Het beheer van het vastgoed van het ministerie van Defensie schiet ernstig tekort. De minister heeft nog steeds te weinig inzicht in de aard en omvang van de problematiek. Zonder dat inzicht kunnen de achterstanden in het onderhoud van het defensievastgoed niet opgelost worden. Vanwege het gebrek aan voortgang in de aanpak van de structurele tekortkomingen in het vastgoedmanagement merkt de Algemene Rekenkamer dit in haar verantwoordingsonderzoek over het jaar 2020 aan als een ernstige onvolkomenheid.
Het ministerie van Defensie heeft een grote vastgoedportefeuille variërend van legeringsgebouwen, oefenterreinen en kantoren tot munitiedepots en vliegvelden. Het gaat om circa 11.000 gebouwen met totaal bijna 6 miljoen m2 bruto vloeroppervlakte en circa 34.000 hectare aan (oefen)terreinen. Goed beheer van het vastgoed is essentieel voor een goed functionerende krijgsmacht.Voor het beheer en onderhoud van het vastgoed van Defensie is onvoldoende budget beschikbaar. Het beschikbare budget voor onderhoud van het vastgoed wordt de afgelopen jaren vooral ingezet om storingen en acute problemen te verhelpen. Daarvoor is dat geld echter niet altijd bedoeld. Dergelijke keuzes, hoe noodzakelijk zij soms ook zijn, gaan ten koste van preventief onderhoud met als gevolg dat ook het achterstallige onderhoud onvoldoende wordt teruggedrongen en verder oploopt.
Uit interne ramingen van het Ministerie van Defensie blijkt dat de minister na 2022 fors lagere uitgaven heeft geraamd voor de instandhouding van het vastgoed terwijl het huidige budget al ontoereikend is. De Algemene Rekenkamer beveelt de minister aan om de financiële dekking op orde te brengen dan wel de ambitie voor het vastgoed bij te stellen, bijvoorbeeld door vastgoed af te stoten.
In reactie op het verantwoordingsonderzoek van de Algemene Rekenkamer plaatst de minister van Defensie de vastgoedproblematiek in een bredere context en wijst op een disbalans tussen opgedragen taken en beschikbaar budget. Het Ministerie van Defensie kampt ook met tekorten in de investerings- en exploitatiebudgetten voor Grootmaterieel, IT en Vastgoed. Volgens de minister betekent dit dat het oplossen van een probleem in het ene portfolio leidt tot grotere tekorten in andere portfolio’s. De minister stelt dat het Ministerie van Defensie daarom haar grondwettelijke taken onvoldoende kan uitvoeren. In haar nawoord schrijft de Algemene Rekenkamer dat de minister ook zelf scherp moet letten op de balans tussen ambities en budget, bijvoorbeeld bij het maken van keuzes over de verkoop van een deel van het vastgoed van Defensie en het maken van materieelkeuzes.
