”De-Russificatie” was zondag het thema in het Oekraïense parlement. De volksvertegenwoordiging stemde voor twee wetten die uitingen van Russische taal en cultuur aan banden moeten leggen. De wetten moeten nog worden ondertekend door president Zelensky, maar die heeft niet aangegeven dit te zullen weigeren.
De eerste wet maakt het drukken van boeken door Russische staatsburgers in Oekraïne verboden, tenzij ze hun staatsburgerschap opgeven voor die van Oekraïne. De wet geldt voor mensen die na de val van de Sovjet-Unie in 1991 een Russisch paspoort kregen. De wet verbiedt ook de import van boeken uit Rusland, Wit-Rusland, of de door Rusland bezette delen van Oekraïne. Voor Russischtalige boeken die uit andere landen worden ingevoerd, is eerst speciale toestemming nodig. De wet lijkt momenteel vooral symboolpolitiek, gezien het feit dat door de oorlog de handel tussen Rusland en Oekraïne geheel stil heeft gelegd.
De tweede wet verbiedt het spelen van muziek die is gemaakt door Russische burgers. De wet geldt voor muziek in de media en het openbaar vervoer. Ook worden de quota’s verhoogd voor de vertegenwoordiging van de Oekraïense taal op tv en de radio. Voorheen moest minstens 35 procent van de media in de Oekraïense taal gemaakt worden, en dat wordt nu 40 procent.
De wet is een vervolg op wetgeving die in 2016 werd doorgevoerd. Toenmalig president Poroshenko stelde grenzen aan de import van Russische boeken vanwege het voortslepende conflict in de Donbas en om de Krim. Mensen hadden sindsdien een vergunning nodig als ze meer dan 10 Russische boeken per jaar importeerden, en de distributie van Russische boeken werd aan banden gelegd.
Volgens de Oekraïense parlementsleden moeten de wetten de positie van Oekraïense kunstenaars versterken. Ook wil men afscheid te nemen van de dominante positie van het Russisch. Onder de Tsaren werd een beleid gevoerd waarbij niet-Russische minderheden van overheidswege de Russische taal opgelegd kregen. Dit beleid werd na een tijd ook door het Sovjetbewind voortgezet. Door een combinatie van de vestiging van Russische boeren en assimilatie van Oekraïners, werden grote delen van het huidige Oekraïne Russischtalig. Het parlement lijkt nu vastbesloten om af te rekenen met deze geschiedenis, desnoods met regelrechte verboden op Russischtalige uitingen.
Het verbod op Russische muziek moet ook voorkomen dat pro-Russische sentimenten voeding krijgen. Radio Free Europe schrijft dat het parlement Oekraïners ervan wil weerhouden zich een Russische identiteit aan te meten. Ook bestaat de vrees dat de muziek separatistische gevoelens aanwakkert. De Russische taal wordt nu nog door grote delen van de Oekraïense bevolking als eerste taal gesproken, vooral in het oosten en zuiden van het land. Deze regio’s zijn nu echter grotendeels in handen van Rusland en pro-Russische besturen. Die voeren een tegenovergestelde politiek om de gebieden aan Rusland te binden. Zo worden Russische paspoorten uitgedeeld, en is de Roebel naast de Oekraïense grivna in circulatie gebracht. In het bezette Cherson krijgen ambtenaren uitbetaald in Roebels.
