Nida is onbekend bij het grote publiek, maar zit inmiddels meer dan zes jaar in de Rotterdamse gemeenteraad. Buiten Rotterdam is dat vrijwel niemand opgevallen: de partij kwam alleen in 2018 in het nieuws met een oude tweet over Israël, die leidde tot het einde van de samenwerking tussen Nida en andere linkse partijen. De uitbouw van Nida ging desondanks gestaag verder. Sinds 2018 heeft de partij ook een zetel in de gemeenteraad van Den Haag en in 2019 stapte een PvdA-raadslid uit Almere over. De partij deed vorig jaar mee aan de Provinciale Statenverkiezingen, maar zonder succes. Nu wil Nida de Tweede Kamer in.
Nida is geen exclusieve partij voor moslims, lezen we in het partijprogramma. Volgens Nida raakt de islam aan ieders hart en is deze van meerwaarde voor de samenleving als geheel. We lezen: ‘mensen met een grote verscheidenheid aan culturele en levensbeschouwelijke achtergronden herkennen zich dan ook in de boodschap van Nida en dragen deze uit. Niet alle moslims voelen zich overigens per se aangesproken door deze boodschap. Dat kan allemaal. Nida stelt zichzelf dus voor aan de hand van haar ‘Islamitische inspiratie’ omdat het een laagdrempelige manier aangeeft waar Nida voor staat en gaat.’
We vinden islamitische inspiratie dus in ons allemaal en in alles om ons heen. Het zit in alle wereldreligies en levensbeschouwingen, aldus Nida. Tegelijk komt de islamitische inspiratie bij Nida óók uit de werken van Kate Raworth, Thomas Piketty en zelfs Rutger Bregman. Zo kan islamitische inspiratie eigenlijk overal vandaan komen, lijkt het. Er zijn drie hele algemene bronnen: de stem van het geweten, de tekenen in de natuur en het samenleven, en de boodschap van de profeten. Alleen die laatste bron is specifiek: er is geen twijfel welke profeet voor Nida de belangrijkste is.
Daarmee is meteen de kern van Nida duidelijk: dit is een partij voor moslims maar anderen zijn ook van harte welkom. Heel veel maatschappelijke doelen worden overgoten met een wat islamitisch aandoend sausje en zo hebben we op de islam geïnspireerde politiek gekregen. Dit betekent op veel terreinen hele algemene standpunten die zo bij GroenLinks terug zouden kunnen komen, niet geheel toevallig ook de partij waar lijsttrekker Nourdin El Ouali ooit raadslid voor was. Het maakt ook duidelijk waarom het helemaal niet vreemd is dat linkse partijen in Rotterdam wel met Nida wilden samenwerken.
We kunnen daarmee op twee manieren naar Nida kijken: als een linkse partij met een sausje, of als een partij die expliciet islamitische doelen nastreeft.
Als gewone linkse partij heeft Nida allerlei ideeën over kleinschalige zorg, preventie, duurzaamheid, minimuminkomens, kleinere klassen en eerlijke wereldhandel. Weinig standpunten wijken echt af van GroenLinks en PvdA. Migratie is een van de weinige voorbeelden: alhoewel men op links niet tegen migratie is, haalt Nida migranten bijna met applaus binnen. Nida wil geen ‘fort Europa’, decriminaliseert illegaliteit, vergemakkelijkt gezinshereniging en versnelt én versoepelt procedures voor wat Nida ‘nieuwe stad- en landgenoten’ noemt. Waarschijnlijk is alleen Bij1 even migratievriendelijk.
Nida koppelt deze algemene politieke standpunten aan wat ze de vijf maatschappelijke idealen van de islam noemt. Naast geloof zijn dat leven, talent, welvaart en familie. Dat levert waarden op die heel algemeen en links klinken zoals duurzaamheid, gezondheid, kansengelijkheid, rechtvaardigheid en bestaanszekerheid. Je vraagt je al snel af waarom er een op de islam geïnspireerde partij nodig is. Niet voor deze algemene doelen in ieder geval. Het verschil moet komen van de standpunten die een expliciet verband hebben met de islam, maar zelfs hier is het verschil met PvdA en GroenLinks regelmatig klein.
De kans lijkt aanwezig dat PvdA en GroenLinks over meerdere Nida-standpunten compromissen zouden kunnen of willen sluiten. Zo wil Nida islamofobie bestrijden, erkenning en registratie van verschillende soorten discriminatie, een parlementair onderzoek naar moslimhaat en islamofobie, een examenvak wereldreligies op de middelbare school en een diversiteitsquotum bij grote culturele instellingen. Er moet meer aandacht komen voor de Nederlandse oorlogs-, slavernij- en migratiegeschiedenis en er moeten excuses komen voor het slavernijverleden.
Er resteren dan nog een paar punten waarbij geen compromis mogelijk lijkt, omdat de ondertoon van Nida veel conservatiever is dan die van seculier links. Progressief kun je Nida in ieder geval niet noemen. GroenLinks en PvdA zouden zich er waarschijnlijk niet aan branden omdat ze hiermee niet-islamitische kiezers wegjagen.
Bij Nida krijgen werknemers een recht op gebed, komt er een nationale maand van bezinning, en eerbiediging van de vrijheid van godsdienst bij halal slachten en jongensbesnijdenis. Nida wil het verbod op godslastering nieuw leven inblazen, de beschikbaarheid van alcohol aan banden leggen, de prijs ervan omhoog en op religieuze feestdagen gratis openbaar vervoer. Pleeggezinnen moeten qua cultuur en levensbeschouwing aansluiten bij dat van het biologische gezin van het kind. De hoofddoek wordt bij politieagenten en rechters toegestaan en eetgelegenheden in de publieke sector gaan halal en koosjer voedsel aanbieden.
Sommige mensen zullen het bestaan van een islamitische partij afkeuren. Toch is het heel logisch dat Nederlandse moslims zich politiek willen organiseren. De vraag is wat dat met Nida oplevert. Vaak is de partij een doublure van links, dus als de partij verkozen wordt ligt het voor de hand dat alle energie gaat zitten in het uitdragen van expliciet islamitische punten, waar nauwelijks iets op te bereiken valt, omdat ook progressief links ze niet zal steunen, laat staan partijen op rechts. Nida lijkt vooral garant te staan voor meer profileringsmogelijkheden voor de partij zelf aan de ene en de PVV aan de andere kant.
Ook resteert de vraag hoe groot de kans op succes is. Die lijkt op het eerste gezicht groot: de doelgroep is immers groot én goed te bereiken via islamitische organisaties en moskeeën. Toch is Nida in de huidige drie gemeenten een politieke dwerg en faalde bij de Provinciale Statenverkiezingen. Dit roept het beeld op dat er weliswaar islamitische netwerken bestaan, maar dat Nida daar geen belangrijke rol in speelt. Als we dan ook nog bedenken dat veel moslims een mooie auto willen rijden en daarmee beter bij Denk terecht kunnen, is de kans groot dat ondanks de honderdduizenden moslims in Nederland, Nida geen succes wordt.
