Nieuw Leiderschap is een begrip met meerdere gezichten en erg actueel op weg naar de vorming van een nieuw kabinet. Het was D66 die het prominent in haar verkiezingsprogramma had gezet en het overal waar het kon liet horen – en dat was bij de ‘pluriforme’ NPO nogal vaak.
De partij spreekt over een ‘nieuw begin’, waarin verbinden, vernieuwen en verduurzamen de uitgangspunten zijn. Ze laat iedereen vrij, geeft iedereen gelijke kansen en helpt mensen die het nodig hebben. Daarnaast zou Nieuw Leiderschap omkijken naar mensen en verder kijken dan morgen. Er worden meer politieke keuzes gemaakt en de tijd van vooruitschuiven is voorbij.
Alleen gold al dit moois even niet bij de toeslagenaffaire en bij lastige Kamerleden, die deden wat ze moesten doen: als volksvertegenwoordigers opkomen voor de slachtoffers.
Uit een reconstructie van RTL Nieuws van besprekingen in de ministerraad blijkt dat het inmiddels demissionaire kabinet-Rutte in de toeslagenaffaire doelbewust informatie heeft achtergehouden voor het parlement. Dit om de verantwoordelijke, hoge ambtenaren en politici uit de wind te houden. In kabinetsbesprekingen in 2019 werd keer op keer over kritische Kamerleden. a la Omtzigt, geklaagd.
Veel erger, er werd obstructie gepleegd richting de Tweede Kamer. Dit omdat er afspraken werden gemaakt om het parlement niet alle informatie te geven waar de Kamer om had gevraagd. Het ging hierbij vooral om de onrechtmatige stopzetting van toeslagen voor kinderopvang en wie hiervan op welk moment op de hoogte was. Deze directe tegenwerking van het parlement is vastgelegd in de officiële verslagen van die vergaderingen van het kabinet.
Net zo onthutsend als de obstructie zelf, waren de reacties. ‘Niets vreemds gebeurd’, zei beroepsleugenaar Mark Rutte, ‘We wachten op de brief’, zei Hoekstra sensibel en ‘het kan heel goed zijn dat ik in Niger zat’, zei Kaag. Slappe hoe-red-ik-het-eigen-vege-lijf reacties. Bij het tonen van echt Nieuw Leiderschap had de reactie moeten zijn: ‘Wij herstellen het vertrouwen in de politiek door als hoofdrolspelers bij het hinderen van de controlerende taak van de Kamer niet meer terug te keren in een nieuw Kabinet.’ Dat had de klus voor Tjeenk Willink een stuk eenvoudiger gemaakt.
