Utrecht heeft er weer een nieuwe politieke partij bij. Althans, dat lijkt de uitkomst van een online overleg op dinsdagavond. De bijeenkomst heeft een opvallende naam: ‘Eenheidsinitiatief Socialisten in Utrecht’. Allerlei socialisten willen zich graag verenigen, nu ze uit elkaar worden gespeeld door de interne problemen van de SP. Nog niet zo heel lang geleden was de SP voor velen van hen de thuisbasis, maar nu de SP marxisten en communisten royeert, dreigen de socialisten onderling verdeeld te raken.
Het gezicht van de geroyeerde SP’ers is het Utrechtse Statenlid Michel Eggermont, die voor zijn royement nog kandidaat algemeen secretaris was. Hij vertelt dat er zo’n veertig SP’ers zijn geroyeerd waarvan elf uit Utrecht. Het partijbestuur heeft in Utrecht hard ingegrepen: meerdere afdelingsbestuurders zijn geroyeerd, evenals de lijsttrekker voor de gemeenteraadsverkiezingen. Toen de afdeling zich daar niets van aantrok, heeft het landelijk partijbestuur de afdeling geschorst en een interim-bestuur ingesteld.
Dat interim-bestuur heet ‘commissie van goede diensten’. Ze bereiden een nieuwe bestuursverkiezing voor en kijken of de SP in Utrecht nog mee kan doen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Dat is lastig, want een deel van het actieve kader is weg. Dat kader zit deze dinsdagavond in deze Zoom-meeting om te praten hoe het nu verder moet, met name over de vraag hoe de socialisten binnen en buiten de SP samen kunnen blijven optrekken. Er zijn zo’n veertig mensen.
Eggermont vertelt dat er op veel plekken in de SP gerommel is, waaronder in Amsterdam, Rotterdam en Zaanstad. De Rotterdamse afdeling is net als die in Utrecht geschorst. De achtergrond is hetzelfde: er zijn meerdere royementen en de afdeling luistert – naar de smaak van het landelijk bestuur – onvoldoende. We horen al snel dat er in Rotterdam door de geroyeerde SP’ers wordt gewerkt aan zelfstandige deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen.
In Utrecht lijken sommige socialisten te denken dat het nog goed kan komen tussen hen en de SP, maar uit de discussie blijkt het omgekeerde. De geroyeerde leden gaan in beroep tegen hun royement en die procedure gaat maanden in beslag nemen. Een gang naar de rechter wordt uitgesloten, maar alleen omdat de rechter zich waarschijnlijk niet over de royementen uitspreekt en de rechtsgang te lang duurt. Zo komt men al discussiërend tot het inzicht dat de socialisten niet terug kunnen naar hun oude partij.
Er blijkt maar nauwelijks communicatie te zijn tussen de geroyeerde leden en de commissie van goede diensten. Wel is er een brief van de commissie dat geroyeerde leden huisvredebreuk plegen als ze het SP-pand betreden. Er is binnen de SP nog wel steun voor de geroyeerde leden, zeggen sommige aanwezigen, maar dat laat onverlet dat de scheiding definitief is. Daarmee ligt de vraag op tafel of de socialisten met een eigen lijst mee willen doen aan de raadsverkiezingen.
We horen een aanwezige zeggen dat de actiefste SP’ers in Utrecht geen SP’er meer zijn en dat je dat bij het woonprotest duidelijk kon merken. Er is weinig van de SP over. Anderen betwijfelen eveneens of de SP onder deze omstandigheden nog mee kan doen in Utrecht. Of de geroyeerde SP’ers zelf mee willen doen, blijft onduidelijk: ze houden in de eerste plaats van actievoeren en zijn minder gericht op deelname aan verkiezingen. Die houding was eerder binnen de SP al een probleem.
En dus horen we meerdere socialisten zeggen dat deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen een optie is, maar geen doel op zich. Het is ook geen doel op zich om een zetel in de gemeenteraad te hebben, zolang er maar voldoende actie wordt gevoerd. Een ander ziet een nederlaag voor de SP in het verschiet liggen en denkt dat de geroyeerde socialisten voldoende actief zijn om zelf mee te doen. Ze hebben ook al een lijsttrekker: Floris Boudens. Hij was al bij de SP gekozen maar is inmiddels geroyeerd.
Zo ontstaat er een plan waarbij men alle opties openhoudt. Er wordt nog deze maand een vereniging opgericht en die zal ook worden geregistreerd zodat de socialisten in theorie aan de verkiezingen mee kunnen doen. Er is al een naam: Socialisten Utrecht. De socialisten zijn weliswaar nog niet overtuigd van hun eigen verkiezingsdeelname, maar ze gaan er wel verder over vergaderen.
Zo is het mogelijk dat er in maart maar liefst drie uiterst linkse partijen in Utrecht meedoen: Socialisten Utrecht, SP en Bij1. Toch is er ook kans dat alleen Bij1 het Utrechtse stembiljet haalt.
Lees ook van Chris Aalberts:
