Reportage

Chris Aalberts – Wybren van Haga is de wappie-stem alweer kwijt

06-09-2021 12:20

De Dam (Foto Chris Aalberts)

De demonstratie begint pas om twaalf uur, maar ruim een uur eerder is het al een drukte van jewelste op de Dam in Amsterdam. Deze zondag demonstreren tientallen organisaties tegen het corona-beleid. De lijst is lang en de meeste organisaties zijn onbekend. Vier namen zeggen genoeg: complotkanaal Café Weltschmerz, bezorgde moeders-club Moederhart, de mislukte corona-partij Hart voor Vrijheid van Willem Engel en Forum voor Democratie. De schattingen van de aantallen demonstranten verschillen nogal: tussen de tien- en twintigduizend.

‘Beschaafde mensen weten wel waar ze moeten zijn: niet hier’

Op de Dam waait een gure wind vol complotten, nepnieuws en extremisme. Het grootste spandoek zegt genoeg: ‘Mild virus / Killer vaccin’ staat er. Een ander bord laat weten dat er helemaal geen vaccin is, maar ‘een experimentele genocide therapie’: ‘deze plandemie leidt tot een priktatuur’. Andere borden zijn hetzelfde laken een pak: ‘It’s not about Covid, but about control’, ‘Unvaccinated lives matter’ en ‘Covid vaccin is vergif, stop genocide’. T-shirts hebben teksten als: ‘Wist je dat deze pandemie gepland was?’ en ‘Mondkapjes zijn schadelijk, ga naar jensen.nl’. Een paar borden vragen om Ivermectine.

 

Artikel gaat verder na tweet.

 

Zo gaat het eindeloos verder. Op een draaiorgel hangt een poster van de Dokwerker met de tekst: ‘Dokwerkers gezocht, stop de vaccisten. Medische experimenten op de bevolking zijn een misdaad tegen de mensheid’. Een poster met Mark Rutte en Hugo de Jonge vermeldt: ‘Arrestatie verlangd.’ Andere borden gaan dezelfde kant uit: ‘Geen priktatuur, Koning Pfizer Admiraal, Rutte voor het tribunaal’ en: ‘In het belang van de gezondheid van landgenoten, zullen mensen als Rutte moeten worden opgesloten’. Een vrouw loopt met een T-shirt met de lijfspreuk van Peter R. de Vries.

Uw verslaggever krijgt drie keer hetzelfde krantje aangeboden dat zegt dat het ‘onafhankelijke pers’ is ‘voor een open, eerlijk en bewust Nederland’. Er staat dat er na vaccinatie miskramen en bloedingen zijn, dat de Inspectie Gezondheidszorg een dubieuze rol speelt en dat Willem Engel bijna wetenschapper was geweest. Ook complottijdschrift Gezond Verstand is hier verkrijgbaar en er zijn standjes met meer van dit soort lectuur. Een handjevol prinsenvlaggen, Jodensterren, Voorpost-activisten en verwijzingen naar QAnon maken het geheel af. Beschaafde mensen weten wel waar ze moeten zijn: niet hier.

‘Van zowel geschiedenis als de rechtsstaat heeft men hier geen kaas gegeten’

Het beeld van deze demonstratie is duidelijk: men wil geen verplichte vaccinaties, geen corona-checks bij restaurants en bioscopen en geen lockdowns. Tot zover is het protest nog wel te begrijpen, maar men vult deze kritiek aan met complotten en andere ellende. Corona-vaccins zouden een spookachtige uitwerking hebben, er volgen misselijke vergelijkingen met de Tweede Wereldoorlog en men wil politici die het corona-beleid hebben uitgevoerd hard straffen. Van zowel geschiedenis als de rechtsstaat heeft men hier geen kaas gegeten en daar zou iedereen in Nederland zich eens over achter de oren moeten krabben.

 

Artikel gaat verder na tweet.

 

De grote vraag is: wat is de politieke relevantie van deze meute? Thierry Baudet wilde honderdduizend mensen op de Dam en dat aantal is bij lange na niet gehaald. Toch gaat het om respectabele aantallen. De discussie hoeveel mensen hier staan leidt echter af van een veel belangrijkere vraag die niet door de politie- en gemeentecijfers wordt beantwoord en die ook niet aan de orde wordt gesteld door de mensen die de bezoekersaantallen graag overdrijven. De vraag is wie deze demonstranten zijn en waarom ze hier staan. De setting maakt het nauwelijks mogelijk er iets over te zeggen.

