De deuren gaan pas over een kwartier open, maar voor het Haagse poppodium Paard staan de eerste fans van Jesse Klaver al te wachten. Het waait hard. Ze zijn duidelijk toe aan hun eerste politieke bijeenkomst na een pauze van bijna twee jaar. Deze zondag is de eerste van een nieuwe serie meetups: een tour langs zalen in het land waar Jesse zijn visie deelt met de achterban en vervolgens met hen in gesprek gaat. Voor de corona-crisis deed hij dit al regelmatig en ging hij langs allerlei steden met een grote GroenLinks-achterban. Er kwamen telkens honderden mensen op af.
Het format van deze bijeenkomsten is met zijn tijd meegegaan. Er is zelfs behoorlijk wat veranderd. Bij binnenkomst werd Jesse altijd vergezeld door muziek van de Black Eyed Peas, maar GroenLinks gebruikt dat liedje opeens niet meer. Ook de voorheen aanwezige rappers en cabaretiers zijn nergens meer te bekennen, net als Lotte, die in het verleden vragen voorlas van de kijkers thuis. Lotte blijkt wel aanwezig, maar om een vraag te mogen stellen moet je voortaan gewoon in de zaal zitten.
Artikel gaat verder na tweet.
Daar is hij. #GroenLinks pic.twitter.com/WLSGxHslMO
— Chris is erbij (@ChrisIsErbij) February 20, 2022
Jesse had altijd een wit overhemd aan met opgestroopte mauwen, maar zijn styling is nu aangepast aan iemand die de dertig ruim is gepasseerd: stemmig zwart en grijs. In het verleden leken deze bijeenkomsten vooral een lofzang op de leider: vele GroenLinks-politici fungeerden als veredeld voorprogramma. Nu is de bijeenkomst veel inhoudelijker: Jesse’s verhaal zit helemaal aan het begin, bijna de halve bijeenkomst bestaat uit vragen uit de zaal en aan het einde deelt Jesse het podium met vier lokale lijsttrekkers.
Deze meetup is erg inhoudelijk en gaat over een onderwerp waar GroenLinks in de beeldvorming weinig aandacht voor heeft: de wooncrisis. Dit blijkt al uit de korte introductie van de Haagse lijsttrekker Mariëlle Vavier. GroenLinks zit momenteel in het Haagse college en heeft veel bereikt, horen we. Mariëlle begint over zonnepanelen en verduurzaming en vertelt daarna over de aanpak van huisjesmelkers. Zowel de volgorde als de resultaten lijken typisch GroenLinks: de pandjesbazen blijken onvoldoende aangepakt.
De wooncrisis is een systeemcrisis en heeft alles te maken met ons belastingsysteem, vertelt Jesse. Box 2 is hem een doorn in het oog. Vrijwel niemand in de zaal begrijpt waar hij het over heeft, waarna hij grapt dat dat de reden is waarom het een probleem is. Er zit in die box veel geld verstopt. Vreemd: Jesse weet inmiddels dat de zaal niets van box 2 snapt, maar vertelt er vervolgens zo snel over dat we nog steeds niet snappen wat er nou precies moet veranderen. Het komt er vooral op neer dat er belasting over vermogen moet worden geheven.
Jesse doet deze bijeenkomst een poging te laten zien dat GroenLinks niet alleen ideologische wensen heeft, maar ook bereid is om op korte termijn maatregelen te nemen om de wooncrisis te verlichten. Jesse wil kantoren ombouwen tot woningen. Er staan volgens hem ook 60.000 woningen leeg. Hij wil dat gemeenten die leegstand mogen belasten. Om woningmarktdiscriminatie tegen te gaan wil Jesse een vergunningenstelsel. Bij discriminatie zou de vergunning van een makelaar of tussenpersoon ingetrokken moeten worden.
Er komen vier lokale lijsttrekkers op het podium om te vertellen dat GroenLinks ook lokaal de wooncrisis te lijf gaat. In Leiden is het de bedoeling dat mensen in de voormalige V&D gaan wonen. In deze stad worden sowieso veel sociale huurwoningen gebouwd en neemt de wachttijd af. Er komen woontorens voor terug. In Eindhoven zijn er ambitieuze plannen rond het station en de Haagse lijsttrekker wil bijna alle huren aan banden kunnen leggen met het puntenstelsel. Jesse is daar wetgeving voor aan het maken, horen we.
Zo tekent zich een subtiele, maar belangrijke koerswijziging af. GroenLinks wilde de laatste jaren vooral het klimaat redden. Succesvol was die strategie niet want kiezers blijken ook noden te hebben die minder ver in de toekomst liggen. Daarom is GroenLinks nu ook een woonpartij, al botst dat soms met de groene ambities. GroenLinks wil overal ‘binnenstedelijk bouwen’: huizen in de steden dichter op elkaar zetten zodat het groen buiten de steden echt groen kan blijven. Maar als dat niet kan, is stadsuitbreiding ook een optie, horen we nu opeens.
Er is er nog eentje. GroenLinks stelt altijd de hoogste eisen aan duurzaamheid maar wil tegelijk dat huizen betaalbaar zijn. Een kandidaat-raadslid suggereert dat die doelen botsen. Jesse begrijpt dat mensen individueel in de eerste plaats een huis willen. Het gaat er volgens hem om dat bij woningbouw ‘duurzaam de standaard wordt’. Impliciet ontstaat er op deze manier ook ruimte voor bouwprojecten die helemaal niet aan die standaard voldoen.
Zo gebeurt het ondenkbare: GroenLinks wordt ietsje minder groen. Helaas vraagt niemand naar het waarom: is dit de invloed van de PvdA, bereikt GroenLinks anders helemaal niks of heeft men geleerd van het verlies van maart 2021? Het blijft een raadsel.
Lees ook van Chris Aalberts:
