De huidige coronavaccins werken mogelijk minder goed tegen de nieuwe omikronvarianten die in Zuid-Afrika zijn ontdekt. Dat zegt viroloog Marion Koopmans bij het NPO-radioprogramma Sven Op 1. Als dit inderdaad wetenschappelijk wordt vastgesteld betekent dit mogelijk dat Nederland de boosterstrategie moet aanpassen.
Het gaat om de BA.4 en BA.5-variant. De ernstigere besmettelijkheid moet nog bevestigd worden met laboratorisch onderzoek en epidemiologische studie, legt Koopmans, onderdeel van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uit. Maar op dit moment is te zien dat de mutaties op plekken zitten “waarvan we weten dat de antistoffen binden”, legt ze uit. “Dus de voorspelling is dat dat het geval zou kunnen zijn.”
Als dit klopt en de virussen ook Nederland bereiken – en die kans acht Koopmans groot – hangt de impact in “belangrijke mate” af van de immuniteit van de bevolking. Die is voor een deel ontstaan door de vaccinaties, en ook omdat er inmiddels veel mensen een infectie hebben doorgemaakt. “De vraag wordt: hoeveel maakt dat ontsnappen aan de immuniteit uit, gegeven de achtergrondimmuniteit in Nederland?”
Het antwoord op die vraag verschilt erg per land, maar voor Nederland wordt verwacht dat de immuniteit die opgebouwd is door de vaccinaties langzaam maar zeker terugloopt. “We zagen eerder dat dat sneller gebeurde bij de oudsten en dus de meest kwetsbare”, zegt Koopmans. “Het zou dus kunnen zijn dat de bescherming waar je mee rekent en die meebepaalt hoe lang het goed blijft gaan, dat die sneller lager wordt.”
En dat kan weer vertaald worden naar de situatie op de intensive care-afdelingen. “We hebben nu relatief weinig ic-opnames. Er zijn nog wel wat ziekenhuisopnames, maar die verhouding is heel anders dan het eerste jaar”, zegt Koopmans. “Als dat tien procent zakt ga je ook een duidelijke stijging zien van het deel van de mensen dat met deze infectie in het ziekenhuis terecht gaan komen. En als dat slecht uitpakt, kan dat weer een flinke golf gaan geven in het najaar.”
Op dit moment neemt de circulatie van het virus af. “Maar zodra je aanwijzing krijgt voor toenemende circulatie, zou dat reden kunnen zijn dat je bijvoorbeeld sneller moet boosteren, meer moet boosteren of anders moet boosteren.”
De vele vragen over de BA.4 en BA.5 variant worden naar verwachting tussen nu en de komende weken beantwoord, zegt Koopmans.