 

Artikel gaat verder na tweet.

 

Er is wel een indruk te geven. Het heeft er alle schijn van dat de lagere sociale klassen zijn komen opdraven. Deze groep is niet erg divers. De tatoeages zijn niet te tellen en de blikjes Red Bull ook niet. Deze samenstelling is verklaarbaar: dit zijn waarschijnlijk mensen die – meer dan bijvoorbeeld ambtenaren en consultants – veel last hebben gehad van het coronabeleid, omdat ze hun werk in de retail, horeca of dienstverlening lange tijd niet konden uitoefenen. Niet zo gek dat zij hun schouders ophalen bij wéér een bestuurder die het beleid verdedigt. En ook niet gek dat ze in verzet komen.

‘Forum heeft hier zijn doelgroep gevonden’

De vraag is dan: wie dweilt deze doelgroep op? Willem Engel probeerde het met zijn partij Hart voor Vrijheid en die club heeft hier nog wel een standje, maar die is politiek irrelevant. Hier gebeurt iets heel anders. Op de Dam wemelt het van de witte FvD-ballonnen. Er zijn ook rode in de vorm van een hartje. De FvD-bus staat pontificaal voor De Bijenkorf, voor het monument op de Dam staan drie FvD-tenten waar continu ballonnen worden opgeblazen en Forum heeft een eigen demonstratiewagen waarop Thierry Baudet en Gideon van Meijeren het woord doen. Forum heeft hier zijn doelgroep gevonden.

 

Artikel gaat verder na tweet.

 

Al met al kunnen we op basis van dit protest drie conclusies trekken.

  1. Het anti-corona-geluid van Forum kwam bij de campagne van maart van Wybren van Haga, die er een opmerkelijk groot aantal voorkeursstemmen mee in de wacht sleepte. Hij splitste zich af, maar is deze doelgroep inmiddels weer kwijt. De wappies zijn terug bij Forum, de enige partij die hier alom aanwezig is. Het schijnt dat Van Haga met zijn BVNL ook van de partij is, maar hij is nergens te bekennen. Voor de wappies geldt dat ze liever voor het echte product gaan en niet voor de namaak. Dat doet vermoeden dat BVNL een doodgeboren kindje zal blijven of een andere koers moet inslaan om te overleven.
  1. Afgelopen najaar stond FvD in een kwaad daglicht door het uitlekken van antisemitische appjes in de jongerenafdeling. Veel FvD-prominenten hielden het toen voor gezien. Het had lang geduurd, maar eindelijk was voor het grote publiek zichtbaar dat Forum onder leiding van Baudet een zeer extremistische club was geworden. Of alle demonstranten met FvD-ballonnen zich dat realiseren is niet duidelijk, maar we kunnen wel concluderen dat alle ophef van destijds een behoorlijk aantal van hen koud laat. Wie dacht dat Forum na de afsplitsingen van eind 2020 tot het verleden behoorde heeft het mis.
  1. Forum is maar één van de deelnemende organisaties, maar is dominant aanwezig. Dat is verklaarbaar: Forum is de enige organisatie met geld, aangezien de rest op donaties draaiende vrijwilligersclubs zijn. Dat maakt Forum in de wereld van de coronawappies sowieso een dominante partij die manifestaties kan organiseren, onder de aandacht kan brengen en een gezicht kan geven, iets wat anderen nauwelijks kunnen. De grote vraag is wat de wappies van deze dominantie denken. Vinden ze dit oké? Of weten ze nog dat Forum ook een club is die extremisme in de eigen gelederen toelaat en goedpraat?

Deze zondag zitten er mannen met Jodensterren op de Forum-wagen. Misschien dat sommige demonstranten dit niet door hadden en dat ze zich er achteraf ongemakkelijk bij voelen. Dat zou mooi zijn, maar hoe het ook zit, ook voor hen geldt een oud adagium: wie zwijgt stemt toe.

Meer foto’s via @chrisiserbij.