Met de huidige avond-lockdown blaast de overheid oude steunmaatregelen ook weer nieuw leven in. Opvallende afwezige is de Tozo. De regeling waar vooral zzp’ers baat bij hadden komt – als het aan het demissionaire kabinet ligt – niet terug. Veel zzp’ers voelen zich in de steek gelaten, maar roepen de overheid vooral op om vooruit te denken. “Stop dit ad hoc-beleid en kom met plannen voor hoe we mét het virus kunnen leven en ondernemen.” Een oproep die door 79 procent van de zzp’ers wordt ondersteund.
Dat blijkt uit een peiling van Knab onder 500 zzp’ers.
Dat de Tozo niet terugkomt en de NOW-regeling (voor ondernemers mét personeel) wel, schiet veel zzp’ers in het verkeerde keelgat. Ruim 6 op de 10 ondernemers vinden dat de overheid meer oog heeft voor andere ondernemers dan voor zzp’ers. Via de Tozo vulde de overheid het inkomen van ondernemers aan tot aan het sociaal minimum. 36 procent van de zzp’ers verdient nu nog steeds veel minder door de coronamaatregelen. 13 procent komt – door die maatregelen – zelfs onder het sociaal minimum van 1.078 euro per maand uit. Hierbij gaat het vooral om ondernemers in de horeca, kunst & cultuur en persoonlijke dienstverlening.
Ruim een kwart van de ondervraagde zzp’ers heeft wél begrip voor de keuze om de Tozo niet opnieuw in te voeren. Zij benadrukken dat we in een nieuwe werkelijkheid leven. “Niet alleen de overheid, maar ook wij als ondernemers moeten kijken hoe we met het virus kunnen leven”, aldus een winkelier. Van de zzp’ers die nu minder omzet draaien, denkt 40 procent erover om hun onderneming aan te passen. 34 procent denkt eraan om te stoppen met de onderneming en voor slechts 18 procent is omscholen een optie.
Aan de uitgebreide reacties op onze vragen zien we dat de huidige situatie veel zzp’ers diep raakt. Er klinkt veel teleurstelling, maar ook regelmatig respect voor de moeilijke situatie waarin de beleidsmakers zich bevinden. Toch zorgt het gebrek aan visie en het niet opnieuw invoeren van de Tozo ervoor dat het rapportcijfer voor het kabinet snel daalt. Gaven de zzp’ers eind september gemiddeld nog een 5,6, nog geen drie maanden later krijgt het kabinet van hen een stevige onvoldoende: 4,3.
Casper Zwart
Opiniepeiler ondernemerspanel Knab.
