“En uw coronatoegangsbewijs?” De jongedame van de garderobe kijkt indringend met een ‘hup hup, er staan nog meer mensen te wachten’-blik recht in de ogen. “Een wat?”, prevel ik voorzichtig. Het is begin september en sta met mijn goede gedrag voor een werkgerelateerde conferentie in de rij. Kak. Eigenlijk wil ik zeggen “Ok dan niet DOEI”. Maar het is voor werk. Principes betalen de huur niet, dat doen opdrachtgevers. Snel download ik de PDF die ik sowieso had moeten hebben voor een aanstaand langdurig verpozen in de Algarve en loop naar binnen.
Het voelt niet lekker.
“Ons huwelijk gaat door!” appt een uitzinnige vriendin. Ah, yesss. Taart. Dansvloer en stiekem hoop ik op ‘een zangertje’ die eruit ziet als Michiel Romeyn. We moeten wel een QR-code of negatief testbewijs laten zien. De horeca-ondernemers zijn door de regels gebonden, hebben sowieso door alle sluitingen een moeilijke periode achter de rug en die kunnen we ook niet opzadelen met een boete. ‘Kom op jongens, gewoon komen!’, maant een andere vriendin bij het uitspreken van twijfels.
Nu ben ik in een maand tijd twee keer gefeut. Gechanteerd met verlies van inkomen en nu gechanteerd met sociaal onwenselijk gedrag. Niemand wil een party pooper zijn tenslotte. ‘Het is een kleine moeite, doe niet zo kinderachtig’, klinkt het in cartoons, krantencolumns, aan talkshowtafels en andere kanalen van elite-opinie. Volop in het braafste jongetje-modus vragen chique opiniemakers zich af wat er mis met ons is: andere landen springen tenslotte toch ook in de sloot?
Vrijheid opgeven onder het mom van je eigen bestwil. Toch is er vrij weinig discussie over de (Europese) digitale infrastructuur die hiermee langzamerhand wordt gelegitimeerd: voor wiens bestwil is deze eigenlijk op de lange termijn? Na 9/11 was de Patriot Act immers ook voor ons eigen bestwil, maar toen de regering deze mogelijkheden eenmaal in handen had werd ze vrij creatief in de multi-toepasbaarheid van zoveel zeggenschap en controle.
Zelfbeschikking is pas een vrijheid als deze niet aan vooraf opgelegde randvoorwaarden is verbonden. Je kunt niet zeggen ‘je mag zelf weten wat je doet, maar als je niet de ‘juiste’ keuze maakt dan gaat het moeilijk worden je in deze maatschappij financieel of sociaal te handhaven. Maar hey, de keuze is aan jou he?’ Dat is geen keuze, dat is je zin door-Dram66’en.
Deze onderliggende principiële discussie wordt niet gevoerd omdat de publieke opinie – mede dankzij talkshowtafels en de opiniemakersmolen – is vernauwd tot twee smaken. Je hebt degenen die claimen ‘voor de wetenschap’ te zijn, wat zich vertaalt in klakkeloos achter overheidsbeleid aan-lemmingen, en de ‘kritische denkers’ die evenzo kritiekloos in elke complotrabbithole trappen. De eerste groep kunnen hun smalende neerbuigende commentaren richting de Doutzen Kroes’en van de samenleving niet onderdrukken, als een itch they have to scratch.
De tweede groep kan de domme agressie die zij via social media de ether in .50’en eveneens maar moeilijk controleren. Beide uitersten van het hoefijzer zijn even afstotelijk en onaantrekkelijk.
Mijn beperkte sociale kring, die zich grotendeels onder de rook van de Hoogovens, in de niet-hoofdstedelijke culturele sector en bovenal in de buitenlucht bevindt, is misschien net zo onrepresentatief als Twitter, maar daar vind ik vooral beredeneerd ongemak.
Gevaccineerden die moeite hebben met dat ene familielid die zijn kinderen niet wil laten inenten, maar tegelijkertijd de manier waarop (volwassen) ongevaccineerden worden weggezet ook niet trekken. Die terechte vragen stellen over schijnveiligheid. Die niet zeker weten of al die maatregelen nodig zijn voor een virus dat nooit meer weggaat, en het niet helemaal fris vinden dat een demissionaire regering zich al bijna twee jaar zeggenschap veroorlooft die bij een crisis hoort, en die macht steeds verdergaand inzet. Bovenal: bezorgdheid om een overheid die zijn heil zoekt in machtsmiddelen omdat zij burgers simpelweg niet vertrouwt om zelf doordachte keuzes te maken, terwijl het eigen beleid al zeker anderhalf jaar zwabbert en dankzij een demissionaire status vrijwel ongecontroleerd blijft.
‘En? Moet ik volgende keer bij jou ook met een QR code zwaaien?’ vraag ik aan mn surftrainer terwijl we de zee uit lopen. Zijn ogen glimmen: ‘Haha, no way, fuck die shit!’.
Hij heeft gelijk. Fuck die shit.
