Iedereen heeft ideeën over politiek, maar hoe maak je die waar? Ruim twee jaar geleden ging Nederland naar de stembus voor de gemeenteraadsverkiezingen. Duizenden nieuwe raadsleden proberen sindsdien hun politieke ideeën werkelijkheid te laten worden. Hoe doen ze dat en wat levert het op? Chris Aalberts gaat dit jaar voor de derde keer langs bij enkele nieuwelingen van 2018. Hoe gaat het met ze en wat is er terecht gekomen van hun verkiezingsbeloften van maart 2018? Wat kun je als raadslid bereiken?
Hala Naoum Néhmé was ooit vluchteling uit Syrië, maar is inmiddels VVD-raadslid.
‘Iemand van een linkse partij zei eens tegen me: Hala, bij ons was je allang staatssecretaris van vreemdelingenzaken geweest. Mijn antwoord was: waarom dan? Er bestaat veel goedbedoeld racisme, zoals de diversiteitsdiscussie nu. Als de media bellen vraag ik altijd of ze me benaderen omdat ze nog niet aan hun diversiteitsquotum zitten. Ik ben bij de VVD niet op de lijst gezet vanwege mijn buitenlandse achtergrond. Ik wil niet aangenomen worden omdat ze hun diversiteitsdoelstelling nog moesten halen, maar omdat ik bijvoorbeeld een goede econoom ben.’
Hala denkt dat linkse partijen moeite hebben te begrijpen waarom ze op aarde zijn. Het antwoord van de Amsterdamse coalitie op de coronacrisis is bijvoorbeeld minder toeristen. Hala:
‘Het toerisme levert ons heel veel banen aan de onderkant van de arbeidsmarkt op. Zo’n partij als de PvdA heeft de A in zijn naam. 55% van de woningen in Amsterdam zijn voor lage inkomens, dat vinden ze belangrijk, ze willen er zelfs meer. Ze vinden ook dat die mensen niet van een uitkering moeten leven. Die lage inkomens hebben profijt van de toerismesector. Ik snap dat dus niet. Waar moeten die mensen hun geld dan aan verdienen?’
Hala houdt zich in de gemeenteraad bezig met het heetste hangijzer van Amsterdam: bouwen, wonen en erfpacht. De woningnood is nijpender dan ooit. Ze lacht:
‘We hebben als VVD gewaarschuwd voor iets wat helaas bewaarheid is geworden. De eerste twee jaar van het nieuwe stadsbestuur zeiden mensen: er waait een nieuwe, frisse wind. Veel mensen dachten: geef het college wat tijd. Maar nu hebben we nog maar anderhalf jaar te gaan tot de volgende verkiezingen. Eind vorig jaar werd het aantal vergunningen voor nieuwbouwwoningen bekend gemaakt. 77 in drie maanden. De woningbouw valt stil in Amsterdam.’
’De gemeente stelt onredelijke, bovenwettelijke eisen aan nieuwbouwwoningen. In het bouwbesluit staat aan welke eisen een woning moet voldoen. Dat is overal in Nederland hetzelfde, maar Amsterdam stelt daar bovenop nog veel meer eisen, bijvoorbeeld dat woningen nog energiezuiniger moeten zijn. Ook stelt men betaalbaarheidseisen. Huren mogen alleen stijgen met de inflatie. Maar pensioenfondsen, die vooral investeren in woningen voor middeninkomens, hebben gewoon een bepaald rendement nodig. Ze bouwen liever in Rotterdam waar al die extra eisen niet worden gesteld.’
Al vanaf het begin wil Hala de linkse coalitie met fundamentele kritiek om de oren slaan. Een voorbeeld zijn sociale huurwoningen, waar Amsterdam er te veel van heeft. Veel Amsterdammers kunnen een duurdere woning betalen en hebben dus geen gesubsidieerde woning nodig. Toch wilde de coalitie de verkoop ervan stoppen. Hala:
‘Uiteindelijk gaat die verkoop gewoon door. Dat is behoorlijk technocratisch afgesproken. Het college wijst gebieden aan waar verkoop niet meer is toegestaan. Dat zijn een paar buurten, maar elders mag nog steeds verkocht worden en dat gebeurt ook. Ik snap dit niet omdat dit soort gedraai mensen cynisch maakt: je belooft A en doet B.’
Wat levert dit soort kritiek op? Hala:
‘Ik hoop vooral op lerend vermogen van kiezers. Zo hebben Amsterdamse jongeren tegen hun eigen belang gestemd. Ze gingen voor feel good, kosmopolitisch voor GroenLinks, of voor D66 want dat wereldbeeld spreekt ze aan. Maar nu zijn er geen woningen voor ze. Starters moeten gewoon anders stemmen.’
Vorig jaar was Hala nog tevreden over de kleine zaken die ze had binnengehaald. Haar motie over het tegengaan van fraude met sociale huurwoningen kreeg een meerderheid. Hala zucht:
‘Mijn werk stopt niet bij het aangenomen krijgen van een motie. Je moet ook letten op de uitvoering. Het gaat met babystapjes. Er is een werkgroep opgericht van gemeenten en corporaties die afspraken hebben gemaakt over gegevensuitwisseling. Dit plan is tijdens de coronacrisis bedacht en de uitvoering heeft lang op zich laten wachten.’
Over een jaar hoopt Hala dat de eerste fraudeurs zijn gepakt. Hala kreeg ruim een jaar geleden ook een motie aangenomen over de veiligheid bij studentencomplexen.
‘Het college laat de afweging over de aanpak van veiligheid bij de projectontwikkelaars. Dat is interessant. Het stadsbestuur staat altijd vooraan om te zeggen dat publieke taken in publieke handen moeten liggen en dat er niet te veel marktwerking moet zijn. Nu laat men een basistaak aan projectontwikkelaars. De gemeente had zelf moeten voorschrijven wat de eisen zijn.’
Hala wil er nu met de burgemeester over spreken.
’Dit college produceert vooral teleurstellingen. Ik vind het jammer, want ik zit in de politiek om dingen te realiseren. Als oppositielid kan ik alleen controleren en agenderen. Bij woningbouw is er geen enkele ruimte. Als over anderhalf jaar duidelijk is dat er geen huizen meer worden gebouwd, zal de coalitie hier door kiezers op worden afgerekend. Dan kan de VVD de grootste partij van Amsterdam worden.’ Is dat niet wat onrealistisch in het linkse Amsterdam? Hala: ‘Toen ik in 2007 lid werd van de VVD zei men dat de VVD nog nooit een premier had geleverd. Je moet wel ambitie hebben.’
‘Ik had niet van tevoren gedacht dat ik het raadswerk zo leuk zou vinden. Je kunt het verschil maken door een ander geluid te laten horen. Ik ben aan mijn stand verplicht om positief te blijven. Ik ben niet cynisch en dat hoeft ook niet want de kiezer is niet dom. Als er op de grote dossiers geen betere plannen komen, dan zouden we Amsterdammers onderschatten door te denken dat ze dat niet door hebben.’
Deze week op ThePostOnline: vier raadsleden over de idealen waarmee ze de gemeentepolitiek in gingen en wat daar twee jaar later van over is. Deze derde serie is een vervolg op die uit 2018 en 2019.
