Het had waarschijnlijk een mediaspektakel moeten zijn: de presentatie van het verkiezingsprogramma van GroenLinks voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021. Corona gooit weer roet in het eten en dus is de presentatie deze zaterdag online. In een donkere ruimte met een groot videoscherm spreekt Emmelie Nederland toe. GroenLinks gaat van de nood een deugd maken, zo blijkt, want dit is de aftrap van een onvergetelijke online campagne. We hopen er het beste van voor Jesse Klaver, want politieke commentatoren voorspellen zijn vertrek al, tenzij GroenLinks wint.
Emmelie doet alsof online campagnevoering nieuw is. Er komt een tweede vrouw in beeld om te vertellen hoe we mee kunnen doen. We kunnen in een appteam gaan zitten met een handjevol andere GroenLinks-fans en dan gaan we meedoen aan acties. Die zijn meestal online. Het is bijvoorbeeld de bedoeling om met anderen in gesprek te gaan over de gevolgen van klimaatverandering. Als je zelf leukere ideeën hebt, mag je die doorgeven. Het kost allemaal maar een half uurtje per week, je mag af en toe best een week overslaan en je hoeft er ook niets voor te kunnen.
Dan is het tijd voor het verkiezingsprogramma. Jeroen Postma was voorzitter van de commissie die het epistel heeft geschreven. Hij komt in beeld. Emmelie wil weten of corona nog invloed heeft gehad. Jeroen begint te ratelen dat we bij corona zien dat de rijken rijker worden en de armen armer en dat daar dus echt iets aan moet gebeuren. Emmelie vraagt zich af of dat allemaal wel te realiseren is. Jeroen vertelt dat er na de nieuwe corona-golf nog een hogere golf aankomt, namelijk de klimaatcrisis. De subtekst is dus dat GroenLinks door corona haar programma niet bijschaaft. De epidemie illustreert slechts wat de partij al vond.
De leden van GroenLinks hebben het programma inmiddels ontvangen en mogen voorstellen doen tot wijziging, horen we. Bij het partijcongres in december in Rotterdam zullen die besproken worden. Deze aankondiging lijkt een detail, maar is juist veelzeggend: bij GroenLinks denkt men in december met honderden mensen samen te mogen komen in een grote hal. Het is representatief voor hoe het met de partij gaat: over corona heeft men opvallend slecht nagedacht. Men draait oude verhalen af.
Dat geldt al voor het idee van een online campagne, want daar is niets nieuws aan. Sterker nog, dat doet GroenLinks al jaren. Wat vooral nieuw is, is dat Jesse ons rechtstreeks in de camera aanspreekt als een soort presentator van RTL Boulevard, met in zijn hand een stapeltje kaartjes met partijlogo. Het programma van GroenLinks is modern links, horen we. Dat betekent dan weer groener dan groen. Of dat aansluit bij de zorgen die momenteel in het land leven laat zich raden.
Jesse zegt dat de huidige beperkende maatregelen nodig zijn, want anders kunnen de ziekenhuizen de toestroom van patiënten niet aan. Het is een nogal eenzijdige voorstelling van zaken die we kennen uit maart en april. Toen volstrekt begrijpelijk, maar inmiddels zijn we een half jaar verder. Wat wil GroenLinks als de epidemie nog twee jaar aanhoudt? Wil men strengere regels, meer handhaving, meer eigen verantwoordelijkheid, scholen coûte que coûte openhouden, de cultuursector extra ondersteunen, burgerrechten tijdelijk inperken, voorrang voor corona-patiënten? Het blijft oorverdovend stil.
In plaats daarvan komt GroenLinks met de vaste geloofsartikelen, zoals klimaatbeleid, omdat we de gevolgen van klimaatverandering nu al kunnen zien, bijvoorbeeld tijdens de hete zomer. Jesse belooft ons meer windmolens op de Noordzee, een zonnepaneel op elk dak, een vliegtaks en het afschaffen van korte vluchten vanaf Schiphol. GroenLinks wil ook dat rijken en multinationals meer belasting gaan betalen. Volgens Jesse is de samenleving één familie en dus is GroenLinks verbonden met de Womens March, Pride en Black Lives Matter en moet het volgende kabinet vol inzetten op anti-racisme.
We horen wat vragenstellers op de videomuur tegen Jesse praten, die probeert spontaan te reageren, hetgeen hem opvallend slecht afgaat: hij begrijpt meerdere vragen niet en er zijn wat ongemakkelijke interacties, bijvoorbeeld als hij iets zegt over het huis van een van de vragenstellers. Hoe spontaan dit vraag en antwoordspel is, is onduidelijk. Partijbestuurder Imane Nadif is een van de vragenstellers, wat suggereert dat we naar een slecht gescript toneelstukje zitten te kijken, waarbij de voorbereiding is vergeten. Toch is de hele videomuur enthousiast.
Niemand leest verkiezingsprogramma’s en dus weten we wel genoeg. GroenLinks wil zoals altijd eerlijk delen en meer klimaatbeleid. Anti-racisme is daar expliciet bijgekomen. Dat is geen echte koerswijziging, maar de concurrentie van Sylvana Simons maakt kennelijk dat GroenLinks dit nu meer dan ooit in de etalage legt. Wat daar in ieder geval niet in ligt, is het onderwerp waar je als partij na ruim een half jaar toch minstens één originele gedachte over zou moeten hebben: corona. Hier zien we de zegen van online events. Die zijn een prachtige manier om kritische vragen over zo’n onderwerp te ontlopen.
Als corona niet snel verdwijnt, kan dit GroenLinks nog flink gaan opbreken. De kans dat corona in december verdwenen is, is echter niet zo groot. Wat dat betreft loopt GroenLinks evenveel achter de feiten aan als het kabinet.
