Recensie

Prachtplaat uit 1955 van vergeten jazzmuzikant Tony Fruscella heruitgebracht

05-01-2021 23:00

Tony Fruscella is de grote onbekende in de jazz. In 1955 mocht de trompettist een plaat maken voor het grote Atlantic Records. Het zou zijn enige blijven maar wel de lp die dichter en jazzverzamelaar Jules Deelder jarenlang zocht én vond, vlak voor zijn overlijden. 400 dollar moest hij ervoor dokken. Maar dan heb je ook wat. Bij Fruscella is elke noot raak. Stilistisch alles onder controle. De muziek doet denken aan de Westcoastjazz van de jaren vijftig. Relaxt, cool, warm. Fruscella stamde echter uit New York. Jack Kerouac noemt hem nog in een van zijn verhalen over de stad. Fruscella is geen druktemaker in zijn manier van spelen maar wel doeltreffend. Jazz die binnen de lijntjes kleurt, want hé dit zijn de jaren vijftig, maar dan wel de ‘kleuren’ van somberte, of kordaat swingend in flonkerende cirkeltjes. Voor in de kroeg, tijdens feestjes en de ballads voor al uw begrafenissen. Neem nou Salt met zijn pompende intro. Meteen dáár.

Fruscella en zijn muzikanten spelen geen solo’s om indruk te maken, maar om alles in dienst te stellen van het ensemblegevoel. Fruscella bezit dan ook niet de karakteristiek van Chet Baker of Miles Davis. Hij heeft eerder de neiging zichzelf weg te cijferen, op de grens van het anonieme. Toch, als je de plaat een paar keer hebt gehoord vergeet je ‘m niet snel meer. In zijn eigen leven vatte Fruscella het wegcijferen nogal letterlijk op. Ondanks zijn verfijnde muziek leed de trompettist een chaotisch leven. Terwijl Chet Baker en Miles Davis wél beroemd werden, raakte Fruscella verbitterd, had schulden, leidde een zwervend bestaan, belandde in ziekenhuizen en nu en dan in een politiecel. Zijn huwelijk met zangeres en actrice Morgana King (ze speelde een rolletje in The Godfather I en II), was toen allang beëindigd. In 1969 ging Fruscella op 42-jarige leeftijd ten onder aan een drugs- en alcoholverslaving. Maar wat blijft is dus deze bescheiden prachtplaat.

De stemmige hoesfoto zegt veel over de muziek en misschien nog wel meer over Tony Fruscella. Op de achtergrond in de verte lijkt het beeld doormidden gesneden in zwart en grijs. Het hoofd naar beneden gekeerd. De trompet achteloos op de schouder leunend. Evenmin hip en jazz is het geblokte overhemd. Music On Vinyl heeft de originele hoes en de achterzijde zoveel mogelijk overgenomen, evenals het zwarte vinyllabel dat Atlantic Records destijds gebruikte. Verwacht echter geen state of the art geluidskwaliteit. Dit is 1955 en deze mono-weergave werd niet geproduceerd door de befaamde meestertechnicus Rudy van Gelder. Vermoedelijk is voor deze heruitgave gebruik gemaakt van dezelfde bron als van de geremasterde cd-versie uit 2012.

Tony Fruscella – Tony Fruscella (lp, Atlantic/Music On Vinyl 1955/2021)