Politieke partijen mijden angstvallig discussie over lagere welvaart voor toekomstige generaties

19-09-2020 15:54

Wopke Hoekstra (Screenshot NPO)

De uitkomsten van de economische recessie als gevolg van de coronacrisis zijn uiterst onzeker. Dat werd op Prinsjesdag herhaaldelijk gemeld door minister Hoekstra van Financiën. De steunmaatregelen van het kabinet moeten ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen hun baan kunnen behouden. Maar ook om bedrijven te kunnen laten overleven. Steunmaatregelen die  veel geld kosten en de staatsschuld fors doen toenemen. Gelukkig kan dit zonder problemen op de korte termijn. Mede vanwege de uiterst gunstige negatieve rente waardoor Nederland zelfs geld ontvangt om de omvangrijke leningen te kunnen aantrekken.

Terecht merken enkele politici op dat deze schuldtoename ooit zal moeten worden terugbetaald. Door huidige én toekomstige generaties. Steeds meer economen verwachten dat de coronacrisis ook weleens een omslagpunt kan inhouden met betrekking tot de te verwachten groei van de economie en dus de toekomstige welvaart van Nederlanders. Niet alleen veroorzaakt door de het economisch zwaar weer als gevolg van de coronapandemie, maar vooral door het zichtbaar worden van alle zwakke onderdelen van onze economie van de tijd vóór het uitbreken van de pandemie. Alle in de miljoenennota genoemde heikele onderwerpen zoals de klimaattransitie, de kosten van de zorg, de schaarste aan betaalbare woningen en de vergrijzing van de bevolking kosten allemaal veel geld om de welvaart waaraan we gewend zijn geraakt te kunnen behouden.

In de huidige situatie kan economisch geen garantie worden gegeven dat de particuliere welvaart en koopkracht in Nederland voor toekomstige generaties even hoog zal blijven als voorheen. De kans is groot dat we zullen moeten wennen aan een blijvende lagere particuliere koopkracht en minder welvaart. Economisch gezien een bizarre ontwikkeling nu alle economische modellen altijd uitgaan van een structureel positieve groei van onze samenleving. Voor economen is groei een vanzelfsprekendheid waar nimmer aan getornd mag worden, maar ook al voor de coronapandemie is diezelfde groeidoelstelling haar grenzen al tegengekomen. De negatieve effecten van het onbeperkt winnen van natuurlijke hulpbronnen en andere productiemiddelen hebben hun economische en sociale grens bereikt.

De  hoogste tijd voor alle politici om de Nederlandse bevolking in het publieke debat ook voor te houden dat het niet vanzelfsprekend is dat de hoge welvaart wel weer zal terugkomen. Dat voorkomt teleurstelling bij alle generaties als later zou blijken dat we met al onze inspanningen wel een relatief acceptabel welvaartsniveau hebben kunnen borgen. Maar wel een welvaart die een stuk lager zal zijn dan we gewend waren. Met als pluspunt dat die lagere welvaart wel toekomstbestendig is.