“We willen geen partij kiezen.” Dit is de reactie die ik regelmatig van mijn Europese tegenhangers krijg tijdens onze gesprekken over het belang van verdere NL acties om meer dan een dozijn moties van de Tweede Kamer uit te voeren om zo bij te dragen aan de vrede in de Kaukasus en de agressieve retoriek en vijandige acties van de Azerbeidzjaanse dictator te stoppen.
Hoewel mijn gesprekspartners het over het algemeen met mijn argumenten eens zijn en die zelden betwisten beweren zij dat het belangrijk is om de inspanningen van het co voorzitterschap van de Minsk-groep van de OVSE bij het vinden van een duurzame oplossing voor het conflict in Nagorno-Karabach te steunen. Maar terwijl zij dit doen sluiten zij de ogen voor het feit dat door een partij te kiezen te vermijden de efficiëntie van de inspanningen van het Minsk-groep co-voorzitterschap, dat dagelijks wordt ondermijnd door het Aliyev regime, belemmerd wordt.
Tijdens deze gesprekken voel en begrijp ik hoe moe mijn gesprekspartners zijn van de rotzooi die er gaande is in de zuidelijke Kaukasus, vooral door de constante waarschuwingen voor nieuw geweld. Wat ik niet kan begrijpen is het feit dat de kwesties van fundamentele mensenrechten in de zuidelijke Kaukasus minder belangrijk lijken te zijn dan elders.
Als wij aan het eind van de dag de gevolgen van de Azerbeidzjaans-Turkse agressie van vorig jaar, de territoriale aanspraken van Aliyev tegen Armenië en de constante provocaties opzij zetten en ons concentreren op de wandaden van het regime in Azerbeidzjan zelf kan elke waarnemer concluderen dat Ilham Aliyev en zijn criminele tactieken van het exporteren van corruptie en het omkopen van Europese politici, evenals het aanvallen en vermoorden van zijn tegenstanders in het buitenland niet iets nieuws is voor het Westen (recent werden twee prominente oppositie bloggers dood aangetroffen in Istanbul en Tbilisi in onduidelijke omstandigheden). Hij heeft talloze verkiezingen gestolen (in 2013 werden de resultaten van de verkiezingen een dag voor het stemmen gepubliceerd), de oppositie brutaal onderdrukt en jarenlang de internationale regels en normen geschonden. Europa heeft een oogje dichtgeknepen, geprobeerd te behagen, te bezinnen, te onderhandelen en uit te reiken, maar tevergeefs.
Tijdens het decennialange autocratische bewind van de familie Aliyev zijn duizenden onschuldige Azerbeidzjaanse burgers gearresteerd, gemarteld en vermoord omdat ze protesteerden tegen de vervalsing van verkiezingen, tegen de roof van de koolwaterstofrijkdommen en tegen het aanmoedigen van corruptie.
Terwijl ik deze regels schrijf, die beschouwd kunnen worden als te ondiplomatiek of een wanhopige kreet, blijf ik nog steeds in gerechtigheid geloven en ben ik ervan overtuigd dat het bagatelliseren van de bestaande dreigingen de situatie alleen maar zal verergeren. Nu vraag ik me af wat de reden is achter het weigeren om te kiezen voor de partij van:
– Miljoenen Armeniërs en Azerbeidzjanen die geen oorlog met elkaar willen voeren en in vrede en harmonie willen leven;
– Enkele duizenden politieke gevangenen, onderdrukte of op brute wijze vermoorde journalisten, oppositieleden, maatschappelijke activisten, mensenrechtenverdedigers en bloggers in Azerbeidzjan;
– Honderden Armeense krijgsgevangenen en burgers die illegaal vastgehouden en gemarteld worden in Azerbeidzjaans gevangenschap en tienduizenden slachtoffers van Azerbeidzjaanse militaire agressie;
– En de Inheemse bevolking van de regio, wiens eeuwenoude culturele monumenten worden vernietigd en ontheiligd door een UNESCO-lidstaat.
Aliyev is een promotor van oorlog en conflict geworden, een exporteur van chaos en instabiliteit. Het agressieve gedrag van het Aliyev-regime gaat verder dan de grenzen van de zuidelijke Kaukasus; het heeft gevolgen voor de buurlanden en vormt een bedreiging voor de hele regio.
De onwil van Europa om een kant te kiezen verderft het geloof in de Europese waarden en de hoop op verzoening, gekoesterd door miljoenen Armeniërs en Azerbeidzjanen.
Ik zou graag willen afsluiten met de woorden van Elie Wiesel, die het perfect zei:
“We moeten partij kiezen. Neutraliteit is in het voordeel van de onderdrukker, nooit het slachtoffer. Stilte moedigt de beul aan, nooit de gefolterde. Soms moeten we ingrijpen. Als menselijke levens in gevaar komen, als de menselijke waardigheid op het spel staat en nationale grenzen en gevoelens irrelevant worden.”
