een groot misverstand. Het woord ‘beweging’ zegt niets over aantallen. Je kunt in je eentje weliswaar geen beweging zijn, maar met zijn drieën wel, en voilà, dat is precies het aantal mensen wat bij NL-Beter aangesloten lijkt te zijn: naast Van Fenema zijn ook een verdwaalde psychiater en cardioloog aangehaakt. Ooit waren dat er meer, maar Wanda de Kanter en Jan Rotmans wisten niet hoe snel ze de benen moesten nemen. Een kleiner wordende ‘beweging’ dus. Misschien kan Van Fenema’s man – oud-PVV-Europarlementariër Olaf Stuger – zich aansluiten, dan zitten ze alweer op vier.
Van Fenema kondigde het inhoudelijke programma eerder aan voor eind januari. Zo leren we hoe deze beweging alweer in de vergetelheid wegzakt voordat deze tot wasdom is gekomen. Niemand besteedt er aandacht aan, weet hoe lang de ideeën van NL-Beter al op de website staan, heeft enig idee of ‘de beweging’ groter is dan het illustere drietal en of NL-Beter wellicht vooral ‘een beweging’ is omdat men dan niet hoeft te veinzen ‘een partij’ te zijn. Op de website kun je geen lid worden en Van Fenema is dus hoogstwaarschijnlijk zelfbenoemd lijsttrekker. Wel duidelijk wie er de lakens uitdeelt.
Nu is er dus een programma. De zorgpartij is er opeens voor de halve publieke sector. Best een aardig idee, als het programma ten minste ergens op zou slaan. NL-Beter wil bijvoorbeeld dat als er gebouwd wordt, dit ‘veilig en gezond’ gebeurt. Waar dacht Van Fenema dat het bouwbesluit voor was uitgevonden? In het onderwijs moet volgens NL-Beter de focus liggen op ‘de ontwikkeling van het kind en doorgeven (…) wat in deze samenleving van waarde is’. Misschien kan Van Fenema eens uitleggen waar scholen in haar beleving momenteel mee bezig zijn.
Natuurlijk kun je denken dat het bouwbesluit niet streng genoeg is en de inhoud van het onderwijs verkeerd, maar ook dan heeft NL-Beter er geen verbeterplan voor. Holle retoriek in overvloed: zo moet de politieprofessional niet belemmerd worden door bureaucratie en de politie moet geen capaciteit verliezen aan ‘intern gedoe’, vindt NL-Beter. Dit is niet alleen de duizendste keer dat dit wordt voorgesteld, maar ook de miljoenste keer waarbij ‘een beweging’ niet uitlegt hoe dat gerealiseerd moet worden. Die voorstellen kunnen dus wederom de prullenmand in.
Op dezelfde manier stelt NL-Beter reorganisaties zonder weerga voor, waarvan niemand begrijpt wat ze precies inhouden en vooral waarom ze iets zouden verbeteren. Zo moet het onderwijs in handen zijn van leraren en het beheer van scholen in handen van de overheid. De tussenlaag van ‘raden en besturen’ moet ontmanteld worden. De school gaat voortaan geleid worden door ‘de beste leraar als eerste onder zijn gelijken’. Niemand weet wat dit inhoudt en hoe het eruit ziet, maar NL-Beter vindt het niet eens nodig een eerste aanzet te geven wat deze holle frasen inhouden.
Zelfs bij de zorg gaat het mis. NL-Beter wil – het begint wat saai te worden – snijden in de bureaucratie. Geen ‘dure adviesbureau’s meer, net alsof de Tweede Kamer direct ingrijpt in het management van zorginstellingen. NL-Beter wil ook ‘meer productie in Nederland van grondstoffen en medicijnen’. Welke grondstoffen opgegraven moeten worden ontbreekt, evenals een suggestie welke medicijnfabrieken door de overheid uit de grond zullen worden gestampt. Nieuwe geneesmiddelen moet men bovendien ‘alleen maatschappelijk verantwoord toelaten’, zegt NL-Beter. Zou Van Fenema echt denken dat dat nog niet gebeurt?
Zie hier wat dit politieke drietal – excuus: deze politieke beweging – is: een groepje mensen dat denkt een baantje te krijgen met een programma vol open deuren, dingen die al bestaan en voorstellen die leuk klinken maar nooit van een uitwerking worden voorzien. Elke algemene ontwikkeling ontbreekt: wat is het beleid op dit moment, waarom zijn pogingen om ‘bureaucratie’ aan te pakken eerder gestrand en hoe kun je aantonen dat jouw globale ideeën überhaupt uitvoerbaar zijn?
Opeens begrijp je waarom in Nederland altijd middenpartijen aan de knoppen zitten: als men daar ideeën heeft, gaat men intern met elkaar in gesprek en zo filtert men open deuren, holle retoriek en onuitvoerbare plannen uit. Als je daar niet toe bereid bent, blijf dan in je spreekkamer en neem je hele beweging alsjeblieft mee.
