Yernaz Ramautarsing is boos op Nikki Sterkenburg, de voormalige journaliste van Elsevier die onlangs promoveerde op extreemrechtse activisten in Nederland. U kent Yernaz nog wel: hij was ooit de nummer twee van Forum voor Democratie (FvD) in Amsterdam. Toen doken oude uitspraken op over de relatie tussen IQ en ras, lijsttrekker Annabel Nanninga werd boos en weg was Yernaz. Nu is hij kwaad op Sterkenburg, omdat ze jaren geleden iets over deze kwestie op de radio zei. Ja, u leest dit goed: Yernaz haalt graag zijn eigen oude koeien nog eens uit de sloot, om te garanderen dat we deze affaire – die zijn naam besmeurde – nooit meer vergeten.
Sterkenburg heeft ondertussen op basis van haar onderzoek een boek geschreven over de activisten van clubjes als Identitair Verzet, de Nederlandse Volks-Unie (NVU) en Erkenbrand. Ook Forum komt zijdelings aan bod. Je zou bijna denken dat Yernaz zich om allerlei vage redenen druk maakt over de inhoud van dit boek, maar dat is niet zo. Hij maakt zich alleen druk over oude koeien die er helemaal niet in voorkomen. Opvallend: kennelijk heeft ook hij de stellige indruk dat Sterkenburgs onderzoek prima is uitgevoerd en waardevolle inzichten bevat. Ik ben dat van harte met hem eens.
Er zijn zoveel onwenselijke standpunten over integratie, cultuur en ras, dat je vaak door de bomen het bos niet meer ziet. Sterkenburg heeft de gave deze terug te brengen tot een handige driedeling. Er zijn mensen die streven naar één cultuur. Daar kunnen ook mensen met een migratieachtergrond onderdeel van zijn, zolang ze zich maar aanpassen. Anderen willen een land waar één etnische groep leeft. Zij zijn niet tegen andere rassen, maar willen die niet in Nederland hebben. Tot slot heb je ook nog mensen die ‘het blanke ras’ superieur vinden en daarom vinden dat blanken anderen mogen overheersen.
Nu we deze driedeling ter beschikking hebben is de grote vraag waar iedereen staat. Het zou simpel moeten zijn: de beste optie is natuurlijk de vierde, namelijk dat mensen gelijkwaardig zijn en zich allemaal aan de wet moeten houden. Zaken als cultuur, migratieachtergrond of ras maken daarbij geen verschil. Sterkenburg kijkt in haar boek juist naar activisten die vinden dat mensen wel ongelijk behandeld mogen worden. Ze streven naar een homogene cultuur of zelfs mono-etnische staat en willen dat doen door grondrechten van religieuze en etnische minderheden in te perken. Sommigen schuwen daarbij geweld niet.
Sterkenburgs boek gaat niet over Forum voor Democratie, maar de partij fungeert wel op de achtergrond. Zo gaat ze in gesprek met NVU-voorman Constant Kusters. Hij ziet zichzelf als een soort visionair: tegenwoordig formuleren partijen als PVV en Forum standpunten die de NVU al heel lang had. Eigenlijk heeft de NVU gelijk gekregen, zo is zijn boodschap, alleen niemand wil dat toegeven.
Belangrijker zijn de passages over Erkenbrand. Deze jongeren denken in termen van rassen en volkeren, vinden niet dat iedereen gelijk is en willen biologische verschillen erkend zien. Ze zijn bezig met omvolking, het idee dat de blanke bevolking wordt vervangen door migranten. Ook willen ze strijden tegen het cultuurmarxisme. Het zijn allemaal zaken die we de afgelopen jaren in meer of mindere mate ook bij Forum terugzagen. Sterkenburg merkt op dat als ze Baudet hoort praten over zelfhaat en homeopathische verdunning, het lijkt alsof haar geïnterviewden aan het woord zijn. In de kelder van Forum komt ze Erkenbranders tegen.
Baudet sprak in maart 2017 al in een taal die in rechts-extreme kringen gewoon was, alleen een groot deel van Nederland – inclusief een aanzienlijk deel van de Forum-aanhang – had dat toen nog niet door. Toch blijkt de relatie met Erkenbrand beroerd: de activisten vinden het vervelend dat Baudet niet echt kleur bekent, steeds zegt dat hij bepaalde uitspraken niet zo bedoeld heeft, nuances aanbrengt en bijvoorbeeld beweert dat ‘boreaal’ ‘noordelijk’ betekent. Dat is natuurlijk niet zo. Ook heeft Baudet het in hun ogen te weinig over ras. Baudet leent hun taal en argumenten, maar gaat nooit all the way.
Toch raakten de Erkenbranders pas echt teleurgesteld in Forum toen Annabel Nanninga en Derk Jan Eppink zich bij de partij voegden. Zij hebben immers geen etno-nationalistische standpunten, zo vertellen ze aan Sterkenburg. In gewone mensentaal is er geen enkele aanwijzing dat zij bezig zijn met ras. Sterker nog: daar willen politici als Nanninga en Eppink verre van blijven. Zo zijn we weer terug bij Yernaz, want het was de rel rond zijn persoon die al in 2018 heel duidelijk maakte waar Nanninga staat en welke forse, fundamentele tweetdeling er destijds al in Forum zat. Met Nanninga geen geklets over IQ en ras.
Achteraf valt dus alles op zijn plek. De extreemrechtse activisten uit het boek van Sterkenburg vinden Forum niet ideaal, maar in ieder geval een stuk beter dan Nanninga. Veel te mainstream. Ze zeggen impliciet wat haar nieuwe partij – JA21 – ook zegt: deze partij is echt anders dan Forum want hier houdt men wél afstand van extreemrechts. Dat blijkt geheel wederzijds.