Er wordt veel geschreven over de versnippering op rechts. Al sinds de dood van Pim Fortuyn schieten rechtse partijen als paddenstoelen uit de grond. We zien deze ellende de komende verkiezingen met JA21, Code Oranje, Boer Burger Beweging, NL Beter en de Lijst Henk Krol, bovenop de PVV, Forum voor Democratie, CDA en VVD. De grote vraag is echter of de versnippering op links niet even lachwekkend is. PvdA, GroenLinks en SP stonden gezamenlijk nooit zo laag in de peilingen en dit inspireert allerlei mensen om een eigen clubje te beginnen: in ieder geval doen Splinter, Nida, Piratenpartij en Bij1 mee aan de verkiezingen.
Maar dat is nog niet alles. Zo is er ook Ubuntu Connected Front (UCF). In het partijprogramma lezen we dat Nederland net als Amerika een lange traditie kent van de onderdrukking van burgers van Afrikaanse afkomst en dat deze traditie in stand wordt gehouden door politieke onwil. De erkenning van institutioneel racisme wint maar mondjesmaat terrein, meldt UCF. Zelfs na de toeslagenaffaire schiet het nog niet erg op. ‘Het virus dat racisme heet blijkt helaas diepgeworteld te zitten in de structuren van onze instituties en instellingen’, aldus het partijmanifest.
Weinig nieuws onder de zon, want Bij1 zou zo een soortgelijke tekst kunnen produceren. We zien hier direct het verschil: je kunt het met Sylvana Simons oneens zijn, maar haar partij heeft een ideologisch consistent programma geschreven waarin voorstellen staan hoe racisme aangepakt zou kunnen worden. Bij UCF is het doel hetzelfde, maar in plaats van concrete voorstellen volgt er een boel gezwollen taal. Zo erkent UCF ‘dat raciale politieke, sociale en economische ongelijkheid diepgeworteld is in alle gelederen van onze samenleving en dat veranderingen in de marge dit niet snel zullen doen verminderen.’
UCF staat voor een ‘fundamentele gestructureerde herziening van onze wetten en economie’. Het manifest is een ‘gedurfde maar onvermijdelijke revolutionaire eerste stap om via waarheid, herstel en transformatie te komen tot een nieuwe samenleving die niet alleen mooier en waardevoller zal zijn voor Nederland maar voor de gehele wereld.’ Daarom introduceert UCF het ‘UBUNTUISME’, in hoofdletters dus, als grondbeginsel. Dit is volgens UCF een filosofische stroming waarbij het wij-perspectief essentieel is om een compleet mens te zijn. De leus die hierbij past is: ‘Ik ben omdat wij zijn’.
UCF lijkt erg blij met deze zelfbedachte stroming die in Google nauwelijks treffers oplevert. UCF legt het uit: het principe van Ubuntu gaat uit van een samenleving waarin iedereen meetelt. Het gaat om menselijkheid, gelijkwaardigheid, mededogen, verdraagzaamheid, solidariteit en burgerschap in het belang van de gemeenschap. Er is een verbinding met het universum en een intrinsieke motivatie om mee te doen, te praten en te besluiten en zo uit de gemarginaliseerde positie te komen. Er wordt initiatief getoond in plaats van een afhankelijke en afwachtende houding aan te nemen.
Het UCF-programma staat vol standpunten waar linkse partijen zo voor zouden tekenen, behalve dat ze er geen filosofische stroming bij zouden verzinnen. Erg concreet wordt de gewenste transformatie overigens niet. We lezen zinnen als: ‘in de visie van UCF gaat ons Transformatie Programma over processen waarbij marginaliseren plaats maakt voor hoop en geloof, institutionele verwerking, capaciteitsontwikkeling en capaciteitsopbouw, identiteitsversterking, economische en financiële invloed, eerlijke verdeling van schaarse middelen wat uiteindelijk zal leiden tot samenlevingsopbouw en waardecreatie voor álle Nederlanders.’
Als UCF ooit in de Tweede Kamer komt, is het te hopen dat ze sneller to the point komen dan in dit partijprogramma, want anders is de spreektijd telkens op voordat de partij een punt kan maken. Het kernpunt van UCF blijkt het slavernijverleden, aangeduid als reparatory justice. Geheel in lijn met het UBUNTUISME wordt dit begrip niet uitgelegd maar moeten we zelf uitzoeken wat ermee wordt bedoeld. Het gaat erom in te reine te komen met het slavernijverleden. UCF wil een vaste Kamercommissie over dit thema en kan politici leveren die dit thema als kerncompetentie hebben. Politici in meervoud inderdaad.
UCF wil erkenning door de Nederlandse staat dat de voorouders van burgers van Afrikaanse afkomst slachtoffer van de slavernij zijn geweest en dat deze gemeenschappen hier tot op de dag van vandaag de negatieve gevolgen van ervaren. Afrofobie moet net als antisemitisme, homofobie en islamofobie worden erkend. Er moet een vijfjaarlijkse vrije dag komen om de slavernij te herdenken, september 2021 moet anti-racismemaand worden, de slavernij moet een volwaardige plaats in het curriculum krijgen en standbeelden van mensen die de slavernij op hun geweten hebben moeten weg.
Erkenning is uitdrukkelijk ook financieel. UCF wil herstelbetalingen: een schadeloosstelling voor de mensen die last hebben van de gevolgen van de slavernij. De partij wil een symbolisch belastingvrij bedrag van 40.000 euro voor alle nazaten van slaven ter compensatie van de geleden schade wegens onbetaald ‘loon’. De belanghebbenden zijn alle personen van achttien jaar en ouder op 1 juli 2021, die wonen in landen waar Nederland slavernij heeft bedreven en die zich hebben geïdentificeerd als Afrikaanse nazaat. Ook wil UCF een financiële maatregel voor nazaten die alsnog willen repatriëren naar een Afrikaans land.
De vraag is niet alleen over hoeveel miljoenen mensen dit gaat, maar ook of UCF eigenlijk zelf wel overtuigd is van de schade die deze mensen nu nog hebben. De partij wil fondsen voor onderzoek naar de effecten van het verleden, bijvoorbeeld naar de prevalentie van psychische aandoeningen zoals angsten en depressies. Ook moeten het Post Traumatic Slave Syndrome en Afrofobie grondig bestudeerd worden en is onderzoek nodig naar de relatie tussen spanningsklachten en ziektebeelden bij mensen van Afrikaanse herkomst, zoals neurologische problemen, hoge bloeddruk en hoge cholesterol. De lijst te onderzoeken kwesties is lang. Kennelijk is het toch niet helemaal zeker of er nog dagelijks lijden is door het slavernijverleden.
Zo zien we wat UCF is: een club die vooral voor herstelbetalingen pleit en onderzoek wil doen zolang dat dit streven ondersteunt. Hier wordt dus een hele partij opgetuigd voor één enkel standpunt, want voor de rest van het programma kan men ook elders terecht. Als men andere linkse partijen te gematigd vindt blijft Bij1 voor deze doelgroep een optie. Zo’n samenwerking zou logisch zijn, maar bij UCF gaat men liever strijdend richting de nul zetels in plaats van de kansen op een zetel voor Sylvana Simons te vergroten. Wat dat zegt over de aandacht die het slavernijverleden de komende jaren zal krijgen, laat zich raden.
