De Tweede Kamer debatteert vanmiddag over uithuisplaatsingen. Het gaat om enkele honderden kinderen uit huis geplaatst zijn nadat hun gezin het slachtoffer werd van de toeslagenaffaire. Het debat begint om twaalf uur. Naar verwachting zal premier Rutte namens het kabinet aanwezig zijn, al heeft hij vandaag ook een virtuele afspraak om het Oekraïense parlement toe te spreken.
Ondertussen publiceert de Raad voor de rechtspraak een rapport waarin ze waarschuwt voor een groeiend aantal ”buikpijndossiers” die alsmaar problematischer lijken te worden. De voorzitter van de raad, Henk Naves, zegt in het NRC dat de geloofwaardigheid van de rechtspraak op het spel staat als er geen stappen worden ondernomen om deze dossiers onder controle te krijgen.
Naves zegt dat er meestal meerdere kwesties bij een gezin spelen voordat de rechter besluit tot uithuisplaatsing:
”Nee, rechters weerspreken met kracht dat er een eenvoudig verband is tussen een schuld aan de Belastingdienst en een uithuisplaatsing. De kinderrechter zal in principe niet enkel vanwege schulden aan de Belastingdienst een kind uit huis plaatsen. Er speelt dan altijd meer. Schulden kunnen tot nog heel andere problemen leiden. Een schuld kan een katalysator zijn, dat wel, ja.”
Ook luiden de rechters de noodklok over de stand van de jeugdzorg. Die is niet meer in staat om kinderen en gezinnen voldoende ondersteuning te bieden. Rechters komen zo voor het dilemma dat ze kinderen op moeten laten nemen, terwijl ze eigenlijk weten dat jeugdinstelling die kinderen ook niet kunnen helpen.
Het rapport beschrijft nog een aantal kwesties. Het kan gaan om het intrekken van rijbewijzen voor mensen die van de auto afhankelijk zijn voor hun werk. Het verbod op het opleggen van taakstraffen of geldboetes bij sommige misdrijven maakt maatwerk onmogelijk. Te hoge proceskosten voor kwetsbare huurder met een huurachterstand leiden tot schrijnende gevallen. Middeninkomens komen niet in aanmerking voor rechtsbijstand, en durven niet in hoger beroep te gaan. Patiënten die hun eigen risico niet kunnen betalen.
Wat de kwesties gemeen hebben is dat starre wet- en regelgeving tot uitspraken leidt die het gevoel van rechtvaardigheid bij mensen aantast. Veel van de voorbeelden lijken klein, maar juist omdat veel mensen ermee te maken krijgen, hebben ze grote gevolgen.
