Nederland is nu een jaar in de greep van het coronavirus. Eduard Bomhoff trekt personele conclusies.
1. Louise Gunning – president-commissaris van Schiphol
Vijf Westerse landen hebben heel veel minder sterfte dan Nederland door Covid-19: Nieuw-Zeeland, Australië, Noorwegen, Finland en Denemarken. Die landen hebben één factor gemeenschappelijk: ze hebben hun vliegvelden gesloten. Schiphol bleef open. Inkomende reizigers waren verbaasd dat er niet werd gecontroleerd en getest.
Bittere ironie dat de titel van Louise Gunnings proefschrift (1988) luidde: The health benefits of prevention.
2. Dick Benschop – CEO van Schiphol
Schiphol zal meer omzet hebben geboekt dan de vliegvelden van Kopenhagen, Oslo en Helsinki. Maar daar kleeft het bloed aan van de mogelijk duizenden onnodige slachtoffers van covid-19 in Nederland die werden besmet vanuit het buitenland. Ik ken geen precieze schattingen van besmetting via Schiphol, maar wat we weten is dat in Nederland omgerekend tienduizend meer slachtoffers zijn gevallen dan gemiddeld in de drie voorzichtige Scandinavische landen. Het was negen maanden geleden al duidelijk dat het open model van Zweden meer slachtoffers eiste dan het voorzichtige beleid van de Scandinavische buurlanden die vlug hun grenzen sloten. Schiphol heeft daar nooit van willen leren. Omzet was belangrijker.
3. André Rouvoet – voorzitter landelijke GGD.
De website van de GGD claimt: ‘Wij bundelen de krachten van onze leden, de directeuren van de vijfentwintig GGD’s met hun 12.000 professionals.’ Vóór Rouvoet aantrad hebben de GGD’s ons al bedrogen met hun weigering om serieus contact-onderzoek uit te voeren. Rouvoet is er in zijn acht maanden als voorzitter niet in geslaagd om meer slagkracht op te wekken. Keer op keer blijkt een leger van 12.000 professionals onvoldoende om beloofde taken uit te voeren.
4. Jaap van Dissel – voorzitter RIVM overleg-team.
Deze week kwam het RIVM met een nieuwe richtlijn voor de vaccinaties. Daarin staat: ‘De vaccins worden verstrekt op voorwaarde dat ze alleen worden gebruikt voor de geïndiceerde doelgroep.’ Begrijpelijk als uitspraak van een arts, maar hier helemaal fout. Aan het einde van de dag willen we de rest van de vaccins niet door de wc spoelen maar tot de laatste druppel gebruiken. Er zijn al horror-stories van goed vaccin dat werd verspild omdat niet genoeg leden van de ‘geïndiceerde doelgroep’ op tijd kwamen. Hier wreekt zich opnieuw dat het Outbreak Management Team (OMT) van het RIVM dat het kabinet adviseert bestaat uit 26 artsen, 2 epidemiologen en geen enkele statisticus.
Ook de weigering van het OMT om tests toe te laten die wat meer fouten maken, is gevolg van de dominantie van de artsen. Epidemiologen begrijpen direct dat een snelle test met wat fouten na een dag nog een keer kan worden afgenomen en dan nog steeds nuttiger is om de epidemie te bestrijden dan een nauwkeurige test die drie dagen vereist. Zie bij voorbeeld prof. Michael Mina (Harvard) ‘How We Can Stop the Spread of COVID-19’ met sneltests via @michaelmina_lab (en bij ons instemmend overgenomen door epidemioloog Patricia Bruijning; was zij maar lid van het OMT!). Prof. Mina legt uit hoe sneltests kunnen zorgen dat scholen en universiteiten open blijven en de economie minder schade hoeft te lijden. Artsen willen dat een test geschikt is voor een scherpe diagnose van hun patiënt; epidemiologen zoeken naar de snelste weg om de uitbreiding van het virus te stoppen. Met 26 artsen onder 28 leden, winnen de artsen, maar verliezen de epidemiologen en de statistici en daarmee ook de bedrijven door de wurgende lockdowns, en onze kinderen door gesloten scholen.
5. Arie Slob, minister van onderwijs
Drie weken geleden verklaarde Slob over een proef met sneltests voor covid-19: ‘Alles wat we met deze pilot leren kan vanaf ca. half februari gebruikt worden voor uiteindelijk alle scholen. Zo houden we scholen op een verantwoorde wijze open.’ Ik schreef op 29 augustus van het vorig jaar in Wynia’s Week dat de sneltests bij uitstek geschikt waren voor het onderwijs en vanaf oktober konden helpen om leerlingen en leerkrachten veilig te houden. Sneltests waren toen al te koop voor vier euro per stuk. Nu zijn we vijf maanden verder en de minister moet zich indekken met de term ‘uiteindelijk’.
6. Hugo de Jonge – minister van covid-19
In de Engelse tv-serie over falende ministers, The thick of it, vertelt Malcolm Tucker, in zijn rol als adviseur, aan een vriend over de telefoon wat hij denkt van zijn minister, Hugh Abbot. In de tv-serie is minister Abbot een tobber, en die indruk wekt Hugo de Jonge niet. Ondanks de ongetwijfeld loodzware druk van zijn verantwoordelijkheid blijft hij overeind. Dat valt te respecteren, maar helaas is het oordeel van Malcolm Tucker ook op hem van toepassing: ‘ongeveer even nuttig als een dildo van marsepein’.
Deze column verscheen eerder op Wynia’s Week.
