Toetreden tot de regering Rutte om een einde te maken aan de politiek van Mark Rutte, het was een opmerkelijke strategie die GroenLinks koos in de kabinetsformatie. De premier wilde er niet aan, zo bleek deze week. Desondanks moet Rutte goede herinneringen hebben aan onderhandelen met GroenLinks. De laatste keer dat de partij zijn regering gedoogde was in 2012, op basis van het ‘Kunduz-akkoord’. Toen GroenLinks een deal sloot met VVD, CDA, D66 en CU en instemde met verhoging van de AOW-leeftijd; extra verhoging van de huren; minder inkomen voor de agenten; verhoging van het eigen risico in de zorg en ook nog eens een flinke bezuiniging op de gezondheidszorg.
Goede herinneringen heeft Mark Rutte ook aan de onderhandelingen met Jesse Klaver over de afschaffing van de studiebeurs in 2015, wat slecht is geweest voor de emancipatie van jongeren uit armere gezinnen. Nu zagen we het politieke gehannes van linkse partijen die aparte fracties vormen in de Kamer (GL en PvdA) maar toch als één partij met Mark Rutte wilden onderhandelen. Eerst moeten je leden besluiten dat ze één partij worden; dan kun je als één partij aan de verkiezingen meedoen en daarna als één partij onderhandelen – en niet andersom. Het zou kunnen dat GroenLinks een bijzondere strategie had uitgedacht, maar erg succesvol is die voor de partij niet geworden.
Rechtse partijen werken samen als ze het met elkaar eens zijn. Linkse samenwerking leidt vooral tot politiek theater, waarbij betrokkenen vooral bezig zijn met beeldvorming. Het meest ver daarin ging Jesse Klaver, die tijdens de laatste verkiezingscampagne zonder enig inhoudelijk overleg de namen van andere partijleiders (Lilian, Lilianne en Sigrid) op zijn eigen verkiezingsposter zette, om zo een beeld te creëren van zichzelf als ‘leider op links’. Van het toneelstuk dat we Klaver en Ploumen de afgelopen tijd hebben zien opvoeren snap ik zoals gezegd maar weinig en ik ben dan ook blij dat andere partijen afzijdig zijn gebleven en niet aan deze spelletjes hebben meegedaan.
Ondertussen regeert Rutte gewoon door. Er komt een nieuwe begroting (die weer ‘gewoon’ strategisch is gelekt) waarin miljarden worden uitgegeven. Bovendien maakt het kabinet nu verregaande plannen voor de komende jaren. Dat kan omdat Rutte rekent op wisselende meerderheden in de Kamer – en op de steun van GroenLinks. Mark Rutte is ook deze partij de baas, zoals hij al zijn eerdere coalitie- en gedoogpartners (van de PvdA van Asscher tot de PVV van Wilders) de baas was. Teveel partijen laten zich te gemakkelijk voor het politieke karretje spannen van Mark Rutte. Zolang andere partijen dit laten gebeuren zal er in de bestuurscultuur niet veel veranderen.
