Stel, je bent een politieke partij en je raakt een paar weken na de verkiezingen drie van de acht Tweede Kamerleden kwijt. Wat doe je dan? Veel partijen zouden erover vergaderen en aan zelfreflectie doen: hoe heeft dit kunnen gebeuren? Bij Forum voor Democratie doet men dat helemaal anders. Hier staat de partij zondagmiddag te hossen bij een heuse ‘vrijheidskaravaan’ alsof er reden is voor een feestje. In de wereld van Forum doen ze dat ook nog op muziek waarvan heel Nederland weet dat de eigen politiek leider er een grondige hekel aan heeft.
Controversieel was Forum altijd al, maar je zou kunnen zeggen dat de partij tot twee jaar geleden wel enige klasse leek te hebben. Partijleider Thierry Baudet citeerde filosofen, had allerlei boeken geschreven, kwam met wetenschappers samen in kasteeltjes en bespeelde de piano. Maar toen ging het mis: Baudet jaagde bijna iedereen weg, met name de mensen die ervoor zorgden dat Forum goed in de media kwam, gematigde geluiden produceerde en een diverse groep kiezers aantrok. Inmiddels willen alleen politiek machteloze types nog aan Baudet en zijn partij verbonden blijven.
Dit blijkt al aan het begin van deze karavaan, als een rapper op het podium staat. Hij schreeuwt allerlei dingen naar de meute op het Haagse Malieveld. De geluidskwaliteit van de livestream toont de ontwikkeling van FvD: ooit een mediabedrijf met een politieke tak, nu een partij met een budget van tonnen maar niet in staat de techniek goed te regelen. Dat zou de voormalige partijbestuurder Henk Otten nooit goed hebben gevonden, maar zijn geest is dan ook alweer een tijdje verdwenen. FvD is tegenwoordig niet meer de partij die een breed publiek aanspreekt of op zoek is naar macht en echte politieke verandering.
Er komt een stand-up comedian. De zwarte man – ene Chris van der Ende – maakt grapjes over ‘racisme’. Het lukt hem niet erg de stemming erin te krijgen. Dat lukt ook Jan Bennink niet, een soort campagneman die ook columns schijnt te schrijven. Hij is vandaag thuisgebleven. Dat is niet eens een slecht idee omdat hij de gewoonte heeft half Nederland verrot te schelden. Een onbekende social influencer houdt vervolgens een warrig verhaal dat ‘links’ van het woord ‘link’ komt en dus staat voor gevaarlijk, en ‘rechts’ van ’recht’ en dus voor rechtvaardigheid. Er volgt een extremistisch hondenfluitje dat de nazi’s links waren.
Baudet praat over het sociale isolement waarin je terechtkomt als je bij Forum zit. Hij suggereert dat de drie opgestapte Kamerleden afsplitsten vanwege sociale druk. Er is geen ruzie, bezweert Baudet, die Van Haga dit weekend toevallig tegenkwam op een verjaardag en hem hartelijk heeft omhelsd. Ze blijven gewoon samenwerken. We krijgen niet te horen waarom er dan toch twee fracties zijn. Het heeft er alle schijn van dat FvD door zo’n samenwerking minder hard hoeft te werken. Forum gaat de afsplitsers in ieder geval aan het verkiezingsprogramma houden, horen we. Hoe? Baudet heeft het er niet over.
In de wereld van Forum is de lucht groen met paarse stippen, vuur bevroren en de woestijn kletsnat. Wat FvD doet is ontzettend belangrijk, meldt Baudet, die denkt dat we ons op een scharnierpunt begeven en dat er over honderd jaar nog aan dit moment wordt teruggedacht. Lees: aan Baudet. FvD zoekt de waarheid op en durft daarbij buiten de bestaande consensus te kijken. Zo komt FvD los van ‘het deugsysteem’. Baudet voorziet dat er een internetpaspoort komt dat wordt gekoppeld aan je biomedische gegevens en aan je vaccinatiepaspoort. Oplossingen? Er komt een Forum-coin en Forum-scholen zonder corona-maatregelen.
