Veel kiezers hebben geen idee wie de leden van hun gemeenteraad zijn en wat die raadsleden precies doen. Raadsleden zijn bij de plaatselijke bevolking in de regel totaal onbekend. Soms zijn er uitzonderingen: politici die al bekend waren voordat ze verkozen werden. We denken aan Sylvana Simons, Henk Westbroek en Annabel Nanninga. In Vught hebben ze sinds maandag ook zo’n raadslid: Albert Verlinde. Het klinkt als een uitstekend plan: een herkenbare persoonlijkheid die brede bekendheid geniet en mensen aanspreekt. Zou dat helpen om de gemeenteraad een klein beetje dichter bij de burger te brengen?
Zijn eerste avond als gemeenteraadslid laat overtuigend zien dat Verlinde’s kwaliteiten in de gemeentepolitiek goed van pas kunnen komen. De situatie in Vught is voor de buitenstaander op voorhand al nauwelijks te volgen. Hier vond op 1 januari een gemeentelijke herindeling plaats waarvan niet duidelijk is of kiezers die ooit hebben gewild. Waarschijnlijk niet. De gemeente Haaren werd opgesplitst in vier stukken die elk naar een andere gemeente gingen. Ook Vught kreeg een stukje en dus moest er een nieuwe gemeenteraad komen. De vervroegde raadsverkiezingen waren in november.
Verlinde was lijstduwer voor de VVD. Hij kreeg 406 kiezers achter zich en dat was genoeg om met voorkeursstemmen in de raad te komen. Eigenlijk wilde hij pas bij 750 stemmen raadslid worden maar hij vond het behaalde aantal toch ‘een serieus signaal’. Het zou kiezersbedrog zijn om de zetel niet in te nemen. Dat klinkt als een ‘moetje’ maar Verlinde heeft er echt zin in, laat hij aan Omroep Brabant weten. Hij is altijd hartstikke geïnteresseerd geweest in politiek. Het gaat echt ergens over in de gemeente, hij ziet zichzelf als een bruggenbouwer en wil zich gaan inzetten voor cultuur.
De setting waarin Verlinde dat moet gaan doen is ellendig. Door corona vergaderen gemeenteraden veelal digitaal en zo ook Vught. De eerste raadsvergadering is online en dat geldt daarmee ook voor de installatie. Kijkers zien daarom 25 gezichten in Zoom. Ze zijn allemaal onbekend, de namen maar half zichtbaar, de partijen worden nergens vermeld en in de volgorde waarin de raadsleden worden afgebeeld of aan het woord komen zit geen logica. Dat nog bovenop het feit dat de raad nieuw is en dat het dus zelfs voor insiders in de Vughtse gemeentepolitiek toch echt even wennen is.
Om het nog erger te maken zijn er iets meer aanwezigen dan er in beeld passen. Zo valt Verlinde vaak buiten beeld, waardoor we maar moeten aannemen dat hij aanwezig is.
Artikel gaat door onder afbeelding
De vergadering start met het afleggen van de eed. In totaal willekeurige volgorde licht af en toe een schermpje op en spreekt een raadslid plechtige woorden uit. We horen Verlinde dezelfde woorden uitspreken als zijn collega’s en dan gaat het alweer snel door naar de volgende. Steeds moet de kijker zoeken in welke hoek van het beeldscherm de volgende persoon zich bevindt. Wat gek dat in Vught hooguit een honderdtal mensen deze onbegrijpelijke stream volgt. En dat voor de installatie van een gemeenteraad die er tot maart 2026 zit. Het gaat toch echt ergens over, zoals Verlinde al meldde.
Er volgen onbegrijpelijke rituelen: er worden burgerleden geïnstalleerd die meevergaderen maar niet meestemmen, een fenomeen waar kiezers massaal geen touw aan kunnen vastknopen maar wat men in gemeenteland de normaalste zaak van de wereld vindt. Er komt een schorsing vanwege een stemming, kennelijk omdat dat maar op één manier kan, en ondertussen zit de geïnteresseerde kijker tientallen minuten duimen te draaien. Er worden wethouders aangesteld zonder enige toelichting, introductie of discussie. Uit de vergadering wordt niet duidelijk wat de nieuwe coalitie is, laat staan wat die van plan is.
Je vraagt je af wat Verlinde, daar thuis achter zijn laptop, ervan denkt. De man die bij zowel televisie als theater in staat is mensen te boeien en grote publieken te bedienen moet ongetwijfeld lachen om alle knulligheid en het bureaucratische gedoe, maar bovenal om het totale gebrek aan basaal besef dat deze vergadering een openbare gelegenheid betreft die gewone mensen moeten kunnen volgen en liefst ook nog een klein beetje interesse moet oproepen.
Die problemen los je niet op met één bekende Nederlander in de gemeenteraad, maar misschien wel met een man als Verlinde. Nu hij is aangeland op een plek waar men nog nooit aan de kijkers thuis of op de tribune heeft gedacht, zijn zijn kwaliteiten essentieel. Hij zegt zelf geen verdere politieke ambities te hebben en dus ligt hier in Vught voor hem een prachtige taak in het verschiet: doe eens iets aan dit bedroevende soort gemeentepolitiek die in zichzelf is gekeerd en waar geen burger zich toe aangetrokken voelt. Als dat maar een klein beetje verbetert, is dat al een fantastische prestatie.
