In maart doen 24 nieuwe partijen mee aan de Tweede Kamerverkiezingen. Wie zijn de kandidaten van deze partijen, waarom doen ze mee en wat voegen ze toe? Chris Aalberts gaat op zoek naar deze nieuwbakken politici met de vraag waarom ze onmisbaar zijn aan het Binnenhof.
Hij is voor me gewaarschuwd, vertelt hij tijdens onze wandeling door het Amsterdamse Vondelpark. Fabian van Hal, een masterstudent strafrecht, is heel discreet: hij wil niet vertellen wie hem gewaarschuwd heeft en ook niet wat de bezwaren waren. De nummer drie van Splinter heeft zich er niet door laten weerhouden. Hij loopt wel ongelofelijk hard waardoor ik soms denk dat hij weg wil rennen. Fabian zegt van niet. We hebben elkaar jaren geleden ontmoet bij een bijeenkomst van De Nederlandse Leeuw, een rechtse club die een anti-migratie-evenement organiseerde. Fabian schreef erover voor Jalta.nl, ik voor TPO.
Fabian is via Vrij Links in contact gekomen met Femke Merel van Kooten, de oprichter van Splinter. Hij is er nu fractiemedewerker. Fabian droomde er nooit van om voor een fractie te werken, maar het is wel een leuke baan. Nu wil hij de Tweede Kamer in. Hij was een tijdje actief bij GroenLinks, maar dat is hem wat te woke. Bij de jongeren van GroenLinks, Dwars genaamd, was er geen vrije dialoog. Als witte man mag je je niet met allerlei discussies bemoeien. Dat vindt Fabian geen goede manier van discussiëren. Van identiteitspolitiek moet hij niets hebben. Splinter is heel seculier.
Fabian heeft bij GroenLinks weleens iets kritisch over de islam gezegd, zo lijkt het. Ze vinden dat in die kringen al snel islamofoob. Fabian heeft liever vrije meningsuiting en dialoog. Dat is ook de lijn van Splinter. Ik wil weten of je van Splinter onaardige dingen over moslims mag zeggen. Fabian twijfelt. Hij vindt dat niet nodig. Hij wil ‘een realistische visie’ op migratie en integratie waarbij het draagvlak voor vluchtelingen blijft bestaan. Daarom moeten er eisen aan vluchtelingen worden gesteld en daar mag ook gewoon over gediscussieerd worden. Splinter is volgens hem de enige partij die groen en sociaal is, maar niet woke. Sociale cohesie is de kern: je krijgt sociale zekerheid, maar er zijn ook eisen aan integratie en het Nederlander-worden.
Ik vraag of dat echt anders is dan bij de PvdA. Splinter wil inzetten op taal en werk voor vluchtelingen, vertelt Fabian. Ze moeten nu hun taallessen nog zelf betalen maar dat werkt niet. De Nederlandse PvdA stelt te weinig eisen. Dat snappen de Deense sociaaldemocraten beter want die zijn namelijk wel streng. Vluchtelingen mogen wel komen, maar niet te veel, zo lijkt het: Splinter wil een maximumaantal per buurt. Er zijn nu al wijken waar het er volgens Fabian te veel zijn. Dat is ongewenst, want dan gaan het draagvlak en de sociale cohesie eraan.
Splinter is ook heel sociaal, meldt Fabian. De partij wil het minimumloon verhogen en het onderwijs toegankelijk houden. Scandinavië is heel goed qua onderwijs, denkt hij. Daar hoef je namelijk geen collegegeld te betalen. In Nederland moet de basisbeurs terugkomen. Splinter wil ook dat je per studiepunt voor je studie kunt betalen. Dat is handig als je maar een of twee vakken moet doen. Ook wil Fabian dat de mogelijkheden voor juridische bijstand voor lage inkomens worden vergroot.
Splinter is ook groen. Fabian vindt windmolens nuttig maar er zijn ook nadelen, doceert hij. Daar hoor je GroenLinks nooit over. Er moeten geen windmolens op zee komen want dan verandert de stroming en dan raken bijvoorbeeld walvissen de weg kwijt. Daarom wil Fabian liever windmolens op het land, maar alleen als er draagvlak voor is. Ik vraag of er ooit iemand is geweest die erg enthousiast was over windmolens naast de deur. Fabian lijkt niet zeker te weten of hij zo iemand kent. Splinter wil ook kernenergie onderzoeken, maar dat mag alleen als het ‘netto veilig’ is. Een wasmachine is immers ook nooit helemaal veilig.
Sociaal, seculier en groen, dat is volgens Fabian de kern van Splinter. Ik zeg dat dit erg op andere partijen lijkt, maar Fabian is dat niet met me eens. Hij heeft deels gelijk: op één punt wijkt Splinter absoluut af van de rest: de partijdemocratie. Er is een digitale fractiekamer die de politiek toegankelijk moet maken. Je hebt tegenwoordig allerlei sociale media en daar wordt weinig gebruik van gemaakt om inspraak te hebben, denkt Fabian. Politiek moet laagdrempelig zijn. Splinter zal moties en amendementen in de fractiekamer plaatsen om direct te zien wat mensen ervan vinden.
Maar straks komen er ook PVV’ers de fractiekamer in, zeg ik. Wat dan? Wil Splinter dan de grenzen dicht? Je moet je niet blindstaren op je eigen ideeën maar moet ook die van anderen meenemen, denkt Fabian, maar Splinter gaat natuurlijk niet tegen het eigen programma in stemmen. Maar wordt er dan wel naar de PVV’ers geluisterd, vraag ik nog. Fabian: we nemen hun input wel mee.