De leegloop bij Forum is nooit echt gestopt. Het belangrijkste nieuws rond Forum was deze week dan ook niet dat de Tweede Kamerleden Van Haga, Ephraïm en Smolders vertrokken. De echte tegenslag was het vertrek van Arjan de Kok, een voormalige steunpilaar van Baudet: de fractievoorzitter in Gelderland die zich ook intern met de partij bemoeide en zijn Gelderse fractie in de storm eind vorig jaar redelijk bij elkaar hield. De Kok probeerde christenen naar Forum te trekken en gaf de partij met zijn doctoraat een respectabele uitstraling. De Kok kon je prima op een podium zetten.
Zondagmiddag blijkt dat er na het vertrek van De Kok nog maar nauwelijks mensen zijn waarmee Forum indruk kan maken. En dus krijgen we een warrig verhaal van Anton de Lange, het enige Flevolandse Statenlid dat niet wegliep. Hij is docent en meldt dat als de kaas van zijn brood op de grond valt, hij die gewoon opeet en tegen zijn leerlingen ‘medicijnen’ roept. De Lange begint te praten over de sustainable development goals, die veel te duur zouden zijn en bovendien zouden zijn bekokstoofd door duistere krachten die de politiek vertellen wat te doen. Je kunt dat ook in Flevoland goed zien, weet De Lange. Concreet wordt het niet.
Joyce Vastenhouw mag ook iets zeggen. Ze is Statenlid in Noord-Holland en staat intern vooral bekend als iemand die uit is op een mooi baantje. Ze wil met Forum een eigen zuil bouwen. Haar Noord-Hollandse collega Ralf Dekker vertelt vervolgens over ‘een griepachtig probleem’ en vraagt zich af of de vaccins ‘wel zuivere koffie’ zijn. Hij heeft een interview met Sven Hulleman bekeken, iemand die zelfs de standaarden van Café Weltschmerz niet haalt. Er is eigenlijk niemand te vinden binnen of buiten Forum die Dekker nog serieus neemt, maar bij Forum bestiert hij het wetenschappelijk instituut.
Dekker vertelt ons waarom het na de afsplitsingen van deze week feest is. FvD is volgens hem een ‘incubator’ voor nieuwe partijen. Door Forum ontstonden al de Groep Otten, JA21 en nu de groep rond Van Haga. Ook in de provincies zijn allerlei clubs ontstaan. Wat het nut van deze versnippering is vertelt Dekker er niet bij, laat staan dat hij de vraag behandelt of de kiezers van Forum niet meer gediend zouden zijn met wat concrete resultaten. Dekker vervolgt over de FvD-scholen en over een Telegramgroep zodat FvD’ers onderling zaken kunnen doen. Die groep lijken ze zelf op te moeten zetten.
Deze karavaan is niet compleet zonder de leden van de Tweede Kamerfractie. We horen Simone Kerseboom klagen over een gebrek aan zelfreflectie in de politiek, Gideon van Meijeren speculeert dat een informele onderzoekscommissie over corona grote misstanden gaat aantonen, Freek Jansen voorspelt dat bij nieuwe afleveringen van deze karavaan grote mensenmassa’s op de been komen en Pepijn van Houwelingen – u weet wel, van dat enge boek – klaagt dat de media zijn woorden verdraaien. Deze vier meest zichtbare FvD’ers worden opvallend snel weer van het podium gehaald: Baudet is weer aan de beurt.
Baudet roept dat er vijfduizend mensen op het Malieveld staan. De NOS houdt het op een paar honderd. Die schatting is waarschijnlijk redelijk accuraat, afgezien van de vraag of er ook ramptoeristen waren. De ledenaantallen moeten verdubbelen, meldt Baudet. Hij wil dat alle bestaande leden voor de zomer een nieuw lid binnenbrengen. Ook zal hij de volgende karavaan Theo Hiddema meenemen. Dat lijkt een goed idee: zelfs de grootste critici van Hiddema zullen moeten toegeven dat hij in zijn eentje meer verstand én uitstraling heeft dan wat er verder nog van FvD over is.
