De AIVD heeft vandaag haar jaarverslag gepubliceerd voor 2021. De organisatie geeft een overzicht van verschillende radicale politieke stromingen die het in de gaten houdt. Het hele rapport is hier te downloaden.
Volgens de AIVD is in 2021 vooral de dreiging uit extreemrechtse hoek toegenomen, en is er sprake van een sterk anti-overheidssentiment in deze kringen. Het rapport benadruk het bevaar vanuit ”accelerationistische” groepen, die een burgeroorlog hopen te ontketenen door desnoods zelf aanslagen te plegen. Leden van deze groepen zijn veelal jong, tussen de 13 en 30, en opgegroeid met het internet. Vaak gaat het om jongeren met psychologische storingen, wat volgens de AIVD ook in zekere zin kenmerkend is voor gewelddadige organisaties elders op het politiek spectrum.
Ook een deel van de demonstranten tegen de coronamaatregelen lijkt te radicaliseren, waarbij het een groep ‘aanjagers’ met eigen mediakanalen zorgt voor een steeds extremere retoriek. Deze retoriek (satanisten, lynchen, tribunalen) wordt vervolgens overgenomen door de demonstranten. Ook leidt de coronacrisis tot familieruzies, waarbij mensen niet alleen hun vertrouwen in instituties kwijtraken, maar ook in elkaar, zo schrijft de AIVD.
De inlichtingendienst zegt ook dat de groei van jihadistisch gedachtengoed lijkt te stagneren. De dreiging van geweld uit islamitische hoek blijft onverminderd groot, maar lijkt niet verder te groeien. De maatschappelijke discussies over racisme, dierenrechten en woningnood lijken wel te leiden tot een groei in anarchistische groepen, die zich op deze thema’s met kunnen profileren. Sommige linkse groepen demonstreerden ook tegen het coronabeleid van de regering, maar hielden hierbij afstand van de grotere manifestaties.
Het rapport merkt op dat het merk ISIS sinds 2019 glans heeft verloren onder jihadisten. Organisaties uit deze hoek lijken op het moment niet te groeien, wat niet wegneemt dat er een dreiging is. De AIVD heeft 600 mensen in Nederland, en 150 mensen met Nederlandse nationaliteit in het buitenland, in het vizier vanwege deelname aan of sympathie voor jihadisme. Het rapport merkt ook de arrestatie op van een aantal potentiële jihadisten in Eindhoven. De groep van negen man werd in september gearresteerd op verdenking van het voorbereiden van een aanslag. Het rapport noemt de groep ‘atypisch’, omdat het overwegend om hoogopgeleide personen ging.
