Ronald van Raak – Het Spaanse protestlied van Imca Marina

08-10-2021 13:01

Voor politiek moet je niet bij Imca Marina zijn, de zangeres houdt het liever gezellig. Toch is haar Viva España (1972) een protestlied geworden in de harde strijd om Catalaanse onafhankelijkheid. Deze vrolijke meezinger was te horen tijdens de massale straatprotesten, rondom het moment dat in oktober 2017 een meerderheid van de Catalanen zich in een referendum uitsprak voor onafhankelijkheid. En de Catalaanse regering onder leiding van Charles Puigdemont die onafhankelijkheid uitriep, waarna de Spaanse regering ingreep en de Catalaanse leider het land moest ontvluchten. Voorstanders van de Catalaanse onafhankelijkheid hebben een rijke traditie van liederen om tijdens protestmarsen te zingen, maar voor de tegenstanders van onafhankelijkheid ligt dit veel moeilijker. Het zou voor de hand liggen dat pleitbezorgers van de huidige band met Spanje het Spaanse volkslied zingen, maar dat ligt in Catalonië te gevoelig.

Viva España blijkt een alternatief. Een lied dat ooit door Nederlandse toeristen naar Catalonië werd gebracht (naar Benidorm) en ook bij de Spanjaarden bleek aan te slaan; Manolo Escobar maakte een Spaanstalige versie. Spanje is het land ‘van dansen en muziek’ en ‘van oude trots en romantiek’, zoals de nu tachtigjarige Imca Marina destijds zong (haar echte naam is Hendrikje Bijl, ze werd geboren in Zuidhorn). Viva España komt uit Vlaanderen. Het lied werd geschreven door Leo Rozenstraten en gecomponeerd door Leo Cearts, die het lied het Spaanse ritme gaf van de ‘paso doble’ (dubbele stap), een maat uit de Spaanse marsmuziek die ook werd gebruikt bij het stierenvechten. Voor Imca Marina betekende dit nummer haar doorbraak; Viva España werd haar grootste hit (later zong ze o.a. Vino (Waar blijft de wijn) uit 1975, dat het eveneens bijzonder goed deed onder Nederlanders op de Spaanse stranden).

In de jaren zeventig was Viva España een hit in Nederland en Vlaanderen en via vertaling eveneens in andere landen – waaronder Spanje. Imca Marina heeft de Spaanse vertaling zelf geregeld gezongen voor de Spaanse tv. Een Latijns-Amerikaanse versie werd gespeeld tijdens de finale van het WK voetbal in 2010 (waarin Spanje van Nederland won). Wat laat zien hoe populair de tekst van Rozenstraten in Spanje werd: ‘De Spaanse furie heeft me zo geraakt/ Dat temperament veroverde m’n hart.’ Die Spaanse furie uit zich nu eveneens in de politiek. De Catalaanse voorman Puigdemont ging in ballingschap in België maar werd eind september aangehouden op Sardinië, waar hij was voor een bijeenkomst over de Catalaanse cultuur. Als hij wordt uitgeleverd aan Spanje zullen de Catalanen ongetwijfeld opnieuw de straat op gaan: vóór onafhankelijkheid én tegen. In die laatste groep zullen de demonstranten vast weer hun protestlied van Imca Marina aanheffen. Deze zangeres zou echter liever zien dat haar lied de strijdende partijen in Catalonië niet zou verdelen, maar bij elkaar zou brengen: ‘Ik zou de muren willen wegslaan met een hamer/ Want er is niets dat m’n Spaanse vuur nog koelt.’

Ronald van Raak schreef eerder over de luisterrijke paradijsvogel Paul Boey; over Johnny Jordaan, Willy Alberti en Mussolini en over het truckers-wonder van Stille Willie.